انسانها ممکن است از اولین شکلهای حیات در منظومه شمسی نباشند که با تهدید فعالیت خود علیه آب و هوای سیاره محل سکونتشان، مواجه میشوند. یک مطالعه جدید نشان میدهد که مریخ در زمانهای بسیار دور، به اندازه کافی قابل سکونت بوده است تا بتواند از میکروبهای تولیدکننده متان پشتیبانی کند و ممکن است با وارد کردن آسیبهای جبرانناپذیر به جو سیاره سرخ توسط خود این میکروبها، حیات مریخ از بین رفته باشد. برای مطالعه جزییات بیشتر با اروتک همراه باشید.
مریخ جدید به شدت سرد و خشکتر از هر بیابان روی زمین است و همچنین جو بسیار نازکی دارد. اما ظاهراً همیشه اینطور نبوده است. دههها رصد مریخنوردها و مدارگردها شواهد کاملاً واضح و گستردهای از رودخانهها، دلتاها، دریاچهها و احتمالاً اقیانوسهای باستانی بهدست آورده است. با وجود این نشانهها، احتمالاً شرایط حداقل برای زندگی میکروسکوپی وجود داشته است.
در مطالعهای جدید، محققان دانشگاه آریزونا از مریخ باستانی از جمله پوسته، جو و آب و هوای آن الگوبرداری کردند. مهمتر از همه، آنها یک مدل اکولوژیکی از متانوژنها (میکروبهایی که دی اکسید کربن و هیدروژن را مصرف کرده و متان تولید میکنند) را اضافه و بررسی کردند که آیا شرایط به آنها اجازه زنده ماندن میدهد یا خیر، و چه اثراتی ممکن است بر اکوسیستم اطراف خود داشته باشند.
بوریس ساتری، نویسنده اول این مطالعه گفته است:
بعد از تولید مدل خود، آن را در پوسته مریخ به کار بردیم. این به ما امکان داد تا ارزیابی کنیم که یک بیوسفر زیرزمینی مریخ چقدر قابل قبول است و اگر چنین زیست کرهای وجود داشت، چگونه شیمی، پوسته مریخ را تغییر میداد و این فرآیندها در پوسته، چگونه بر ترکیب شیمیایی جو تأثیر میگذاشتند.
پس از انجام شبیهسازی، این تیم مطالعاتی دریافتند که میکروبها نه تنها میتوانستند در مریخ اولیه زنده بمانند، بلکه میتوانستند رشد کنند. شبیهسازی نشان داد که آنها در چند صد متر اول زیر سطح راحتتر خواهند بود.
در مرحله بعد، محققان مدل خود را برای شبیهسازی نوع بازخوردی که میکروبها ممکن است در اکوسیستم داشته باشند، اصلاح کردند. در کمال تعجب متوجه شدند که حضور آنها ممکن است نسبتاً کوتاه مدت بوده باشد. میکروبها هیدروژن زیادی را از اتمسفر حذف کرده و متان را جایگزین آن میکردند و در عرض چند صد هزار سال احتمالاً یک رویداد خنککننده گسترده را آغاز کردهاند.
ساتری همچنین گفته است:
مشکلی که این میکروبها در آن زمان با آن مواجه میشدند این است که پس از این فرآیند، جو مریخ اساساً ناپدید شده یا بهطور کامل نازک شد، بنابراین منبع انرژی آنها حذف میشده است و آنها باید منبع دیگری از انرژی پیدا میکردند. در نتیجه درجه حرارت بهطور قابل توجهی کاهش مییافت و آنها باید به عمق پوسته میرفتند. در حال حاضر، بسیار دشوار است که بگوییم مریخ چه مدت قابل سکونت باقی مانده است.
همانطور که داستان جذاب است، ما هنوز نمیدانیم که این چیزی است که در واقع اتفاق افتاده است یا خیر. شواهد فراوانی وجود دارد مبنی بر اینکه شرایط برای زندگی میکروبی مریخ مناسب بوده است، اما تاکنون هیچ مدرکی مبنی بر وجود آن پیدا نشده است. خوشبختانه، یکی از کارهای اصلی مریخ نورد “استقامت” در حال حاضر، جستجوی نشانههای حیات در مریخ است. دانشمندان دیگر بر این باورند که این احتمال وجود دارد که برخی از این میکروبهای ساکن در اعماق، هنوز هم زنده باشند.
این تحقیق در مجله Nature Astronomy منتشر شده است.
منبع: Newatlas