ناسا از زمان مأموریت‌های مرکوری و جمینای، به‌طور مداوم سیستم‌های خروج اضطراری خود را پیشرفته کرده و مسیرهای زمینی و سیستم‌های فرار از فضاپیما هنگام پرتاب را توسعه داده است. جدیدترین مأموریت Artemis II نیز یک سیستم فرار کابلی را در مرکز فضایی کندی معرفی می‌کند که شامل سبدهایی طراحی‌شده برای حمل سریع پرسنل به مکان‌های امن است. اما از نحوه کار این سیستم اضطراری چه می‌دانید؟ برای آشنایی بیشتر با اِروتِک همراه باشید.
تکامل سیستم‌های فرار مخصوص زمان پرتاب ناسا
از زمانی که ناسا شروع به ارسال فضانوردان به فضا کرد، این آژانس به سیستم‌های اضطراری برای خروج ایمن پرسنل از سکوی پرتاب و فرار از خطر در صورت بروز شرایط اضطراری در طول شمارش معکوس پرتاب، متکی بوده است.
در طول برنامه‌های مرکوری و جمینای، ناسا از سیستم‌های فرار در فضاپیما استفاده می‌کرد تا خدمه در صورت نیاز به‌طور ایمن تخلیه شوند. اگرچه این سیستم‌ها هنوز برای فضاپیماهای امروزی استفاده می‌شوند، مسیرهای اضطراری روی زمین با شروع مأموریت‌های آپولو به‌روزرسانی شدند تا نه تنها خدمه، بلکه تمامی پرسنل باقی‌مانده در سکوی پرتاب را نیز در نظر بگیرند.
در زمان پرتاب آپولو، پرسنل به یک سیستم خروج اضطراری زمینی (یا مسیر خروج اضطراری) متکی بودند تا امکان خروج سریع و ایمن را فراهم کند. با اینکه این سیستم در طول زمان تغییر کرده است و سکوهای پرتاب مختلف از سیستم‌های فرار متفاوت استفاده کرده‌اند، اما هدف کلی ثابت مانده است؛ به سرعت سکوی پرتاب را ترک کرده و به سمت بخش ایمن حرکت کنید!
معرفی فناوری خروجی پیشرفته Artemis II
در مأموریت Artemis II، برنامه اکتشاف سیستم‌های زمینی (EGS) در مرکز فضایی کندی از یک سیستم کابلی استفاده کرده که پرتابگر متحرک را به ناحیه محیطی سکوی پرتاب متصل می‌کند. در این سیستم چهار سبد، شبیه به واگن‌های سر باز تله‌اسکی، نصب شده است. وقتی این سبدها به سطح زمین می‌رسند، خودروهای زرهی واکنش اضطراری، پرسنل را به مکان‌های امن مانند سایت تریاژ در کندی می‌رسانند.
آماندا آریتا، مهندس ارشد برنامه EGS ناسا، توضیح داد:
ما چهار سبد داریم که در کنار برج پرتابگر متحرک در همان سطح دسترسی خدمه قرار دارند؛ یعنی مکانی که خدمه وارد فضاپیما می‌شوند. هدف این است که در مواقع اضطراری، وسیله دیگری برای خروج خدمه و پرسنل فراهم شود. هرکدام از این سبدها به سیمی متصل هستند که به منطقه‌ای امن می‌روند و در آنجا سبدها پس از خروج از برج پرتاب سیار فرود می‌آیند.
سیستم آرتمیس به این شکل کار می‌کند؛ پرسنل از فضاپیمای اوریون یا اتاق سفید (بسته به محل قرارگیری تیم‌ها در زمان اضطراری) به داخل بازوی دسترسی خدمه پرتابگر متحرک منتقل می‌شوند. تیم‌ها در ارتفاع 274 فوتی قرار دارند و حدود 375 فوت بالاتر از سطح زمین هستند. از آنجا، آن‌ها از طریق کابل‌های 1335 فوتی داخل سبدهای خروج اضطراری به سمت محیط سکوی پرتاب حرکت می‌کنند. هر سبد که به اندازه یک SUV کوچک است، می‌تواند تا پنج نفر یا حداکثر 1500 پوند وزن را حمل کند.
نقش تیم‌های واکنش اضطراری
پس از رسیدن تیم‌ها به محل تریاژ، گروه‌های واکنش سریع برای ارزیابی و مراقبت از پرسنل آماده هستند.
چارلی بلک‌ول تامپسون، مدیر پرتاب آرتمیس، گفت:
هنگامی که خدمه را برای پرتاب به سکو می‌فرستیم، ایمنی آن‌ها همیشه اولویت ماست. در حالی که بسیار بعید است که به سیستم‌های خروج اضطراری نیاز داشته باشیم، آن‌ها برای اطمینان از آمادگی در مواقع نیاز ساخته و آزمایش شده‌اند. سیستم‌های زمینی یکپارچه آینده ما در مورد نشان دادن توانایی واکنش خروج اضطراری از زمانی است که وضعیت اضطراری اعلام می شود تا زمانی که خدمه پرواز و سایر افراد را به طور ایمن در خارج از منطقه خطرناک شناسایی کنیم.
به داخل یکی از سبدهای خروج اضطراری در سکوی پرتاب 39B در مرکز فضایی کندی ناسا در فلوریدا نگاهی بیندازید. این سبدها برای مأموریت‌های آرتمیس طراحی شده‌اند و در صورت بروز شرایط اضطراری در سکو در طول شمارش معکوس پرتاب، شبیه به واگن‌های سر باز و بالابرهای اسکی عمل می‌کنند. آن‌ها فضانوردان و پرسنل را به‌صورت ایمن از پرتابگر متحرک به پایه سکو منتقل خواهند کرد؛ جایی که وسایل نقلیه اضطراری آن‌ها را به دور از منطقه خطر جابه‌جا می‌کنند.
مقایسه سیستم‌های اضطراری تجاری و آرتمیس
برای برنامه خدمه تجاری ناسا، اسپیس ایکس از سیستمی شامل یک کابل کششی و سبدهایی است که روی این کابل‌ها در پد پرتاب 39A کمپلکس به سمت پایین حرکت می‌کنند استفاده می‌کند. در همین حال در مجموعه پرتاب فضایی 40 (Space Launch Complex 40)، این تیم از یک لوله قابل‌استقرار برای سیستم خروج اضطراری خود بهره می‌گیرد. بوئینگ و United Launch Alliance نیز از سیستم سیم لغزنده استفاده می‌کنند، اما به جای سبد، از صندلی‌هایی شبیه به زیپ‌لاین استفاده می‌شود که بر روی سیم‌های لغزنده در مجموعه پرتاب فضایی 41 در ایستگاه نیروی فضایی کیپ کاناورال مستقر شده‌اند.
مأموریت Artemis II اولین مأموریت خدمه ناسا با موشک SLS (Space Launch System) و فضاپیمای Orion خواهد بود. در این مأموریت، علاوه بر پرتاب موشک، چندین سیستم زمینی جدید نیز از جمله سیستم خروج اضطراری زمینی برای اولین بار معرفی خواهند شد. اگرچه تاکنون هیچ‌کدام از مأموریت‌های ناسا نیازی به استفاده از سیستم خروج اضطراری زمینی خود در طول شمارش معکوس پرتاب نداشته‌اند، اما این اقدامات ایمنی همچنان برقرار هستند و به عنوان یکی از اولویت‌های اصلی آژانس حفظ می‌شوند.
منبع: Scitechdaily
