مریخ‌نورد استقامت (Perseverance) ناسا پس از ۳ سال و نیم کاوش در کف دهانه و دلتای رودخانه Jezero، قصد صعود به منطقه‌ای را دارد که در آن با اکتشافات بیشتر می‌تواند تاریخ مریخ را بازنویسی کند.
استقامت هم‌اکنون در حال صعود چالش‌برانگیز از لبه غربی دهانه Jezero است و وارد پنجمین پویش علمی خود برای کشف مناطق کلیدی مانند «پیکو تورکینو (Pico Turquino)» و «تپه ویچ هیزل (Witch Hazel Hill)» می‌شود، جایی که نشانه‌هایی از فعالیت‌های گرمابی باستانی و آب و هوای متنوع ممکن است یافت شود. هدف این ماموریت جمع‌آوری و در نهایت بازگرداندن نمونه‌های سنگ مریخ به زمین، ارتقای درک ما از زمین‌شناسی، آب و هوا و پتانسیل حیات باستانی در مریخ است.
پویش علمی جدید در مریخ
مریخ نورد استقامت ناسا به‌زودی یک صعود چند ماهه به لبه غربی دهانه Jezero را آغاز می‌کند که احتمالاً شامل برخی از شیب‌دارترین و چالش برانگیزترین زمین‌هایی است که این مریخ‌نورد تا به امروز با آن مواجه شده است. این صعود که برای ابتدای هفته ۱۹ آگوست برنامه‌ریزی شده، شروع پویش علمی جدید این ماموریت خواهد بود، این ماموریت پنجمین صعود از زمان فرود کاوشگر در دهانه در ۱۸ فوریه ۲۰۲۱ محسوب می‌شود.
آرت تامپسون، مدیر پروژه استقامت از آزمایشگاه پیشرانش جت ناسا در جنوب کالیفرنیا گفت:
استقامت تاکنون چهار پویش علمی را تکمیل، ۲۲ تکه سنگ را جمع‌آوری و بیش از ۱۸ مایل ناهموار را طی کرده است. با شروع پویش لبه‌ی دهانه Jezero، مریخ نورد ما در شرایط بسیار خوبی قرار دارد و تیم به سختی منتظر است ببیند چه چیزی در بالای این مکان وجود دارد.
کاوش در زمین‌های باستانی مریخ
دو منطقه از اولویت‌هایی که تیم علمی می‌خواهد در بالای دهانه مطالعه کند، «پیکو تورکینو» و «تپه ویچ هیزل» نام دارند. تصاویر مدارگرد‌های مریخ ناسا نشان می‌دهد که پیکو تورکینو دارای شکستگی‌های باستانی بوده که ممکن است در اثر فعالیت‌های گرمابی (هیدروترمال) در گذشته‌های دور ایجاد شده باشد.
نما‌های مداری از تپه ویچ هیزل سنگ‌های لایه‌ای را نشان می‌دهد که احتمالاً مربوط به زمانی است که مریخ آب و هوای بسیار متفاوتی با امروز داشته است. این نما‌ها سنگ بستری با رنگ روشن شبیه به آنچه در منطقه “Bright Angel”، منطقه‌ای که استقامت اخیراً از سنگ \”Cheyava Falls\” کشف و نمونه‌برداری کرد، دارد. این منطقه نشانه‌های شیمیایی و ساختار‌هایی را در خود دارد که احتمالاً توسط میلیارد‌ها سال زندگی زمانی که این منطقه دارای آب جاری بود، شکل گرفته است.
رونمایی از راز‌های رسوبی مریخ
در طول زمان اکتشاف دلتای رودخانه ماموریت، استقامت اولین سنگ رسوبی نمونه‌برداری شده از سیاره‌ای غیر از زمین را جمع‌آوری کرد. سنگ‌های رسوبی از این جهت مهم هستند که وقتی ذرات با اندازه‌های مختلف توسط آب منتقل شده و در یک توده آب راکد قرار می‌گیرند، تشکیل می‌شوند. روی زمین، آب مایع یکی از مهم‌ترین نیاز‌های حیات است که ما آن را می‌شناسیم.
مطالعه‌ای که در ۱۴ آگوست در مجله علمی AGU Advances منتشر شد، ۱۰ هسته سنگی جمع‌آوری شده از سنگ‌های رسوبی در دلتای باستانی مریخ را شرح می‌دهد که میلیارد‌ها سال پیش در نقطه‌ی تلاقی یک رود و دهانه‌ی دریاچه تشکیل شده‌اند.
نمونه‌های جمع‌آوری‌شده در قسمت جلویی فن آبرفتی قدیمی‌ترین نمونه‌ها هستند، در حالی که سنگ‌های هسته‌دار در بالای این فن احتمالاً جوان‌ترین هستند که هنگام جریان آب رسوب‌گذاری شده در فن غربی تولید می‌شوند.
تانیا بوساک، ژئوبیولوژیست در مؤسسه فناوری ماساچوست در کمبریج و عضو تیم علمی استقامت می‌گوید:
در میان این هسته‌های سنگی، احتمالاً قدیمی‌ترین مواد نمونه‌برداری شده از هر محیط شناخته‌شده‌ای وجود دارد که احتمال تشکیل حیات در آن وجود داشته است. زمانی که آن‌ها را به زمین بازگردانیم، می‌توانند در مورد زمان، چرایی و مدت زمانی که مریخ حاوی آب مایع بوده و اینکه آیا ممکن است برخی از تکامل‌های ارگانیک، پری بیوتیک و حتی بیولوژیکی در آن سیاره اتفاق افتاده باشد، چیز‌های زیادی به ما بگویند.
انتظار داریم در لبه دهانه چه چیزی کشف کنیم؟
همانطور که نمونه‌ها تاکنون از نظر علمی جذاب بوده‌اند، ماموریت انتظار دارد اکتشافات بیشتری در راه باشد.
النی راوانیس، دانشمند دانشگاه هاوایی در مانوآ در تیم MastcamZ استقامت گفت:
نمونه‌های ما در حال حاضر مجموعه‌ای از نظر علمی فوق‌العاده قانع‌کننده هستند، اما لبه دهانه به احتمال زیاد نمونه‌های بیشتری را به ما ارائه می‌دهد که پیامد‌های مهمی برای درک ما از تاریخ زمین‌شناسی مریخ خواهد داشت. ما انتظار داریم که سنگ‌های باستانی‌ترین پوسته مریخ را بررسی کنیم. این سنگ‌ها از انبوهی از فرآیند‌های مختلف تشکیل شده‌اند و برخی از آن‌ها محیط‌های باستانی با پتانسیل حیات را نشان می‌دهند که قبلاً هرگز از نزدیک مورد بررسی قرار نگرفته‌اند.
پیمایش در زمین‌های شیب‌دار مریخ
رسیدن به بالای دهانه کار آسانی نخواهد بود. برای رسیدن به آنجا، استقامت به قابلیت‌های ناوبری خودکار خود تکیه خواهد کرد، زیرا مسیری را دنبال می‌کند که برنامه‌ریزان مریخ‌نورد طراحی کرده‌اند تا خطرات را به حداقل برسانند و در عین حال به تیم علمی فرصت زیادی برای بررسی می‌دهد. با مواجهه با شیب‌های تا ۲۳ درجه (راهنمایان مریخ نورد از زمین‌هایی که باعث کج شدن بیش از ۳۰ درجه‌ای آن می‌شود اجتناب می‌کنند)، مریخ‌نورد در طول پویش این لبه دهانه به مکانی می‌رسد که حدود ۱۰۰۰ فوت (۳۰۰ متر) ارتفاع خواهد داشت. تیم علمی این ناحیه را “پارک شفق” نامگذاری کرده است.
پس از اتمام این پویش، استقامت صد‌ها متر بالای کف این دهانه به طول ۲۸ مایل (۴۵ کیلومتر) حرکت کرده و می‌تواند مرحله بعدی ماجراجویی خود را آغاز کند.
مریخ نورد استقامت ناسا
مریخ نورد استقامت که توسط ناسا در ژوئیه ۲۰۲۰ به فضا پرتاب شد، در فوریه ۲۰۲۱ در دهانه Jezero بر روی مریخ فرود آمد و یک ماموریت واضح داشت: جستجو برای نشانه‌هایی از حیات باستانی و جمع‌آوری نمونه برای بازگشت نهایی به زمین. این مکان به این دلیل انتخاب شد که تصور می‌شد زمانی مملو از آب بوده و احتمالاً در گذشته‌های دور یک محیط قابل سکونت بوده است. این مریخ‌نورد مجموعه‌ای از ابزار‌های علمی طراحی شده برای تجزیه و تحلیل زمین‌شناسی و جو مریخ، از جمله رادار نفوذ به زمین، ایستگاه هواشناسی، و اولین آزمایش تولید اکسیژن در مریخ را حمل می‌کند.
استقامت همانطور که محیط را کاوش می‌کند، همچنین راه را برای ماموریت‌های انسانی آینده به مریخ از طریق نمایش‌های فناوری مانند آزمایش MOXIE که با موفقیت اکسیژن را از جو مریخ تولید کرد، هموار می‌کند. یافته‌های این مریخ‌نورد به ناسا کمک می‌کند تا چالش‌های محیط مریخ را بهتر درک کند و برنامه‌هایی را برای ماموریت‌های خدمه در دهه‌های آتی ارائه دهد.
منبع: Scitechdaily
