سرما چه بلایی بر سر لپ تاپ ها می آورد؟

اغلب در مورد داغ شدن بیش از حد کامپیوترها و لپ‌تاپ‌‌ها صحبت می‌شود، اما اگر این دستگاه‌ها بیش از حد سرد شوند دقیقاً چه اتفاقی می‌افتد؟! همان‌طور که احتمالاً می‌دانید، لپ‌تاپ‌ها می‌توانند خیلی راحت داغ شوند و با لگ و تأخیر دست‌وپنجه نرم کنند، پس شاید در نگاه اول منطقی باشد که آن‌ها را در مکانی سرد قرار دهیم. حقیقت اما چیز دیگری است و سرما نیز تأثیرات خاص خود را بر لپ‌تاپ می‌گذارد. با اِروتِک در ادامه‌ی این مطلب همراه باشید تا برخی از این تأثیرات مهم سرما بر لپ‌تاپ را بررسی کنیم و دلیل استفاده از لپ‌تاپ‌های جان‌سخت را شرح دهیم.

نمایشگر می‌تواند یخ بزند و ترک بردارد!

زمانی که لپ‌تاپ در معرض سرمای نزدیک به انجماد قرار می‌گیرد، نگرانی اصلی این است که شاید نمایشگر آن شکسته شود. لپ‌تاپ‌های مدرن معمولاً دارای نوعی نمایشگر کریستال مایع (LCD) هستند و همان‌طور که از نام این نمایشگرها می‌توان حدس زد، ال‌سی‌دی‌ها از یک لایه‌ی کریستال مایع برای نمایش دادن تصویر استفاده می‌کنند.

ال‌سی‌دی‌ها دارای محدوده‌ی عملکردی بین ۰ درجه‌ی سانتیگراد (۳۲ درجه‌ی فارنهایت) و ۵۰ درجه‌ی سانتیگراد (۱۲۲ درجه‌ی فارنهایت) هستند، در حالی که محدوده‌ی ذخیره‌سازی آن‌ها کمی گسترده‌تر است. با سردتر شدن نمایشگر، از واکنش‌دهی آن کاسته می‌شود، چرا که مولکول‌‎های داخل LCD کندتر حرکت می‌کنند. در این حالت، نمایشگر شروع به لگ زدن و تأخیر خواهد کرد و حتی ممکن است با گوستینگ تصویر (Ghosting) مواجه شوید. هرچند که چنین اتفاقی دائمی نیست و با برگرداندن نمایشگر به محیطی گرم‌تر، واکنش‌دهی آن نیز باز خواهد گشت.

با این حال، اگر LCD بسیار سرد شود و به‌عنوان مثال به زیر -۲۰ درجه‌ی سانتیگراد (۶۸ درجه‌ی فارنهایت) برسد، مایع داخل نمایشگر به معنای واقعی کلمه می‌تواند یخ بزند. اگر چنین اتفاقی بیفتد، این لایه منبسط می‌شود و گسترش می‌یابد و به لایه‌های دیگر داخل نمایشگر فشار وارد می‌کند. این اتفاق ممکن است به انواع آسیب‌های دائمی نظیر تغییر رنگ، ناهموار شدن نور پس‌زمینه و حتی بروز ترک‌های کامل در نمایشگر منجر شود.

در صورتی که لپ‌تاپ گران‌قیمت‌تری با صفحه‌نمایش اولد دارید هم باید گفت که این اتفاقات برای آن‌ها هم صادق است. اگرچه نمایشگرهای اولد کمی در برابر هوای سرد مقاومت بیشتری دارند، اما آن‌ها نیز با کاهش دما می‌توانند با افت پاسخ‌دهی روبه‌رو شوند و اگر دما به زیر ۲۰ درجه‌ی سانتیگراد (۶۸ درجه‌ی فارنهایت) کاهش یابد، آسیب دائمی ببینند.

باتری ها می‌توانند برای همیشه آسیب ببینند!

احتمال صدمه دیدن باتری‌ها در برابر نوسانات و تغییرات دما از نمایشگرها هم بیشتر است. دلیلی که خودروهای الکتریکی مدرن دارای هیتر داخلی جهت گرم نگه‌داشتن باتری‌ها هستند نیز به همین موضوع ربط دارد، چرا که باتری‌های لیتیوم یون دمای سرد را به‌خوبی تحمل نمی‌کنند. دمایی که باتری‌ها می‌توانند در آن به کار خود ادامه دهند، بین منفی ۱۰ درجه‌ی سانتیگراد (۱۴ درجه‌ی فارنهایت) و مثبت ۵۰ درجه‌ی سانتیگراد (۱۲۲ درجه‌ی فارنهایت) است. اگرچه همزمان با سردتر شدن باتری‌ها و حتی در دماهای بالاتر از انجماد، افت ولتاژ باتری‌ها نیز آغاز خواهد شد و ظرفیتشان کاهش پیدا می‌کند.

با این وجود، اگر دما زیر صفر باشد، یعنی زیر ۰ درجه‌ی سانتیگراد (۳۲ درجه‌ی فارنهایت) نباید سعی کنید که باتری لپ‌تاپ را شارژ نمایید. هوای سرد مقاومت باتری را از طریق فرآیندی به نام «آبکاری لیتیومی» افزایش می‌دهد، به این معنا که شارژ کردن آن سخت‌تر است و به انرژی بیشتری نیاز دارد که بر طول عمر باتری شما تأثیر منفی می‌گذارد. در رابطه با آسیب‌های دائمی سرد شدن بیش از حد این قطعه هم باید گفت که باتری می‌تواند برای همیشه ظرفیت خود را به دلیل واکنش‌های شیمیایی برگشت‌ناپذیر از دست بدهد.

هشدار: در صورتی که باتری شدیداً سرد شود و شما آن را به‌سرعت گرم کنید یا به یک محیط گرم ببرید، باتری ممکن است سریعاً منبسط شده و حتی منفجر شود!

مادربرد می‌تواند سرمای شدید را تحمل کند، اما…

فرایند میعان قادر است سبب خرابی لپ‌تاپ شما شود. درست مانند نوسانات و تغییرات سریع دما که می‌تواند باعث انبساط و انقباض باتری شود، وقتی هوای داخل لپ‌تاپ شما نیز به‌سرعت خیلی سرد یا خیلی گرم می‌گردد، بخار آب موجود در هوا متراکم می‌شود. بخار در داخل لپ‌تاپ شما به شکل شبنم جمع خواهد شد، آب و وسایل الکترونیکی هم که طبیعتاً سازگاری خوبی با یکدیگر ندارند. اگر آب به داخل لپ‌تاپ نفوذ کند، بدترین حالت ممکن این است که مادربرد یا پردازنده‌ی مرکزی/گرافیکی اتصال کوتاه کرده و بسوزد.

معمولاً هوای داخل لپ‌تاپ شما به ‎لطف دریچه‌ها و فن‌ها با هوای بیرون آن یکی است. به همین دلیل، لزوماً سرما نیست که باعث میعان می‌شود، بلکه مقصر اصلی تغییر سریع دما به حساب می‌آید.

از سرما دوری کنید تا طول عمر لپ‌تاپ خود را افزایش دهید

پیشگیری بهتر از درمان است، بنابراین تا حد امکان از قرار دادن لپ‌تاپ در معرض دمای شدیداً پایین و سرمای زیاد خودداری کنید. به‌طور مثال، وقتی که دمای هوا به زیر صفر می‌رسد، لپ‌تاپ خود را در ماشینتان رها نکنید یا اگر می‌خواهید لپ‌تاپ را در هوای سرد حمل نمایید، یک کیف لپ‌تاپ عایق‌دار و ترجیحاً ضد آب بخرید تا در مواقع برف و باران هم به مشکل برنخورید.

علاوه‌بر این، از نوسانات شدید دما هم خودداری کنید. اگر لپ‌تاپ شما مدتی را در محیط و هوای سرد گذرانده است، آن را مستقیماً به محیط و اتاق گرم نبرید. در عوض، لپ‌تاپ خود را برای ۳۰ دقیقه تا یک ساعت در سردترین مکان خانه بگذارید تا از میعان جلوگیری شود.

در صورتی که شغل شما مستلزم کار در فضای باز و دمای بسیار پایین است، لپ‌تاپ‌های معمولی برای شما فایده نخواهند داشت و باید سراغ لپ‌تاپ‌های مقاوم و جان‌سخت بروید که بدنه‌ی ضخیم‌تری دارند و برای مقاومت در برابر آب‌وهوا و محیط‌های سخت طراحی شده‌اند. با خرید دستگاه جان‌سختی مانند لپ تاپ Latitude 5424 دل، می‌توانید از تأثیرات احتمالی سرما بر لپ تاپ جلوگیری کرده و انتظار طول عمر بیشتری از آن داشته باشید.

منبع: Howtogeek