فناوری no-code (بدون کد) چیست و در تکنولوژی آینده چه نقشی خواهد داشت؟

هرکسی که به نرم‌افزارها و نحوه تعامل ما با رایانه‌ها در چند سال آینده علاقه‌مند باشد، با پدیده‌ای به‌ نام پلتفرم‌های “no-code” (بدون کد) مواجه خواهد شد. چه با خط فاصله یا بدون خط فاصله، No-Code صرفاً در آینده خلاصه نشده است، بلکه در حال حاضر نیز در دسترس قرار دارد.

No-Code چیست؟

در ساده‌ترین حالت، no-code دقیقاً همان مفهومی است که از معنایش حاصل می‌شود، یعنی برنامه‌نویسی بدون استفاده از کد. مهم نیست که آیا این تعریف شامل وب‌سایت‌ها، برنامه‌های موبایل، برنامه‌های کامل یا حتی صرفاً اسکریپت‌ها خواهد بود یا خیر. این بدان معناست که هر کسی، حتی نویسندگان بی‌اطلاع از فناوری، می‌توانند برنامه‌ای را به‌صورت آنلاین یا روی لپ‌تاپ خود ساخته و به‌طور منطقی انتظار داشته باشد که عمل کند.

no-code اغلب به عنوان آینده کدنویسی، مورد ستایش قرار می‌گیرد، به‌ویژه توسط شرکت‌های ارائه دهنده آن که از عباراتی مانند “دموکراتیزه کردن اینترنت” و “هرکسی می‌تواند سازنده باشد” در تبلیغات خود استفاده می‌کنند. با این‌ حال، این ادعاها تا حدی نیز حقیقت دارد.

چند سال پیش، اگر ایده‌ای خوب برای یک بازی یا برنامه داشتید، تنها راه خلق آن، تسلط به برنامه‌نویسی یا یادگیری آن بود. در این میان اگر پول داشته باشید نیز می‌توانید فردی را استخدام کنید تا این کار را برای شما انجام دهد.

اما این‌‌ گزینه‌ها دیگر تنها راه‌های مطلق نیستند، اکنون به‌ جای یادگیری یک زبان برنامه‌نویسی کامل (یا حتی چندین زبان)، قبل از اینکه بتوانید روی هر چیزی که از آن الهام گرفتید، کار کنید؛ صرفاً باید یاد بگیرید که یک برنامه چگونه عمل می‌کند. برای موفقیت در این زمینه، همچنان سخت‌کوشی و پشتکار شروط اولیه کار هستند، اما بار دانش فنی به‌ میزان قابل توجهی کاهش یافته است.

ابزارهای بدون کد چگونه کار می‌کنند؟

این پدیده ما به را به تعریفی می‌رساند که چندان درباره آن صحبت نمی‌شود: اگرچه ابزارهای بدون کد، جمع‌آوری یک برنامه یا وب‌سایت را آسان‌تر می‌کنند، اما چیزی از دردسرهای آن کم نمی‌شود. حتی ساده‌ترین ابزارها نیز مستلزم آن هستند که از نحوه عملکرد آن سر در بیاورید و اغلب لازم است دانش خود در زمینه فناوری را افزایش دهید. یک مثال واضح این است که بدانید اینترنت در هنگام ایجاد یک وب‌سایت، چگونه کار می‌کند.

با این‌ حال، حتی اگر زمان و تلاش لازم برای یادگیری برنامه‌نویسی را در نظر نگیرید، این فرآیند همچنان بسیار ساده‌تر از خلق یک برنامه از ابتدا است. در اغلب ابزارهای بدون کد، به‌ جای استفاده از یک رابط خط فرمان یا IDE با متن رنگی آن، از رابط کشیدن و رها کردن یا قرار دادن کلمات استفاده می‌کنند.

پس از وارد کردن اطلاعات، اتفاقی که می‌افتد این است که ابزار بدون کد، ورودی ساده‌ شده شما را در باطن، به کد “واقعی” تبدیل می‌کند، چیزی شبیه به یک مفسر. شما ممکن است به پایتون یا ++C یا هر زبان برنامه‌نویسی دیگری که نوع برنامه شما نیاز دارد صحبت نکنید، اما مفسر شما، این وظیفه را برای شما انجام می‌دهد.

نمونه‌هایی از پلتفرم‌های بدون کد که در بالا ذکر شد، ممکن است همچنان کمی دور از ذهن به‌نظر برسند، بنابراین بهتر است به چند نمونه از پلتفرم‌های بدون کد بپردازیم، تا در مورد نحوه عملکرد آنها اطلاعات بیش‌تری به‌دست آوریم.

ابزارهای ساخت وب‌سایت

احتمالا یکی از محبوب‌ترین ابزارهای بدون کد، ابزارهای ساخت وب‌سایت (Website Builders) هستند. بسیاری از افراد و کسب‌وکارهای کوچک، سایت‌های ساده خود را با استفاده از سرویس‌هایی نظیر Wix یا Squarespace یا المنتور راه‌اندازی کرده‌اند، ویژگی که یک دهه پیش غیرقابل تصور بود. درآن زمان، تسلط به HTML و CSS، از حداقل‌ مهارت‌های ضروری برای ساخت یک‌ وب‌سایت محسوب می‌شد.

اکنون می‌توانید در عرض چند ساعت، صفحه‌ای با طراحی زیبا داشته باشید، حال اگر با کارکرد برنامه آشنا باشید نیز حتی زمان کمتری از شما خواهد گرفت. این صفحه کارکردی صرفاً ثابت ندارد و اکثر ابزارهای ساخت وب‌سایت، از کلید‌های ثبت‌نام در خبرنامه گرفته تا فروشگاه‌های اینترنتی کامل، به انواع پلاگین‌های مختلف مجهز می‌باشند. احتمالاً از اینکه چگونه بسیاری از مشاغل حرفه‌ای از این ابزارهای مفید استفاده می‌کنید، تعجب خواهید کرد!

ابزارهای اتوماسیون

بخش بزرگ دیگری از no-code، شامل ابزارهای اتوماسیون مانند Zapier یا IFTTT است. به‌نوعی، این ابزارها به‌دلیل کاربری ساده، احتمالاً بهترین مقدمه برای نحوه کار بدون کد هستند. در اغلب موارد، تنها کارکرد آنها این است که اجازه می‌دهند تا یک برنامه با برنامه دیگر در ارتباط باشد.

برای مثال، می‌توانید تنظیمات را به نحوی انجام دهید که هر بار که سندی را در Dropbox ایجاد می‌کنید، پیامی در Slack ارسال شود، یا برعکس. یکی دیگر از برنامه‌های محبوب، استفاده از آن برای پشتیبان‌گیری از عکس محسوب می‌شود، بنابراین هر بار که در یک عکس فیس‌بوک تگ می‌شوید، یک نسخه به Dropbox شما ارسال خواهد شد.

اگرچه این فرآیند ممکن است کمی ابتدایی به‌نظر برسد، اما ابزارهای اتوماسیون هم برای افراد و هم برای شرکت‌ها، باعث صرفه‌جویی بسیاری در زمان می‌شود. آنها با حذف الزام برخی از کارها به‌صورت دستی و تبدیل به حالت خودکار، این اطمینان را حاصل کرده‌اند که هرگز انجام آن عمل را فراموش نکنید. اگر تابه‌حال این قابلیت‌ها را امتحان نکرده‌اید، باید گفت که بسیار سرگرم‌کننده هستند.

ابزارهای توسعه

آخرین مجموعه از ابزارهای بدون کد که به آنها خواهیم پرداخت، کمی چالش‌برانگیز است: ما هر ابزاری را که می‌تواند یک برنامه را برای دسکتاپ یا موبایل بسازد، در این بخش گنجانده‌ایم. این یک دسته‌بندی بزرگ محسوب می‌شود، هرچند نمی‌توان در هر زمینه از آن بهره برد. به‌طور خلاصه، تقریباً هر نوع برنامه‌ ساخته‌شده در این روزها را می‌توان بدون استفاده از کد خلق کرد.

برای مثال، می‌توان با استفاده از یک برنامه‌ساز نظیر AppyPie یا NativeScript، یک برنامه ساده برای اندروید یا iOS ساخت. حتی با استفاده از پلتفرمی مانند Unity یا Unreal Engine می‌توان بازی‌هایی کامل را ایجاد کرد. تعداد بی‌پایانی از ابزارهای بدون کد جدید در هر ماه وجود دارد که خواسته‌ها و موقعیت‌های خاص افراد را مورد پوشش قرار می‌دهد. این لیست صرفاً برای یک بررسی کلی، پیشنهاد شده است.

محدودیت‌های no-code

با تمام این تفاسیر، قابلیت no-code، قطعاً محدودیت‌هایی نیز دارد. به‌طور کلی، اگر هرچه چیزی که می‌سازید پیچیده‌ باشد، ابزار مورد استفاده نیز پیچیده‌تر خواهد شد. به‌عنوان مثال، یک اسکریپت ساده که یک فایل Dropbox را در گوگل درایو کپی می‌کند، می‌تواند در چند دقیقه تکمیل شود. حال اگر تعداد زیادی اطلاعات اضافی (Qualifier) را به آن اضافه کنید، که مثلا برای فایل‌های زیر 2 مگابایت یا بدون فایل تصویری محدودیت ایجاد کند، ضروری است تا مانند یک برنامه‌نویس فکر کنید.

بسیاری از برنامه‌هایی که ذکر شد، از طیف وسیعی از اصول اساسی زبان‌های برنامه نویسی بصری مانند Scratch استفاده می‌کنند. اگرچه آنها به‌طور کلی روش خوبی برای کودکان در یادگیری نحوه برنامه‌نویسی به‌جای زبان‌های کامل در نظر گرفته می‌شوند، اما با این‌حال، آن نیز یک نوع برنامه‌نویسی محسوب می‌شود و سازگاری با این طرز فکر ضرورت دارد.

برای مثال، هنگام نوشتن یک فیلم‌نامه، باید به‌طور متوالی فکر کنید، “اگر این اتفاق بیفتد، پس آن اتفاق می‌افتد.” این پروسه به‌اندازه کافی ساده است، اما باید به اثرات ضربه‌ای نیز توجه داشته باشید، خصوصا زمانی‌که زنجیره‌ای از عبارات شرطی را خلق کرده‌اید.

این مطلب به‌ویژه به جنبه ذهنی و انتزاعی وابسته است، یک جنبه عملی نیز وجود دارد: هرچه بیشتر در مورد برنامه‌نویسی بدانید، کار کردن با این ابزار نیز ساده‌تر خواهد شد. ابزارهای سازنده وب‌سایت، یک مثال بارز به‌شمار می‌روند، این ابزارها در حالیکه ساخت یک وب‌سایت را بدون نیاز به دانستن CSS یا HTML آسان کرده، اما اگر به این مفاهیم مسلط باشید، بسیار آسان‌تر خواهند شد. همچنین می‌توانید جزئیاتی را که مورد پسند نیست را تغییر دهید.

همین امر در مورد برنامه‌های بسیار پیچیده‌تر برجسته‌تر می‌شود: یک برنامه‌نویس می‌تواند با Unity، کارهای بیش‌تری را نسبت به یک نویسنده فناوری ناآگاه انجام دهد، همچنین یاد می‌گیرد که برنامه را خیلی سریع‌تر مدیریت کند.

در نهایت، با اینکه no-code (بدون کد)، اختراعی عالی به‌شمار می‌رود که اینترنت را از جهات بسیاری تغییر خواهد داد، با این‌حال، برنامه نویسی به این‌ زودی‌ها منسوخ نخواهد شد. اگر واقعا می‌خواهید سازنده‌ای خلاق باشید، همچنان در تکاپو خواهید بود که چگونه به کدنویسی مسلط تبدیل شوید.

منبع: Howtogeek