تلسکوپ فضایی جیمز وب با عبور از لایههای ضخیم ابر، اطلاعات انقلابی در مورد نوع جدیدی از سیارات فراخورشیدی ارائه کرده است که اساساً با سیارات موجود در منظومه شمسی متفاوت هستند. این کشف طبقهبندیهای موجود را به چالش میکشد و درک ما از شکلگیری و ویژگیهای سیارات را گسترش میدهد. دادههای جدید از تلسکوپ فضایی جیمز وب، همراه با شبیهسازیهای پیشرفته، نوع کاملاً جدیدی از سیاره را آشکار کردهاند که شبیه هیچچیزی در منظومه شمسی ما نیست.
ستارهشناسان بیش از ۵۵۰۰ سیاره فراخورشیدی را که به دور ستارگان خارج از خورشید میچرخند، تأیید کردهاند. بسیاری از این دنیاها به طور گستردهای با سیاراتی که میشناسیم متفاوت هستند و این موضوع شناسایی ماهیت واقعی آنها را دشوار میکند. در میان شایعترین این سیارات، آنهایی قرار دارند که از نظر اندازه بین زمین و نپتون قرار میگیرند. دانشمندان مدتهاست بحث میکنند که آیا این سیارات، دنیاهایی سنگی شبیه زمین با جوهای غنی از هیدروژن هستند یا سیاراتی شبیه نپتون با جوهای غنی از آب، که اغلب “دنیاهای آبی” نامیده میشوند. با این حال، مطالعه این سیارات به دلیل لایههای ضخیم ابر که اغلب جوهای پایینی آنها را پنهان میکند، پیچیده شده است.
راز سیارات فراخورشیدی
تیمی بینالمللی از محققان به رهبری اورت شلاوین از دانشگاه آریزونا و رصدخانه استیوارد و کازوماسا اونو از رصدخانه ملی نجوم ژاپن از تلسکوپ فضایی جیمز وب برای نفوذ به ابرهای سیارهای به نام GJ 1214 b استفاده کردند. این سیاره که تنها ۴۸ سال نوری از منظومه شمسی فاصله دارد و در جهت صورت فلکی مارافسای قرار دارد، بهترین نمونه برای مطالعه این نوع سیارات است.
به جای یک ابر-زمین غنی از هیدروژن یا یک دنیای آبی، دادههای جدید غلظتهایی از دیاکسید کربن (CO2) را نشان دادند که با سطوح موجود در جو غلیظ CO2 سیاره زهره در منظومه شمسی قابل مقایسه است. با این حال، همچنان عدم قطعیتهای زیادی در دادههای جدید وجود داشت.
تحلیل GJ 1214 b
اونو توضیح میدهد:
سیگنال CO2 شناساییشده از اولین مطالعه بسیار کوچک است و بنابراین نیاز به تحلیل آماری دقیقی داشت تا اطمینان حاصل شود که واقعی است. همزمان، ما به بینشهای فیزیکی و شیمیایی نیاز داشتیم تا ماهیت واقعی جو GJ 1214 b را از مطالعه شلاوین استخراج کنیم.
سپس اونو با استفاده از مدلهای نظری، رهبری را بر عهده گرفت و تعداد زیادی سناریوی “چه میشود اگر” را درباره جو این سیاره اجرا کرد. از میان همه این مدلها، آنهایی که بهترین تطابق را با دادهها داشتند، همگی یک جو کربنی غالب، شبیه یک “سوپر-زهره” را پیشنهاد میکردند.
اگرچه جذاب است، اما امضای جوی شناساییشده در این کار بسیار کوچک است. شلاوین آن را به خواندن یک کتاب تشبیه میکند:
این معادل جنگ و صلح لئو تولستوی است. اگر دو نسخه به شما بدهم و یک جمله را در یکی از کتابها تغییر دهم، آیا میتوانید آن جمله را پیدا کنید؟
این تیم بر نیاز به مطالعات آینده برای تأیید و گسترش یافتههای خود درباره این نوع رایج اما مرموز سیاره فراخورشیدی تأکید میکند.
منبع: Scitechdaily