تلسکوپ فضایی جیمز وب ناسا به تازگی سیاره ای دوردست و خارج از منظومه شمسی را با جوی عجیب شناسایی کرده است. این مینی نپتون با نام GJ 1214 b، جوی بسیار گرم دارد و شبیه هیچ چیز دیگری در منظومه شمسی نیست. سطح این سیاره به شدت بازتابنده (انعکاسی) است و در مه یا لایه ای ابری و ضخیم پوشیده شده است. طبق گزارشی که اخیراً در مجله نیچر منتشر شده، مشاهدات قبلی از این سیاره عمدتاً بی نتیجه بوده است.
این کشف توانایی ابزار مادون قرمز میانی (MIRI) تلسکو وب را برجسته تر می کند که می تواند طول موج های نور را فراتر از محدوده طیف الکترومغناطیسی مشاهده شده توسط بینایی انسان، مشاهده کند. همانطور که این سیاره دور یک ستاره می چرخید، تیم مطالعاتی توانست نوعی “نقشه گرمایی” از آن را تهیه کند. دو طرف نقشه گرمایی (حرارتی) در طول روز و شب قابل مشاهده بود و اطلاعاتی در مورد ترکیب جو آن را آشکار می کرد. این تیم، GJ 1214 b را تقریباً در تمام چرخه آن در اطراف ستاره ردیابی کردند و مشاهدات سنتی را برای گرفتن نور ستاره میزبان که در جو سیاره فیلتر شده بود انجام دادند. این کار به آنها اجازه داد تا از چنین سد متراکمی عبور کنند.
سیاره ای سرشار از آب؟!
نویسنده اصلی این مطالعه جدید، محقق دانشگاه مریلند، الیزا کمپتون، ادعا کرد که این سیاره کاملاً در یک لایه مه یا ابر پوشیده شده است. البته اگر این سیاره آب زیادی به شکل زمین داشت، او قطعاً اشاره کرد. البته ممکن است بتواند یک “دنیای آبی” با عناصر سرد و پرآب تشکیل دهد. اگرچه این سیاره برای حمایت از اقیانوس ها با آب مایع، بسیار داغ است، اما جو آن ممکن است حاوی مقدار قابل توجهی آب تبخیر شده باشد.
الیزا کمپتون گفت: این سیاره کاملاً توسط نوعی مه یا لایه ابر پوشیده شده است. او همچنین افزود: “تا این مشاهده، جو آن کاملاً از ما پنهان مانده بود.”
دمای این سیاره بین 279 تا 165 درجه سانتیگراد در نوسان است و نشان می دهد که جو GJ 1214 b عمدتاً از مولکول های هیدروژن سبک تر تشکیل نشده است. تنها جوهای متشکل از مولکول‌های سنگین‌تر، مانند آب یا متان، که با مشاهده MIRI یکسان به نظر می‌رسند، می‌توانند چنین تغییر چشمگیری ایجاد کنند. این دانش ممکن است کلید درک تاریخچه، شکل گیری و شاید شروع آبی سیاره باشد.
پیامدهای این کشف
یافته های جدید ممکن است اطلاعات بیشتری در مورد نوعی سیاره مدفون در رمز و راز را ممکن کند. در کهکشان، مینی نپتون ها، که معمولاً به عنوان زیر نپتون شناخته می شوند، رایج ترین نوع سیاره هستند. اما از آنجایی که آنها در منظومه شمسی ما وجود ندارند، برای ما به صورت یک راز باقی مانده اند. بر اساس اندازه گیری ها، آنها شبیه همتای کوچکتر نپتون منظومه شمسی هستند. فراتر از آن، تاکنون چیز زیادی از آنها درک نشده است. البته برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد GJ 1214 b و فرآیندهای خلاقانه سایر سیارات در کلاس مینی نپتون ها، مشاهدات بیشتری لازم است.
منبع: Interestingengineering
