محققان بهتازگی یک عامل زنده (پوسته زیستی) را در دیوار بزرگ چین مشاهده کردهاند که چندصدسال است از این سازه محافظت و نگهداری میکند. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره این مطالعه جدید با اِروتِک همراه باشید.
دیوار بزرگ چین با طول بیش از ۲۰ هزار کیلومتر، یکی از بزرگترین پروژههای ساخت بشر در جهان به حساب میآید. این در حالی است که این سازهی ۵۰۰ ساله، اصولاٌ یک «دیوار» محسوب نمیشود و در واقع ترکیبی از سنگرها و استحکامات است، اما با این حال یکی از پرطرفدارترین و پربازدیدترین مکانهای دنیا را به خود اختصاص داده و سالانه بازدیدکنندگان زیادی از آن دیدن میکنند.
محققان و باستانشناسان باور دارند که یکسوم دیوار بزرگ چین به طور کامل ناپدید شده و از بین رفته است و برخی از قسمتهای آن نیز در حال فروریختن هستند. دیوار بزرگ چین که عمدتاً با خاک کوبیده (یکی از مصالح ساختمانی رایج باستانی) ساخته شده، با آسیبپذیریهای مختلفی نظیر فرسایش بادی، سیلاب و چرخههای یخزدگی و ذوب شدن روبهرو است که منجر به مشکلاتی مانند ترک خوردن و ازهمپاشیدگی این شگفتی معماری میشوند.
مطالعهی جامع جدیدی که اخیراً روی ۶۰۰ کیلومتر از بخشهای خشکتر دیوار بزرگ چین انجام شد، نشان داد که پوستههای زیستی ۶۷ درصد از این بخشها را پوشش میدهند و از دیوار بزرگ چین در برابر خوردگی و فساد تدریجی بیشتر محافظت میکنند.
پوسته های زیستی یک پوشش زندهی زمینی هستند که از سطحی که پوشش میدهند و جو آن محافظت میکنند. این پوستهها مواردی نظیر باکتریها، سیانوباکتریها، قارچها، گلسنگها و خزهها را در خود جای دادهاند. پوستههای زیستی نقش مهمی در افزایش پایداری و کاهش فرسایش دیوار بزرگ چین دارند.
مناطق پوشیده از پوستههای زیستی در مقایسه با زمین بدون پوششی که از خاک کوبیده تشکیل شده است، در موارد مختلفی مانند کاهش تخلخل، ظرفیت نگهداری آب، فرسایش و شوری، بهبود قابل ملاحظهای را به همراه داشتهاند و همزمان، موارد مثبت دیگری نظیر مقاومت فشاری افزایشیافته، مقاومت در برابر نفوذ، مقاومت برشی و پایداری سنگدانهها را به نمایش گذاشتهاند.
برخلاف نظریههای حفاظتی و محافظهکارانه که از حذف و کندن پوشش گیاهی طبیعی حمایت میکنند، مطالعات اخیر این نظر را به چالش میکشند و نشان میدهند که گیاهان دارای ریشهی کوتاه و مقاوم به خشک شدن، میتوانند در برابر فرسایش مانند سپر محافظی عمل کنند که در جلوگیری از وقوع آن توانمند ظاهر میشود.
علیرغم اینکه پوستههای زیستی تنها در چند سانتیمتری سطح حضور دارند، اما همچنان میتوانند به عنوان مهندسان اکوسیستم عمل کنند و به پشتیبانی از فرآیندهای حیاتی خاک بپردازند. قابلیت محافظتی پوستههای زیستی تحت تأثیر عواملی مانند ویژگیهایشان، شرایط آب و هوایی و انواع ساختارهایی است که پوشش میدهند.
این محققان در مطالعهی جدید خود خاطرنشان کردند:
«این دانش برای درک اینکه چگونه پوششهای زنده بر حفاظت طولانیمدت یکی از مهمترین بناهای تاریخی بشر که تا حالا ساخته شده تأثیر میگذارند، بسیار حائز اهمیت است.»
این مطالعه در تاریخ ۸ دسامبر (۱۷ آذر) در مجلهی «Science Advances» به انتشار رسید.
منبع: InterestingEngineering