آیا برای شما هم این سوال پیش آمده که چرا دورهی نقاهت و نمونههای شدید ابتلا به ویروس کرونا در کودکان و نوجوانان بسیار کمتر از بزرگسالان است؟ محققان مرکز تحقیقات سرطان کشور آلمان اخیراً به این نتیجه دستیافتهاند که سیستم ایمنی تنفسی فوقانی کودکان در برابر کروناویروس سندرم حاد تنفسی ۲ (SARS-CoV-2) نسبت به بزرگسالان فعالتر و پاسخگوتر عمل میکند و به همین دلیل، کودکان برای مقابله با این ویروس بسیار توانمند ظاهر میشوند. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره این مطالعه با اِروتِک همراه باشید.
از فشار خون بالا و دیابت گرفته تا چاقی و بیماریهای قلبی، عوامل متعدد افزایش خطر ابتلا به کووید-۱۹ خیلی وقت است که شناختهشدهاند اما واضحترین و قابل توجهترین عامل خطر، بدون شک «سن» افراد محسوب میشود.
کمتر از ۰.۰۰۱ درصد از دانشآموزانی که در طول پاندمی کووید-۱۹ مبتلا به این ویروس شدند، جان خود را از دست دادند. با افزایش سن، میزان مرگومیر نیز به طور تصاعدی افزایش پیدا کرد تا جایی که این آمار در افراد بسیار مسن از ۱۰ درصد هم فراتر رفت. با وجود اینکه بار ویروسی اولیه به شکل قابل توجهی متفاوت نیست، کودکان و نوجوانان علائم کمتر و دوران نقاهت کوتاهتری نسبت به بزرگسالان و به ویژه افراد مسن دارند.
دفاع فعال مخاط بینی کودکان
در اوایل سال 2022 گامی مهم در مسیر درک علل این مقاومت چشمگیر کودکان در برابر بیماری کرونا توسط محققان موسسهی بهداشت برلین در دانشگاه شاریته (BIH) و مرکز تحقیقات سرطان آلمان (DKFZ) برداشته شد. این محققان کشف کردند که سلول های اپیتلیال مخاط بینی کودکان سالم دائماً در حالت «هشدار بالا» هستند. به عبارت دیگر، پروتئینهای حسگر که ویروس را با ژنوم RNA آن تشخیص میدهند و پاسخ اینترفرون را آغاز میکنند، در سلولهای مخاط بینی کودک بسیار بیشتر از بزرگسالان مشاهده میشوند. از این رو، ویروس در بدن کودکان میتواند به سرعت شناسایی شود و مبارزه با آن به محض ورود به سلول آغاز گردد.
اما دقیقاً چرا مخاط بینی کودکان برای دفاع در برابر کروناویروس سندرم حاد تنفسی ۲ (SARS-CoV-2) بسیار آماده است؟ جهت پاسخ دادن به این سوال، مارکو بایندر و تیم او در مرکز تحقیقات سرطان آلمان همراه با همکارانش از دانشگاه شاریتهی برلین، ترکیب سلولی مخاط در حفره بینی کودکان سالم را با جزئیات بیشتری در سطح سلولهای جداگانه مورد بررسی قرار دادند.
ویروسشناسان مرکز تحقیقات سرطان آلمان دریافتند که مخاط بینی کودکان در مقایسه با بزرگسالان نه تنها توسط سلولهای سیستم ایمنی بدن به میزان قابل توجهی کلونیزه میشوند، که حتی در کودکان سالمی که به ویروس مبتلا نشدهاند نیز سلولهای سیستم ایمنی فردی، سیتوکینهای پیشالتهابی بیشتری تولید میکنند. سیستم ایمنی بدن از طریق این پیامرسانها و مولکولهای علامتدهنده (موسوم به سیتوکین) با سلولهای مخاطی ارتباط برقرار کرده و به تحریک آنها برای تولید پروتئینهای حسگر میپردازد. محققان در این رابطه بیان کردند:
«ما [در این تحقیقات] نشان دادهایم که وجود دوزهای پایین این سیتوکینها، سلولهای اپیتلیال راه هوایی را در حالت آمادهباش نگه میدارد. سپس، سلولهای مخاطی با افزایش تولید پروتئینهای حسگر ویروسی، خود را مسلح میکنند تا بتوانند به کروناویروس سندرم حاد تنفسی ۲ سریعتر پاسخ دهند.»
مکانیسم حفاظتی در کودکان
با توجه به این تحقیقات، به نظر میرسد کودکان مکانیسم محافظتی ذاتی قدرتمندی در برابر عفونتهای تنفسی دارند که احتمالاً برای دفاع در برابر سایر ویروسها نیز دست به کار میشوند و از آنها محافظت میکنند. مارکو بایندر، یکی از محققان مرکز تحقیقات سرطان آلمان، دربارهی این موضوع توضیح داد:
«این تمایز در طول پاندمی [کرونا] به شکل ویژهای واضح بود، چرا که سیستم امنیتی افراد برای اولینبار با ویروس کرونا در تماس قرار گرفت. در نمونههای دیگر عفونت و ابتلاها نظیر سرماخوردگی معمولی یا آنفولانزا، بزرگسالان [به مرور زمان] از طریق تماس مکرر با ویروسهایی که به دفاع در برابر عوامل بیماریزا (پاتوژن) کمک میکنند، یک حافظهی ایمنی ساختهاند. از این رو، اثربخشی سیستمهای دفاعی بهتر کودکان در برابر ویروس، دیگر به وضوح قابل مشاهده نیست.»
بایندر در ادامهی صحبتهای خود به ویژگی خاص دیگری اشاره کرد:
«کروناویروس سندرم حاد تنفسی ۲ (SARS-CoV-2) بهسرعت در سلولهای ما تکثیر میشود و ترفندهای زیادی نیز جهت خاموش کردن حسگرهای سیستم هشدار ویروسی در اختیار دارد. بنابراین، مکانیسم حفاظت اولیه در برابر این عامل بیماریزا (پاتوژن) اهمیت به خصوصی دارد. تفاوت بین کودکان و بزرگسالان در سایر عفونتهای تنفسی ممکن است چندان به چشم نیاید.»
این دانشمند قصد دارد که چنین سوالی را در پروژههای تحقیقاتی آینده مورد بررسی قرار دهد. عقیدهی مارکو بایندر این است که بررسی استراتژیهای پیشگیرانه برای ویروس کرونا و سایر عفونتهای تنفسی میتواند ارزشمند واقع شود. این محقق مرکز تحقیقات سرطان آلمان، در پایان خاطرنشان کرد:
«چنین رویکردهایی میتوانند با هدف تقلید ترکیب سلولی بافت مخاطی کودکان، به طور مثال با استنشاق سیتوکین آمادهشده با دوز پایین، انجام پذیرند.»
منبع: Scitechdaily