برخی از عجیبترین طرحهای مهندسی از یک نیاز ساده متولد میشوند. در مورد سکوی ابزار شناور “فلیپ (FLIP)”، این طرح در راستای نیاز به ساخت یک ایستگاه تحقیقاتی بود که بتواند در میان اقیانوسی مواج، کاملاً بیحرکت بماند. نتیجه، یکی از عجیبترین و شگفتانگیزترین شناورهایی است که تاکنون ساخته شده. فلیپ با طولی معادل ۱۰۸ متر، در واقع یک کشتی نیست، بلکه از نظر فنی یک شناور دراز عظیم است؛ زیرا هیچ موتور یا سیستم رانشی برای حرکت خود ندارد. اما داستان فلیپ چیست؟! برای آشنایی با این طرح مهندسی عجیب با اِروتِک همراه باشید.
قابلیت اصلی این شناور، «فلیپ» (برگردان) شدن است که در واقع نوعی غرق شدن کنترلشده به حساب میآید. این کار، فلیپ را از حالت افقی (شبیه به قایق) به حالت عمودی و ایستاده در میآورد. عملکرد آن به طرز فریبندهای ساده است. این فرایند با پُر کردن مخازن تعادل (بالاست) عظیم در انتهای بلند و توخالی شناور آغاز میشود. با این کار، تُنها آب با سرعت کنترلشده به داخل سرازیر میشود و هوا خارج میگردد. کل این تبدیل از حالت افقی به عمودی حدود نیم ساعت طول میکشد.
اما اتفاق اصلی در چند دقیقه پایانی رخ میدهد. چرخش نهایی به ۹۰ درجه، در یک بازه زمانی دراماتیک ۹۰ ثانیهای انجام میشود. در طول این فرایند، عمق فرورفتگی آن از ۱۲.۶ فوت به ۳۰۰ فوت افزایش مییابد. زندگی در داخل این شناور یک تجربه منحصربهفرد است. همه چیز در داخل آن به گونهای ساخته شده که در هر دو حالت افقی و عمودی کار کند. در آن، درهایی را خواهید دید که روی زمین نصب شدهاند و روزنههایی (پنجرههای گرد) که در سقف قرار دارند. تمام این ویژگیها، آن را به یکی از عجیبترین و تخصصیترین کشتیهایی که تاکنون ساخته شده، تبدیل میکند.
اما چرا به یک کشتی نیاز داریم که بتواند بایستد؟
اجازه دهید ابتدا بفهمیم چرا اصلاً این کشتی تغییر وضعیت میدهد. چرا یک برج شناور دائمی نمیسازیم؟ پاسخ به مسائل لجستیکی ساده بازمیگردد. فلیپ موتور خاص خود را ندارد، بنابراین باید مانند یک بارکش به محلهای تحقیقاتی کشیده شود. کشیدن یک سازه عمودی ۳۵۵ فوتی در اقیانوس بسیار بیثبات و ناکارآمد خواهد بود. حالت افقی، تنها راه عملی برای انتقال آن از بندر به ایستگاه تحقیقاتی است. به محض رسیدن به محل، این ترفند مخصوص خود را اجرا میکند.
دلیل نیاز به یک برج شناور در میان دریا
اما چرا اصلاً به یک برج شناور در میان دریا نیاز است؟ داستان جالبی پشت آن وجود دارد. در دهه ۶۰ میلادی، نیروی دریایی آمریکا در حال توسعه یک سلاح فوقالعاده هوشمند به نام UUM-44 SUBROC بود. این یکی از موشکهایی است که میتوان از زیردریاییها، به ویژه از یک لوله اژدر، پرتاب کرد و یک کلاهک هستهای کوچک را تا فاصله ۵۵ کیلومتری حمل میکرد.
برای کارکرد صحیح این سلاح، آنها باید نحوه حرکت صدا در زیر آب را با دقت فوقالعادهای مطالعه میکردند. مشکل اینجا بود که در اقیانوس، امواج صوتی توسط لایههای آبی با دما و شوری متفاوت، مخدوش میشدند. کشتیهای معمولی برای این اندازهگیریهای حساس، بیش از حد پر سروصدا و بیثبات بودند. حتی سیستمهای پیشرفته کاهش نویز نیروی دریایی هم نمیتوانستند در این مورد کمکی کنند.
راه حل، یک سکوی بکسلشونده بود که میتوانست به صورت عمودی تغییر وضعیت دهد و بیشتر بدنه بلند خود را عمیقاً به زیر امواج متلاطم سطح آب فرو ببرد تا یک پست شنود پایدار و بیصدا ایجاد کند. پس از دو سال کار و سرمایهگذاری ۶۰۰,۰۰۰ دلاری، فلیپ در سال ۱۹۶۲ به آب انداخته شد.
فلیپ در آستانه نابودی کامل بود!
پس از یک دوران درخشان با بیش از ۳۰۰ مأموریت تحقیقاتی، به نظر میرسید که عمر فلیپ به پایان رسیده است. آخرین مأموریت علمی آن در سال ۲۰۱۷ بود. نیروی دریایی رسماً در آگوست ۲۰۲۳ آن را از رده خارج کرد و برای فروش به عنوان ضایعات به مکزیک کشیده شد.
اما داستان یک نقطه جالب داشت. خبر نابودی قریبالوقوع آن به گوش بنیانگذار شرکت DEEP، یک شرکت طراحی زیردریایی، رسید. بر اساس گزارش این شرکت، تیمی در عرض ۴۸ ساعت به مکزیک اعزام شد تا شناور را نجات دهد. جولیو مارسکا، ناخدای جدید فلیپ، دستور صریح بنیانگذار شرکت را به خاطر آورد: «نجاتش بده. بدون او برنگرد.»
آنها موفق شدند. این سکوی نجاتیافته اکنون در فرانسه قرار دارد و تحت یک بازسازی ۱۲ تا ۱۸ ماهه قرار گرفته است. شرکت DEEP قصد دارد این شناور مدرنشده را در اوایل سال ۲۰۲۶ با سیستمهای پیشرفته مجدداً به کار گیرد. این سکو در مأموریت شرکت برای «تبدیل انسانها به موجودات آبزی» با پشتیبانی از استقرار زیستگاههای زیرآبی Sentinel، نقشی کلیدی ایفا خواهد کرد.
منبع: Slashgear