بزرگترین و درخشان ترین ماه کامل سال 2023 در تاریخ 8 شهریور (30 آگوست) طلوع میکند. البته نام عجیب این اَبَرماه جای توضیح دارد. این ماه که “اَبَر ماه آبی” نامیده میشود، نتیجه سه پدیده قمری است که همزمان اتفاق میافتند. در حقیقت نام ابرماه “آبی” هیچ ربطی به رنگ آن ندارد و رنگ ماه در این شب “نارنجی” خواهد بود!
دو نوع “ماه آبی” وجود دارد؛ “اَبَرماه آبی” و “ماه آبی فصلی”. ابرماه آبی آگوست در دسته اول قرار میگیرد یعنی زمانی که دو “ماه کامل” در یک ماه رخ میدهند. این پدیده گهگاه اجتناب ناپذیر است. هر 29.5 روز، یک ماه کامل جدید طلوع میکند. با توجه به اینکه ماه خاویاری (Sturgeon) در 1 آگوست 2023 (10 مرداد) رخ داده است، ماه کامل 30 آگوست (8 شهریور) یک “ماه آبی” خواهد بود. قمرهای آبی از این نوع که “قمرهای آبی تقویمی” نامیده میشوند، تقریباً هر دو یا سه سال یکبار اتفاق میافتند و بر اساس زمان و تاریخ، ماه آبی بعدی در 31 مه 2026 (10 خرداد 1405) رخ میدهد.
نوع دوم ماه آبی که “ماه آبی فصلی” نامیده میشود، سومین ماه کامل چهارتایی در طول یک فصل نجومی (یعنی چهار ماه در یک فصل نجومی) را توصیف میکند. این مورد به این دلیل اتفاق میافتد که یک سال تقویمی به جای 12 ماه معمولی، 13 ماه کامل درد. (یک سال قمری، یعنی 12 دور زمین توسط ماه، 354 روز طول میکشد، در حالی که سال شمسی زمین 365 روز است.) “ماه آبی فصلی” بعدی که همچنین آن هم هر دو یا سه سال یکبار اتفاق میافتد، بر اساس زمان و تاریخ در 19 اوت 2024 (29 مرداد 1403) رخ میدهد.
تا اینجا تکلیف بخش عجیب آبی مشخص شد، امام بخش دیگر نام یعنی “اَبَرماه” از کجا آمده است؟ زمانی نام “اَبَرماه” برای یک ماه استفاده میشود که ماه کامل به نزدیکترین نقطه به زمین در مدارش نزدیک شود. مدار ماه به دور زمین بیضوی است، بنابراین هر ماه به نزدیکترین نقطه (حضیض) و دورترین نقطه (اوج) میرسد. به گفته فرد اسپناک، ستارهشناس پیشین ناسا، قمرهایی که در یک ماه در 90 درصد حضیض قرار دارند، واجد شرایط ابرماه هستند.
دومین ماه کامل ماه آگوست، سومین و نزدیکترین ماه از بین چهار ابرماه در سال 2023 است. این اَبَرماه در فاصله 357344 کیلومتری از زمین، بزرگترین و درخشان ترین ابرماه سال 2023 خواهد بود، اگرچه این ماه تنها 186 کیلومتر از ابرماه 10 مرداد نزدیکتر است که در فاصله 357530 کیلومتری از زمین قرار داشت.
ماه کامل بعدی، ماه برداشت در 29 سپتامبر (7 مهر) خواهد بود. این ماه علاوه بر اینکه یکی از شناختهشدهترین ماههای کامل سال است، آخرین ابرماه در سال 2023 است.
زمان دقیق طلوع ماه را برای مکان خود بیابید و هفته آینده برای منظره فوق العاده ابرماه آبی در افق شرقی آماده شوید.
منبع: Livescience