ماشین برگشت (Wayback Machine) چیست و چرا اهمیت دارد؟

ماشین برگشت (Wayback Machine) به شما امکان می‌دهد نسخه‌های قدیمی‌تر یک وب‌سایت را مشاهده کنید، محتوای تغییر یافته آن را ببینید، سایت خود را عیب‌یابی کنید و حتی محتوایی که دیگر در وب وجود ندارد را نیز مشاهده کنید. ماشین برگشت برای حفظ تاریخچه اینترنت اهمیت بسیار بالایی دارد. برای آشنایی با این سرویس با اروتک همراه باشید.

ماشین برگشت چیست؟

ماشین برگشت که توسط Internet Archive در 12 مه 1996 تأسیس شد، یک سرویس آنلاین رایگان است که از وب‌سایت‌ها در فواصل زمانی مختلف بازدید کرده، عکس‌های فوری می‌گیرد و سپس آن سایت‌ها را بایگانی و تاریخچه اینترنت را حفظ می‌کند. ماشین برگشت با الهام از Wayback Machine در سریال The Rocky and Bullwinkle’s Show’s “Peabody’s Improbable History نامگذاری شده است.

اگرچه ماشین برگشت در سال 1996 تأسیس شد، اما بعد از مدتی کوتاه کاملاً خصوصی شده و فقط افراد خاصی به محتوای آن دسترسی داشتند. اما دوباره در سال 2001 بود که این سرویس در دسترس عموم قرار گرفت. تا زمان نگارش این مقاله، ماشین برگشت بیش از 663 میلیارد صفحه وب را بایگانی کرده است.

آیا ماشین برگشت قانونی است؟

وقتی صحبت از قانونی بودن ماشین برگشت می‌شود، فضای خاکستری زیادی در اطراف آن وجود دارد. به عنوان مثال، اروپا ممکن است این سرویس را نقض قوانین حق چاپ خود بداند و از نظر آن‌ها تولیدکنندگان محتوای آرشیو‌شده می‌توانند تصمیم بگیرند که آیا می‌خواهند محتوای آنها بایگانی شود یا خیر و اگر یک تولیدکننده بخواهد محتوای خود را از ماشین برگشت حذف کند، بایگانی اینترنت باید موظف به انجام این کار باشد.

همچنین تاکنون چندین پرونده حقوقی علیه این سرویس از سوی سازمان‌ها و افراد مختلف مانند کلیسای ساینتولوژی، حامیان مراقبت بهداشتی و… تشکیل شده است.

حتی برخی از کشورها ماشین برگشت را به طور کامل ممنوع کرده‌اند، اگرچه این تصمیم بیشتر بر اساس سانسور است تا یک موضوع حقوقی واقعی. این سرویس در حال حاضر در چین مسدود شده و برای مدت کوتاهی نیز در روسیه در سال‌های 2015 تا 2016 غیر قابل دسترسی بود.

اهمیت ماشین برگشت در چیست؟

اهمیت ماشین برگشت کاملاً آشکار است. حفظ تاریخچه اینترنت به اندازه کافی مهم است و همچنین می‌توانید به عقب برگشته و منبع اصلی محتوا را مشاهده کنید تا ببینید قبل از به‌روزرسانی محتوا چگونه بوده است. این قابلیت می‌تواند به ویژه در عصری که اطلاعات دائماً در حال تغییر است مفید باشد.

از این سرویس حتی می‌توانید برای عیب‌یابی مشکلات وب‌سایت خود استفاده کنید. فوربس استدلال مناسبی برای استفاده از آن برای عیب‌یابی مشکلات سئوی سایت شما ارائه می‌دهد. با کمک آن حتی می‌توانید کل وب‌سایت‌ها را بازیابی کنید. به عنوان مثال ویکی‌پدیا، به لطف بسیاری از ربات‌ها و داوطلبان اختصاصی، توانست با کمک ماشین برگشت، ۹ میلیون مرجع شکسته را جایگزین کند.

علاوه بر این، اگر یک وب‌سایت در حال حاضر از دسترس خارج شده باشد، می‌توانید از ماشین برگشت برای مشاهده وب‌سایت استفاده کنید. و در حالیکه تا زمانی که صاحبان سایت مشکل را رفع نکنند، محتوای جدیدی در سایت وجود نخواهد داشت، همچنان می‌توانید محتوای قدیمی‌تر را مشاهده کنید.

یکی دیگر از کاربردهای جالب این سرویس، امکان دیدن وب‌سایت‌هایی است که دیگر آنلاین نیستند. هر چند در این بخش کاستی‌هایی وجود دارد. ماشین برگشت یک عکس فوری از یک وب‌سایت در یک زمان خاص در یک تاریخ خاص می‌گیرد. بسته به اینکه این سرویس چه زمانی عکس فوری گرفته است، ممکن است برخی از محتوا از بین رفته باشد.

همچنین مسئله پنهان شدن محتوا و عدم دسترسی به آن در پشت دیوار “ورود به سیستم” وجود دارد. یکی از بهترین نمونه‌ها PlayOnline.com است. Final Fantasy IX یک بازی فوق‌العاده است. با این حال، راهنمای استراتژی BradyGames به عنوان بدترین راهنمای استراتژی موجود شناخته می‌شود. دلیل آن این است که یک راهنمای کاملاً ناقص بود. اما تقریباً در هر بخش، تولیدکنندگان در تلاش برای هدایت بیشتر کاربران، یادداشت جانبی را در سایت اضافه می‌کردند که باعثت تکمیل راهنما می‌شد، و این راهنما در پشت “ورود به سیستم” پنهان شده بود و فقط کاربران واردشده به آن دسترسی داشتند. این نکات به علت دسترسی برای کاربران واردشده، دور از دسترس ماشین برگشت قرار می‌گرفت.

البته این برای بسیاری از بازیکنانی که این راهنما را خریداری کرده بودند، مشکل‌ساز بود، زیرا اینترنت در سال 2000 به اندازه امروز به راحتی برای بسیاری از مردم در دسترس نبود. برای بدتر شدن اوضاع؟ بخشی از وب‌سایت حتی امروز دیگر وجود ندارد. اگر سال‌ها پیش راهنمای استراتژی را خریده اید، دیگر شانسی برای دسترسی به نکات اضافه‌شده را ندارید.

صرف نظر از چند کاستی، مزایای ماشین برگشت بسیار زیاد است و همیشه یکی از مفیدترین منابع برای حفظ تاریخچه اینترنت خواهد بود.

منبع:‌ Howtogeek