محققان دانشگاه مک‌مستر (McMaster University) و مؤسسه تحقیقات سلامت جمعیت (PHRI) کشف کرده‌اند که رگ‌های خونی بسیار کوچک موجود در چشم ممکن است نشان دهند که یک فرد با چه سرعتی در حال پیر شدن است و چقدر در معرض خطر بیماری قلبی قرار دارد.
این تحقیق که در مجله Science Advances منتشر شده است، نشان می‌دهد که اسکن شبکیه ممکن است در نهایت به روشی ساده و غیرتهاجمی برای ارزیابی سلامت عروق و فرآیند پیری بدن تبدیل شود. این رویکرد می‌تواند راه را برای تشخیص زودهنگام مشکلات سلامتی و مراقبت‌های پیشگیرانه مؤثرتر هموار کند.
ماری پیگیر، نویسنده ارشد این مطالعه و دانشیار گروه پزشکی مک‌مستر و محقق در PHRI، می‌گوید:
با مرتبط کردن اسکن‌های شبکیه، ژنتیک و نشانگرهای زیستی خون، ما مسیرهای مولکولی‌ای را کشف کرده‌ایم که به توضیح چگونگی تأثیر پیری بر سیستم عروقی کمک می‌کنند.
او اضافه می‌کند:
چشم یک دیدگاه منحصربه‌فرد و غیرتهاجمی به سیستم گردش خون بدن ارائه می‌دهد. تغییرات در رگ‌های خونی شبکیه اغلب منعکس‌کننده تغییراتی هستند که در عروق کوچک سراسر بدن رخ می‌دهد.
مطالعه‌ای بر روی ۷۴,۰۰۰ شرکت‌کننده در چهار گروه جهانی
در این مطالعه، دانشمندان تصاویر شبکیه را به همراه داده‌های ژنتیکی و خونی بیش از ۷۴,۰۰۰ نفر که در چهار پروژه تحقیقاتی بزرگ شرکت کرده بودند، مورد تجزیه و تحلیل قرار دادند: مطالعه طولی کانادایی در مورد پیری (CLSA)»، «مطالعه حسابرسی و تحقیقات ژنتیک دیابت تایدساید (GoDARTS)»، «بیوبانک انگلستان (UKBB)» و «مطالعه اپیدمیولوژیک شهری و روستایی آینده‌نگر PHRI (PURE)».
یافته‌های آن‌ها نشان داد افرادی که رگ‌های خونی شبکیه آن‌ها انشعاب کمتری داشته و ساده‌تر بودند، تمایل بیشتری به مواجهه با خطر بالاتر بیماری‌های قلبی عروقی داشتند. این شرکت‌کنندگان همچنین نشانگرهای بیولوژیکی پیری سریع‌تر را نشان دادند، از جمله التهاب بیشتر و پتانسیل طول عمر کاهش‌یافته.
در حال حاضر، ارزیابی بیماری‌های مرتبط با سن مانند بیماری قلبی، سکته مغزی و زوال عقل (دمانس) نیازمند آزمایش‌های متعددی است. امید است که اسکن شبکیه به تنهایی بتواند در نهایت به عنوان یک روش سریع و در دسترس برای ارزیابی پیری و خطر قلبی عروقی استفاده شود، اما در حال حاضر، تصویر کامل همچنان نیازمند ارزیابی بالینی عمیق‌تری است.
ارتباط تغییرات شبکیه با علل مولکولی
جنبه مهم دیگر این مطالعه از بررسی نشانگرهای زیستی خون و داده‌های ژنتیکی به دست آمد. از این طریق، محققان نه تنها ارتباطات، بلکه علل بیولوژیکی بالقوه پشت تغییرات رگ‌های خونی چشم را نیز کشف کردند. این امر به آن‌ها کمک کرد تا پروتئین‌های خاصی را شناسایی کنند که ممکن است محرک پیری و بیماری باشند.
دو مورد از مهم‌ترین این پروتئین‌ها MMP12 و IgG–Fc receptor IIb هستند که هر دو با التهاب و پیری عروقی مرتبط‌اند. به گفته پیگیر، این پروتئین‌ها می‌توانند اهداف بالقوه‌ای برای داروهای آینده باشند.
او می‌گوید:
یافته‌های ما به اهداف دارویی بالقوه‌ای برای کُند کردن پیری عروقی، کاهش بار بیماری‌های قلبی عروقی و در نهایت بهبود طول عمر اشاره دارد.
منبع: Scitechdaily
