پژوهشگران یک زخم پنهان را کشف کردهاند که یک رویداد فاجعهبار که میلیونها سال پیش زمین را تحت تأثیر قرار داده است را نشان میدهد. این دهانه ۹ کیلومتری که دهانه نادیر (Nadir) نامیده میشود، ۳۰۰ متر زیر کف اقیانوس اطلس مدفون است.
به گفته محققان دانشگاه Heriot-Watt، این تصاویر تأیید میکنند که یک سیارک ۶۶ میلیون سال پیش با زمین برخورد کرده و این دهانه را ایجاد کرده است. نتایج این مطالعه به نحو جدیدی به دلیل انقراض دایناسورها میپردازد.
بهطور شگفتآوری، سن دهانه نادیر با رویداد برخورد چیکشلوب در مکزیک که منجر به نابودی دایناسورها شده، همزمان است. زمان مشابه بهوجود آمدن این دو دهانه نشان میدهد که ممکن است نه یک بلکه دو سیارک در انقراض دایناسورها نقش داشتهاند.
دکتر اویزدین نیکلسون که اولین بار دهانه نادیر را در سال ۲۰۲۲ شناسایی کرد، گفت:
تصاویر جدید نشان از یک رویداد فاجعهبار دارند. ما در ابتدا تصور میکردیم که سیارک حدود ۴۰۰ متر عرض داشته است. اما اکنون به دلیل دادههای سهبعدی جدید بهدست آمده، فکر میکنیم مقدار واقعی باید بین ۴۵۰ تا ۵۰۰ متر باشد.
استفاده از دادههای لرزهنگاری
نیکلسون این دهانه را در حال مطالعه دادههای لرزهای از بستر اقیانوس اطلس در سواحل غربی آفریقا کشف کرد.
دادههای لرزهنگاری یک فرو رفتگی دایرهای بزرگ به عرض بیش از ۸.۵ کیلومتر را نشان دادند که او فرض کرد میتواند یک دهانه برخوردی باشد.
به هر حال، تحقیقات گستردهای لازم بود تا به طور قطعی اندازه یا زمان دقیق برخورد تأیید شود.
محققان از دادههای لرزهنگاری سهبعدی با وضوح بالا برای اثبات اینکه دهانه نادیر واقعاً توسط یک برخورد سیارکی ایجاد شده استفاده کردند.
نیکلسون توضیح داد:
به دلیل برجستگیهای مارپیچ اطراف قله مرکزی دهانه که تنها پس از یک برخورد زاویهای کم شکل میگیرند؛ ما میتوانیم بگوییم که سیارک باید از حدود ۲۰ تا ۴۰ درجه از شمالشرقی آمده باشد.
او افزود:
طبق اندازهگیریهای ما سیارک با سرعت حدود ۲۰ کیلومتر بر ثانیه یا ۷۲,۰۰۰ کیلومتر در ساعت به زمین برخورد کرده است، اگرچه هنوز نیاز داریم این را با مدلهای جدید برخورد تأیید کنیم.
این برخورد باعث ایجاد زلزله و سونامی شد
این تصاویر جدید جزئیات بیسابقهای را ارائه میدهند و به کمک این تصاویر تیم تحقیقاتی توانست فرآیندهای زمینشناسی بعدی را که پس از این برخورد بزرگ رخ داده است، بازسازی کند.
پس از برخورد سیارک با زمین، دهانهای کاسهشکل که منجر به یک برآمدگی مرکزی شد، بهوجود آمد. رسوبات نرم اطراف دهانه به درون آن جریان یافتند و حاشیه قابل مشاهدهای ایجاد کردند.
علاوه بر این، زلزلهای که توسط برخورد ایجاد شد، رسوبات زیر بستر دریا را به حالت مایع درآورد و منجر به تشکیل گسلها شد. یک سونامی عظیم که در سراسر اقیانوس اطلس حرکت کرد نیز در اثر این برخورد بهوجود آمد.
علاوه بر سونامی، برخورد باعث فروپاشی حاشیه فلات و ایجاد رانشهای بزرگ شد. نیکلسون اشاره کرد که “هرگز” مشاهده نشده است سیارکی به این اندازه با زمین برخورد کند.
او در بیانیه مطبوعاتی گفت:
نزدیکترین چیزی که انسانها به مشاهده چیزی مشابه این اتفاق داشتهاند، رویداد تونگوسکا در سال ۱۹۰۸ بود، زمانی که یک سیارک ۵۰ متری وارد جو زمین شده و در آسمان بالای سیبری منفجر شد.
دانشمندان میتوانند از این دادهها برای ایجاد مدلهای دقیقتر از تشکیل دهانه در محیطهای دریایی استفاده کنند.
در همین حال، محققان درخواست کردهاند تا به داخل دهانه حفاری کنند تا نمونههایی بهدست آورند که اطلاعات بیشتری در مورد فشارهای ناشی از شوک، سن دقیق و توالی رویدادهای پس از برخورد ارائه دهد.
یافتهها در مجله Nature Communications Earth & Environment منتشر شدهاند.
منبع: Interestingengineering