یک مطالعه جدید در جزیره سورتسی (Surtsey) در ایسلند نشان می‌دهد که پرندگان مسئول انتقال بیشتر گیاهانی بوده‌اند که در این جزیره مستقر شده‌اند. این یافته، نظریه دیرینه مبنی بر اینکه شکل دانه یا میوه تعیین‌کننده نحوه انتشار گیاهان است را به چالش می‌کشد.
هنگامی که سورتسی، یک جزیره آتشفشانی، در سال ۱۹۶۳ از آب‌های اقیانوس اطلس شمالی سر برآورد، فرصتی نادر و طبیعی را در اختیار دانشمندان قرار داد تا شاهد تولد حیات بر روی زمینی بکر باشند.
برای سال‌ها، متخصصان محیط زیست بر این باور بودند که توانایی یک گیاه برای رسیدن به مکان‌های دور یا جداافتاده، تا حد زیادی به ویژگی‌های خاص آن برای سفر طولانی، مانند میوه‌های گوشتی که پرندگان را جذب می‌کنند و سپس دانه را پراکنده می‌سازند، بستگی دارد. تصور می‌شد که این ویژگی‌ها یک مزیت کلیدی را در استقرار در محیط‌های جدید به گیاهان خاصی می‌دهند.
با این حال، یک مطالعه جدید در مجله Ecology Letters این فرض قدیمی را به چالش می‌کشد. محققانی از ایسلند، مجارستان و اسپانیا کشف کردند که بیشتر از ۷۸ گونه گیاهی آوندی که از سال ۱۹۶۵ در سورتسی ظاهر شده‌اند، فاقد ویژگی‌های معمول مرتبط با پراکندگی از راه دور هستند.
در عوض، مرغان دریایی، غازها و پرندگان ساحلی، با حمل بذرها در داخل بدن یا از طریق فضولات خود، به عامل اصلی انتقال بذر تبدیل شده‌اند. این پرندگان از طریق جابه‌جایی‌های خود، تنوع شگفت‌انگیزی از گونه‌های گیاهی را به جزیره رسانده‌اند و زمینه اولیه را برای اکوسیستم در حال رشد سورتسی فراهم کرده‌اند.
پرندگان به عنوان پیشگامان واقعی
دکتر پاول وازوویچ از مؤسسه علوم طبیعی ایسلند، یکی از نویسندگان این مطالعه، می‌گوید:
پرندگان به پیشگامان واقعی سورتسی تبدیل شدند؛ آن‌ها بذرهای گیاهانی را حمل کردند که طبق نظریه‌های سنتی، نباید قادر به رسیدن به آنجا می‌بودند. این نتایج فرضیات سنتی درباره استقرار گیاهان را باطل می‌کند و نشان می‌دهد که برای درک نحوه پراکندگی حیات و واکنش آن به تغییرات محیطی، باید به تعاملات بین گیاهان و حیوانات توجه کنیم. زندگی در انزوا حرکت نمی‌کند؛ بلکه از زندگی پیروی می‌کند.
دکتر اندی گرین از ایستگاه بیولوژیک دونانا (CSIC، اسپانیا)، که یکی از رهبران این پژوهش بود، اضافه می‌کند:
یافته‌های ما پیامدهای گسترده‌ای برای اکولوژی و حفاظت از محیط زیست دارند. حیوانات – به ویژه پرندگان – محرک‌های اصلی پراکندگی و استقرار گیاهان هستند. از آنجایی‌که مسیرهای مهاجرت در پی گرمایش آب و هوا تغییر می‌کنند، پرندگان نقشی حیاتی در کمک به گیاهان برای جابه‌جایی و سازگاری با محیط‌های جدید ایفا خواهند کرد.
این مطالعه بر اهمیت استثنایی سورتسی به عنوان یک آزمایشگاه طبیعی تأکید می‌کند، جایی‌که دانشمندان می‌توانند فرآیندهای اساسی حیات – یعنی نحوه ظهور، تکامل و واکنش اکوسیستم‌ها به تغییرات محیطی – را مشاهده کنند. این پژوهش، مدل‌های اکولوژیکی جدیدی را فرا می‌خواند که تعاملات بیولوژیکی واقعی را در نظر بگیرند، به جای اینکه صرفاً بر ویژگی‌های بذر یا طبقه‌بندی‌های تاکسونومیک تکیه کنند.
دکتر وازوویچ می‌گوید:
تحقیقات بلندمدت مانند آنچه در سورتسی انجام می‌شود، برای زیست‌شناسی بسیار ارزشمند است. این کار به ما اجازه می‌دهد تا شاهد فرآیندهای زیست‌محیطی باشیم که در غیر این صورت نامرئی باقی می‌مانند؛ اینکه چگونه حیات مستقر می‌شود، تکامل می‌یابد و سازگار می‌شود. چنین کاری برای درک آینده اکوسیستم‌ها در دنیایی که به سرعت در حال تغییر است، ضروری است.
منبع: Scitechdaily
