دانشمندان دانشگاه هریوت-وات امواج عظیم گل‌ولای زیر آبی را در حدود 400 کیلومتری سواحل گینه بیسائو در غرب آفریقا، در زیر اقیانوس اطلس کشف کردند که نشان می‌دهد این اقیانوس زودتر از آنچه تصور می‌شد شروع به شکل‌گیری کرده و به تغییرات آب‌وهوایی باستانی کمک کرده است. کرده‌اند.
این امواج رسوبی عظیم، که از گل‌ولای و ماسه تشکیل شدهاند، تقریباً یک کیلومتر زیر بستر اقیانوس یافت شدند. آنها در منطقه‌ای که زمانی به عنوان دروازه اقیانوس اطلس استوایی شناخته می‌شد، یک آبراهه حیاتی که با شروع جدا شدن آمریکای جنوبی و آفریقا باز شد و به شکل‌گیری اقیانوس اطلس امروزی کمک کرد، شکل گرفتند.
این کشف توسط زمین‌شناسان دکتر دبورا دوارته و دکتر یوزدین نیکولسون از دانشکده انرژی، ژئوساینس، زیرساخت و جامعه هریوت-وات انجام شد.
آنها می‌گویند یافته‌هایشان، که در مجله “Global and Planetary Change” گزارش شده است، نشان می‌دهد که اقیانوس اطلس میلیون‌ها سال زودتر از آنچه قبلاً تصور می‌شد شکل گرفته و احتمالاً دوره‌ای از تغییرات آب‌وهوایی را آغاز کرده است.
آبشاری در زیر سطح اقیانوس
محققان از داده‌های لرزه‌نگاری و مغزه‌هایی از چاه‌های حفاری‌شده به عنوان بخشی از پروژه حفاری اعماق دریا (DSDP) در سال 1975 استفاده کردند.
آنها پنج لایه رسوبی را یافتند که برای بازسازی فرآیندهای تکتونیکی که قاره باستانی گوندوانا را در دوران مزوزوئیک، زمانی که دایناسورها بر زمین تسلط داشتند، از هم پاشیدند، استفاده شد.
دکتر یوزدین نیکلسون گفت:
یک لایه به ویژه چشمگیر بود: شامل میدان‌های وسیعی از امواج رسوبی و “رانش‌های کانتوریت” – تپه‌های گل‌ولای که تحت جریان‌های قوی بستر تشکیل می‌شوند.
تصور کنید امواج یک کیلومتری، با ارتفاع چند صد متر: یک میدان کامل در یک مکان خاص در غرب فلات گینه، درست در “نقطه تنگ” نهایی قاره‌های جداشونده آمریکای جنوبی و آفریقا تشکیل شد.
آنها به دلیل سرازیر شدن آب شور و متراکم از دروازه تازه شکل‌گرفته، تشکیل شدند. آن را مانند یک آبشار غول‌پیکر تصور کنید که در زیر سطح اقیانوس شکل گرفت.
این اتفاق به دلیل تفاوت چگالی شدید بین آب‌های نسبتاً شیرین آب‌های اقیانوس اطلس مرکزی در شمال و آب‌های بسیار شور در جنوب رخ داد. درست قبل از این زمان، رسوبات عظیم نمک در اقیانوس اطلس جنوبی نهشته شده بود. هنگامی که دروازه باز شد، آب شیرین به این حوضه‌های باریک سرازیر شد و آب متراکم‌تر و شورتر به سمت شمال جریان یافت و این امواج غول‌پیکر را تشکیل داد.
قاره‌ها زودتر از آنچه تصور می‌شد جابجا شدهاند!
این کشف تاریخ جدیدی را برای باز شدن دروازه اقیانوس اطلس استوایی و تأثیر آن بر تنظیم آب‌وهوا در آن زمان تعیین می‌کند.
دکتر دبورا دوارته گفت:
اجماع بر این بود که دروازه بین 113 تا 83 میلیون سال پیش باز شده است. امواج رسوبی نشان می‌دهند که باز شدن زودتر، از حدود 117 میلیون سال پیش آغاز شده است.
این زمان واقعاً مهمی در تاریخ زمین بود که آب‌وهوا تغییرات عمده‌ای را تجربه کرد.
تا 117 میلیون سال پیش، زمین برای مدتی در حال خنک شدن بود، با مقادیر زیادی کربن که در حوضه‌های در حال ظهور، احتمالاً دریاچه‌ها، اقیانوس اطلس استوایی ذخیره می‌شد. اما سپس آب‌وهوا به طور قابل توجهی از 117 تا 110 میلیون سال پیش گرم شد.
و ما فکر می‌کنیم که این احتمالاً به دلیل اولین اتصال از طریق این دروازه و طغیان آب دریا به این حوضه‌های در حال ظهور بود.
همانطور که دروازه به تدریج باز می‌شد، این امر در ابتدا کارایی دفن کربن را کاهش داد، که می‌توانست تأثیر گرمایشی مهمی داشته باشد.
و در نهایت، با عمیق‌تر و گسترده‌تر شدن دروازه، یک سیستم گردش کامل اقیانوس اطلس پدیدار شد و آب‌وهوا وارد دوره‌ای از خنک شدن طولانی‌مدت در دوره کرتاسه پسین شد.
این نشان می‌دهد که دروازه نقش واقعاً مهمی در تغییرات آب‌وهوایی جهانی در دوران مزوزوئیک ایفا کرده است.
دکتر نیکلسون گفت:
درک اینکه چگونه گردش اقیانوس گذشته بر آب‌وهوا تأثیر گذاشته است، برای پیش‌بینی تغییرات آینده حیاتی است. جریان‌های اقیانوسی امروزی نقش کلیدی در تنظیم دمای جهانی ایفا می‌کنند و اختلالات، مانند آنهایی که ناشی از ذوب کلاهک‌های یخی هستند، می‌توانند پیامدهای عمیقی داشته باشند.
منبع: Scitechdaily
