برای اولین بار، ستارهشناسان یک رویداد گسست کشندی (TDE)، زمانی که یک سیاهچاله، ستارهای در حال عبور را نابود میکند، را رصد کردهاند که دور از مرکز کهکشان رخ داده است. این برخورد کیهانی غیرمعمول، امواج رادیویی فوقالعاده قوی و با تغییرات سریع تولید کرد که نشان میدهد سیاهچالههای فوقپرجرم میتوانند بسیار فراتر از هستههای کهکشانی وجود داشته و فعال باقی بمانند. این کشف، مفروضات دیرینه در مورد رفتار و مکان آنها را زیر و رو میکند.
سیگنالهای رادیویی تأخیری و قدرتمند، حاکی از فرآیندهای جدید و ناشناختهای هستند که نحوه پرتاب ماده توسط سیاهچالهها در طول زمان را کنترل میکنند.
این رویداد، که به نام AT 2024tvd شناخته میشود، سریعترین سیگنالهای رادیویی متغیر را که تاکنون از یک ستاره در حال نابودی توسط سیاهچاله مشاهده شده است، به نمایش گذاشت.
نویسنده اصلی این مطالعه، اظهار داشت:
این واقعاً فوقالعاده است. ما قبلاً هرگز چنین تابش رادیویی درخشانی را از یک سیاهچاله که ستارهای را دور از مرکز کهکشان پاره میکند و با این سرعت متحول میشود، ندیدهایم. این یافته، نحوه تفکر ما در مورد سیاهچالهها و رفتار آنها را تغییر میدهد.
یک سیاهچاله دور از خانه
رویدادهای گسست کشندی زمانی رخ میدهند که یک ستاره بیش از حد به یک سیاهچاله عظیم نزدیک میشود و توسط گرانش فوقالعاده آن پاره میشود. با این حال، در این مورد استثنایی، سیاهچاله حدود ۲۶۰۰ سال نوری (۰.۸ کیلوپارسک) از هسته کهکشان میزبان خود فاصله داشت، که مدرکی است دال بر اینکه سیاهچالههای فوقپرجرم میتوانند در مکانهای غیرمنتظرهای کمین کنند.
نقش کلیدی مشاهدات رادیویی
این کشف از طریق مشاهدات با کیفیت بالا از چندین مورد از تلسکوپهای رادیویی برتر جهان، از جمله آرایه بسیار بزرگ (VLA)، آلما (ALMA) ،ATA ، SMA و آرایه بزرگ تصویرگر میکروکلوین قوسی (AMI-LA) در بریتانیا، ممکن شد.
مشاهدات AMI در آشکارسازی تحول غیرمعمول و سریع انتشار رادیویی بسیار حیاتی بود – که مشخصه این رویداد و سرنخی بزرگ برای درک ماهیت فیزیکی آن است.
دادهها نشان دادند که دو فوران رادیویی متمایز، سریعتر از هر TDE مشاهدهشده قبلی، در حال تکامل هستند. این نتایج نشان میدهد که خروجهای قدرتمندی از مواد از نزدیکی سیاهچاله پرتاب شدند، اما نه بلافاصله پس از تخریب ستاره، بلکه ماهها بعد، که به فرآیندهای تأخیری و پیچیده در پی این گسست اشاره دارد.
مدلسازی دقیق به حداقل دو رویداد پرتاب جداگانه، با فاصله چند ماه از یکدیگر، اشاره دارد – که شاهدی واضح است بر اینکه سیاهچالهها میتوانند بهصورت اپیزودیک پس از دورههای سکون ظاهری، “دوباره بیدار” شوند.
منبع: Scitechdaily