UGC 10043 یک کهکشان مارپیچی است که از دید ما بهصورت لبهای دیده میشود. این کهکشان دارای یک نوار غباری مشخص و یک برآمدگی مرکزی برجسته بوده که احتمالاً نشاندهنده تعامل با یک کهکشان کوتوله نزدیک است. تصاویر حاصل از مشاهدات بلندمدت تلسکوپ فضایی هابل اطلاعات عمیقی درباره ساختار و نحوه شکلگیری این کهکشان ارائه میدهند.
این چه نوع جرم نجومی است؟ در نگاه اول، UGC 10043 شبیه کهکشانها، سحابیها، خوشههای ستارهای یا خوشههای کهکشانی معمول که هابل آنها را ثبت کرده، نیست. اما این کهکشان، یک کهکشان مارپیچی است که از دید ما به صورت لبهای دیده میشود. این کهکشان که در فاصله حدود ۱۵۰ میلیون سال نوری از ما در صورت فلکی مار (Serpens) قرار دارد، نمونهای نسبتاً نادر از کهکشان مارپیچی است که از گوشه توسط انسانها مشاهده میشود.
در این حالت، صفحه کهکشان بهصورت یک خط باریک و تیز در فضا ظاهر میشود و توسط یک نوار غباری برجسته تقویت شده است. این غبار که در امتداد بازوهای مارپیچی پخش شده، هنگام مشاهده از لبه بهویژه متراکم و ابری به نظر میرسد. پشت این غبار، درخشش کمنوری از نواحی فعال تشکیل ستاره در بازوها دیده میشود. شاید یکی از ویژگیهای چشمگیر این کهکشان، برآمدگی درخشان و تخممرغی شکل مرکزی آن است که بهطور قابلتوجهی از صفحه کهکشانی بالاتر و پایینتر قرار میگیرد. این برآمدگی که یک ویژگی رایج در کهکشانهای مارپیچی است، شامل ستارگانی است که در بالا و پایین صفحه دیسک مدار میزنند، اگرچه چنین برجستگی واضحی در تصاویر معمول کهکشانها به ندرت دیده میشود.
برجستگی غیرعادی بزرگ UGC 10043 نسبت به صفحه دیسک ممکن است نتیجه تعاملات گرانشی با یک کهکشان کوتوله نزدیک باشد که به نظر میرسد مواد را از آن جذب میکند. این تعامل ممکن است شکل تابخورده دیسک کهکشان را نیز توضیح دهد که یک انتهای آن به سمت بالا و انتهای دیگر به سمت پایین خم شده است.
مانند بسیاری از تصاویر رنگی کامل منتشر شده توسط ESA/هابل، این تصویر نیز یک ترکیب است که از چندین عکس جداگانه که در زمانهای مختلف گرفته شدهاند و طولموجهای مختلف نور را ثبت کردهاند، ساخته شده است. یکی از جنبههای قابل توجه این تصویر این است که دو مجموعه داده هابل استفاده شده، با فاصله ۲۳ سال از هم، در سالهای ۲۰۰۰ و ۲۰۲۳ جمعآوری شدهاند! طول عمر تلسکوپ هابل نهتنها امکان تولید تصاویر جدید و بهتر از اهداف قدیمی را فراهم کرده، بلکه یک بایگانی بلندمدت از دادهها ایجاد کرده است که هرچه زمان میگذرد، برای اخترشناسان مفیدتر میشود.
منبع: Scitechdaily