خورشید در تاریخ ۱۴ سپتامبر ۲۰۲۴ (۲۴ شهریور ۱۴۰۳)، یک شراره قدرتمند X4.5 را آزاد کرد که توسط رصدخانه دینامیک خورشیدی ناسا مشاهده شد. این شراره بهعنوان یک شراره X4.5 طبقهبندی شده و در ساعت ۱۱:۲۹ صبح به وقت شرقی به اوج خود رسید. شرارههای کلاس X نمایانگر شدیدترین نوع شرارههای خورشیدی هستند و عدد بعد از X اطلاعات بیشتری درباره قدرت آنها ارائه میدهد. انفجارهای پرانرژی با این شدت میتوانند سیستمهای ارتباطی، شبکههای برق و سیگنالهای ناوبری را مختل کرده و خطرات جدی برای فضاپیماها و فضانوردان ایجاد کنند.
شرارههای خورشیدی (Solar flare) انفجارهای قدرتمند تابشی از خورشید هستند که میتوان آنها را همچون نقاط روشن بر روی سطح این ستاره مشاهده کرد. این وقایع نتیجه آزادسازی ناگهانی انرژی مغناطیسی ذخیرهشده در جو خورشیدیاند. شدت شرارههای خورشیدی میتواند متفاوت باشد و تأثیرات مختلفی روی زمین بگذارد، از اختلالات جزئی در نمایشهای قطبی آسمان گرفته تا اختلالات شدید در سیستمهای ارتباطی و ناوبری.
شرارههای خورشیدی بهطور عمده بر اساس درخشندگی اشعه ایکس به پنج دسته طبقهبندی میشوند: M ،C ،B ،A و X. هر دسته به مقیاسی از 1 تا 9 تقسیم میشود که به کمک آن قدرت آنها بهطور دقیقتر اندازهگیری میشود. با این حال، شرارههای کلاس X میتوانند از این مقیاس فراتر روند و نشاندهنده وقایع بسیار شدید باشند که ممکن است به طوفانهای ژئومغناطیسی و پالسهای تابشی گسترده منجر شود و برای ماهوارهها و فضانوردان خطرناک باشد.
رصدخانه دینامیک خورشیدی ناسا (SDO) یک مأموریت اختصاصی برای مشاهده خورشید و فعالیتهای مختلف آن است. این ماهواره در ۱۱ فوریه ۲۰۱۰ به فضا پرتاب شد و بخشی از برنامه “زندگی با یک ستاره” (LWS) ناسا است که هدف آن درک علل تغییرات خورشیدی و تأثیرات آن بر زمین است. هدف اصلی رصدخانه دینامیک خورشیدی، نظارت بر تأثیر خورشید بر زمین و فضای نزدیک به زمین است که با مطالعه جو خورشید در چندین طول موج، اطلاعات جمعآوری میکند.
رصدخانه دینامیک خورشیدی تصاویر با وضوح بالا از خورشید را در ۱۳ طول موج مختلف فراهم میکند که هر کدام جنبههای مختلفی از فعالیت خورشیدی مانند شرارهها، لکههای خورشیدی و میدانهای مغناطیسی را نشان میدهند. این حجم گسترده از دادهها به دانشمندان کمک میکند تا پیشبینی وضعیت آب و هوای فضایی را بهبود بخشند و در نتیجه از ماهوارهها و سایر فناوریهای مستقر در فضا محافظت کنند.
منبع: Scitechdaily