چرا باوجود انفجار یک ابرنواختر در کنار خورشید، منظومه شمسی نابود نشده است؟

شهاب‌سنگ‌ها می‌توانند مانند کپسول‌های زمان عمل کرده و مولکول‌ها را از دوران کودکی منظومه شمسی حفظ کنند. به‌تازگی شواهد خاصی در این سنگ‌های فضایی باستانی کشف شده که نشان می‌دهد یک ابرنواختر درست در‌ همسایگی ما منفجر شده است. اما این انفجار باید منظومه شمسی جوان ما را منفجر می‌کرد. با این حال، این اتفاق رخ نداد. یک مطالعه جدید، علت این پدیده را توضیح می‌دهد.

سیارک‌ها و دنباله‌دارها اساساً خرده‌هایی هستند که از زمان تولد منظومه شمسی باقی مانده‌اند و می‌توانند حاوی سرنخ‌های جالبی از آن روزهای اولیه باشند که در جای دیگری نمی‌توانیم پیدا کنیم. دانشمندان شهاب‌سنگ‌هایی که به سطح زمین می‌رسند را شکافته و کریستال‌های آبی رنگ، الماس‌های سیارات غول‌پیکر که مدت‌هاست گم شده‌اند، قطعاتی از “جهان‌های اقیانوسی” باستانی و حتی دانه‌هایی که پیش از خورشید وجود داشته را یافته‌اند که سوابق جوانی خورشید را در خود حفظ می‌کنند.

یکی از جالب‌ترین اکتشافات در شهاب‌سنگ‌ها، غلظت بالایی از آلومینیوم 26، شکل رادیواکتیو این فلز است. بهترین توضیح برای اینکه این عناصر چگونه به آنجا رسیدند این است که یک ابرنواختر (انفجاری که هنگام مرگ یک ستاره عظیم رخ می‌دهد) در نزدیکی آن وجود داشته است. اما یک مشکل اساسی در این داستان وجود دارد؛ یک ابرنواختر با قدرت تزریق این مقدار ایزوتوپ‌های رادیواکتیو، همچنین می‌تواند یک موج شوک به اندازه کافی قوی ایجاد کرده تا منظومه شمسی جوان را منفجر کند.

بدیهی است که این اتفاق نیفتاده است، زیرا امروز ما اینجا هستیم تا در مورد آن فکر کنیم. پس چگونه منظومه شمسی در حال رشد، از چنین هجومی جان سالم به‌در برده است؟ محققان رصدخانه ملی نجوم ژاپن (NAOJ) توضیح جدیدی برای این اتفاق ارائه کرده‌اند.

همه چیز به نحوه شکل گیری ستاره‌ها برمی‌گردد. وقتی نواحی مختلف ابرهای مولکولی غول‌پیکر به اندازه کافی متراکم می‌شوند، حفره‌ها تحت تأثیر گرانش خود فرو می‌ریزند و شروع به تشکیل ستارگان می‌کنند. دیده شده است که این ابرها با ستاره‌های نسبتاً کوچکی مانند خورشید که درون آن رشته‌ها شکل می‌گیرند به رشته‌های بلند کشیده می‌شوند، در حالی که ستارگان پرجرم‌تر (آنهایی که معرض خطر ابرنواختر شدن قرار دارند)، در تقاطع رشته‌ها، یعنی جایی که رشته‌های متعدد به هم می‌رسند، شکل می‌گیرند.

اگر این مورد برای خورشید ما اتفاق می‌افتاد و ستاره‌ای در یک مرکز رشته‌ای نزدیک منفجر می‌شد، منظومه شمسی در حال شکل‌گیری، توسط رشته‌ای که در آن متولد شده بود محافظت می‌شد. این تیم محاسبه کرد که حداقل 300000 سال، زمان لازم موج انفجار برای شکستن رشته و تخریب منظومه شمسی، برای این ابرنواختر طول می‌کشید تا منظومه شمسی را نابود کند. اما خوشبختانه، این انفجار، آن انرژی زیاد را برای این مدت طولانی به رشته‌ها وارد و حفظ نکرده است. با این حال، این رشته همچنان ایزوتوپ‌های رادیواکتیو را می‌گرفت و آنها را به منظومه شمسی هدایت می‌کرد، به همین دلیل است که امروزه اثر انگشت آنها در شهاب‌سنگ‌ها قابل مشاهده است.

محققان می‌گویند که این مدل را می‌توان در سایر مناطق جهان که در حال حاضر در حال شکل‌گیری ستاره هستند، مشاهده کرد.

این تحقیق در مجله Astrophysical Journal Letters منتشر شده است.

منبع: Newatlas