آزمایش بیماری آلزایمر زمانی فقط در معاینات پس از مرگ امکانپذیر بود، اما به لطف سالها تحقیق، تشخیص این بیماری در بیماران زنده بیشتر و بیشتر امکانپذیر میشود. در حالیکه رویکردهایی را دیدهایم که با استفاده از اسکن چشم، گوشواره و حتی یک برنامه تشخیص گفتار تلفن هوشمند، این بیماری را جستجو میکنند، استاندارد فعلی برای یافتن این بیماری، جستجوی نشانگرهای پروتئینهای آمیلوئید در مایع مغزی نخاعی (CSF) یا استفاده از اسکن توموگرافی گسیل پوزیترون (PET) است. اما بهدست آوردن CSF، یک روش تهاجمی است و اسکن PET میتواند بسیار پرهزینه باشد.
به علاوه، در حالیکه هیچ شکی وجود ندارد که ایجاد پلاکهای ناشی از پروتئینهای آمیلوئید نشانه بارز آلزایمر است، بهلطف شکست چندین دارویی که آنها را درمان میکنند، مشخص میشود که احتمالاً علت این بیماری نیستند.
تیمی تحقیقاتی از دانشگاه لنکستر (UL) در بریتانیا و مرکز پزشکی دانشگاه لیوبلیانا در اسلوونی، با این سوال که آیا نشانگرهای شناسایی دیگری وجود دارد که دانشمندان بتوانند از آنها برای شناسایی و احتمالاً درمان بیماری آلزایمر استفاده کنند، به بررسی واحد عصبی-عروقی مغز (NVU)، شبکهای از سلولهای مغزی متصل به رگهای خونی، روی آوردند. این تیم این نظریه را مطرح کرد که بیماری آلزایمر ممکن است به عنوان نتیجه عدم تغذیه کافی مغز از رگهای خونی مشخص شود.
برنارد مگلیچ، یکی از نویسندگان این مطالعه، گفت:
با نتایج ناامیدکننده از آزمایشهای دارویی متمرکز بر پروتئین، سیستم عروقی و واحد عصبی-عروقی، اهداف امیدوارکنندهای برای درمانهای آینده بیماری آلزایمر هستند.
ناهمگام!
برای تجزیه و تحلیل واحد عصبی-عروقی مغز (NVU) و دیدن اینکه چگونه آلزایمر میتواند بر آن تأثیر بگذارد، این تیم تحقیقاتی سه دستگاه نظارتی را بر روی گروهی از بیمارانی که به این بیماری مبتلا بودند و گروه کنترل که تحت تأثیر آن قرار نگرفته بودند، اعمال کردند. آنها از پرابهای الکتریکی و نوری که روی پوست سر قرار داده میشد برای نظارت بر فعالیت الکتریکی و اکسیژنرسانی مغز، یک الکتروکاردیوگرام (ECG) برای اندازهگیری ضربان قلب و یک نوار دور تنه برای اندازهگیری تنفس استفاده کردند.
این رویکرد سهگانه به آنها اجازه داد تا ببینند چگونه همه سیستمها بهصورت هماهنگ کار میکنند و مشاهده کنند که چگونه چرخههای اکسیژنرسانی و جریان خون (نوسانات) در بیماران آلزایمری مختل میشوند. آنها دریافتند که در بیماران غیر مبتلا، نوسانات در فرکانس 0.1 هرتز رخ میدهد، یک چرخه فعالیت که تقریباً یک بار در هر 10 ثانیه اتفاق میافتد. با این حال، در بیماران آلزایمری، این نوسانات مختل و خارج از فاز بودند.
به عبارت دیگر، در بیماران مبتلا به آلزایمر، افزایش و کاهش سطح اکسیژن خون کاملاً با تپش رگهای خونی که قرار است آن خون را به مغز برسانند، ناهمگام بود. این یافته از این نظریه که اکسیژنرسانی به مغز ممکن است در این بیماری نقش داشته باشد، حمایت کرد.
جالب اینجاست که این تیم همچنین اختلالی در الگوهای تنفسی در بیماران آلزایمری کشف کردند. افراد بدون این بیماری تقریباً 13 نفس در دقیقه میکشیدند، در حالیکه افراد مبتلا به این بیماری حدود 17 نفس در دقیقه میکشیدند.
آنیتا استفانوفسکا از دانشگاه لنکستر (UL) و نویسنده اصلی این مطالعه، گفت:
کاملاً غیرمنتظره، ما همچنین دریافتیم که فرکانس تنفسی در حالت استراحت در افراد مبتلا به بیماری آلزایمر به طور قابل توجهی بالاتر است. این یک کشف جالب – به نظر من انقلابی – است که ممکن است دنیای کاملاً جدیدی را در مطالعه بیماری آلزایمر باز کند. به احتمال زیاد منعکسکننده یک التهاب، شاید در مغز باشد که پس از تشخیص، احتمالاً قابل درمان است و حالات شدید آلزایمر ممکن است در آینده قابل پیشگیری باشد.
استفانوفسکا میگوید او و تیمش در حال بررسی راهاندازی یک شرکت برای توسعه بیشتر این تکنیک هستند، زیرا معتقدند که این میتواند راهی کاملاً جدید برای تشخیص مقرون به صرفه، غیرتهاجمی و نسبتاً ساده آلزایمر باشد.
این مطالعه بهتازگی در مجله Brain Communications منتشر شده است.
منبع: Newatlas