تلسکوپهای فضایی جیمز وب و هابل ناسا با همکاری یکدیگر واضحترین تصویر تاریخ را از دو کهکشان IC 2163 و NGC 2207 با ترکیب نورهای میانه مادون قرمز، مرئی و فرابنفش ارائه کردند. این “چهره” هولناک کهکشانی به موجودات افسانهای شکارچی انسان مانند وندیگو از اساطیر الگونکوین شباهت دارد، شخصیتی با پوستی خاکستری و چشمان درخشان که هرچه بیشتر میخورد، بزرگتر میشود و هرگز سیر نمیشود.
اما این تصویر که توسط تلسکوپهای جیمز وب و هابل ثبت شده، داستانی از «آدمخواری کهکشانی» نیست، حداقل نه تاکنون!
کهکشان کوچکتر در سمت چپ، IC 2163، میلیونها سال پیش پشت کهکشان بزرگتر در سمت راست، NGC 2207، “خزیده” است. اگرچه ما نمیتوانیم میلیونها سال منتظر بمانیم تا ببینیم چه اتفاقی میافتد، اما پژوهشگران میتوانند از این ترکیب واضح نورهای میانه مادون قرمز از وب و نورهای مرئی و فرابنفش از هابل برای مطالعه بیشتر این دو کهکشان و بهبود مدلهایی که پیشنمایشی از آینده آنها ارائه میدهند، استفاده کنند.
این ویدیو سفری به کهکشانهای مارپیچی دوتایی IC 2163 در سمت چپ و NGC 2207 در سمت راست را نشان میدهد که در فاصله ۱۱۴ میلیون سال نوری از زمین قرار دارند. این سفر با تصویری جدید آغاز و پایان مییابد که ترکیبی از نورهای میانه مادون قرمز، مرئی و فرابنفش از تلسکوپهای فضایی جیمز وب و هابل است و شامل گذارهای مختصری به تصویر میانه مادون قرمز وب و تصویر نور مرئی و فرابنفش هابل میشود. نگاه کنید که چگونه این مشاهدات مسحورکننده از هم جدا شده و سپس دوباره بهعنوان یک مشاهده ترکیبی ارائه میشوند. این تور جزئیات سرمازای تشکیل ستارگان، جبهههای ضربهای به رنگ خونین و نشانههایی از انفجارهای ابرنواختری باستانی را به نمایش میگذارد که مانند پژواکی در منظره کیهانی طنینانداز شدهاند.
نگاهی دقیق به چشمان خونآلود: بررسی جفت کهکشانی توسط تلسکوپهای وب و هابل
نگاهی دقیقتر به این کهکشانها بیندازید؛ تقریباً به نظر میرسد که زندهاند، گویی خون در بالای چهرهای شفاف جریان دارد. هستههای چشممانند آنها انگار به تاریکی بیکران کیهان خیره شدهاند و حضوری ترسناک و قدرتمند دارند.
خوشبختانه، این ظاهر ترسناک فقط یک توهم است!
این دو کهکشان تاکنون فقط از کنار یکدیگر عبور کردهاند. کهکشان مارپیچی کوچکتر سمت چپ، معروف به IC 2163، میلیونها سال پیش به آرامی پشت کهکشان مارپیچی بزرگتر سمت راست، NGC 2207، “خزیده” است.
رنگهای غیرعادی و تیره این جفت کهکشانی از ترکیب نور میانه مادون قرمز تلسکوپ فضایی جیمز وب و نورهای مرئی و فرابنفش تلسکوپ هابل ناشی میشوند.
نشانههای برخورد کیهانی
علائم برخورد نزدیک این دو کهکشان در جبهههای ضربهای (خطوط روشن با رنگ قرمز) دیده میشود که ممکن است مناطقی را نشان دهد که مواد کهکشانی به هم برخورد کرده باشند. این مناطق، از جمله ساختارهایی شبیه به «پلکها»، بازوهای برآمده و رگمانند کهکشانها را شکل دادهاند.
عبور اولیه احتمالاً بازوهای مارپیچی زیبای آنها را تغییر داده و امتدادهای جزر و مدی در مکانهای مختلف ایجاد کرده است. بهعنوان مثال، بازوهای مارپیچی کوچک و ضعیفی که بین هسته IC 2163 و سمت چپ آن کشیده شدهاند، احتمالاً نتیجه این تعامل هستند. رشتههای نازک دیگری نیز به نظر میرسد که بین هستههای کهکشانها کشیده شده، درحالیکه امتداد دیگری از بالای کهکشان بزرگتر جاری شده و بازویی شفاف و نازک ایجاد کرده که تقریباً از کادر خارج میشود.
مهدهای ستارهای: تولد ستارگان جدید
هر دو کهکشان نرخ تولید ستاره بالایی دارند، مانند قلبهای بیشمار که در سراسر بازوهای آنها تپیدهاند. هر سال، این کهکشانها معادل دو دوجین ستاره جدید هماندازه خورشید تولید میکنند، در حالیکه کهکشان راه شیری ما تنها دو یا سه ستاره جدید در سال تولید میکند. در دهههای اخیر، هر دو کهکشان همچنین هفت ابرنواختر ثبتشده داشتهاند که تعداد بالایی در مقایسه با میانگین یک ابرنواختر در هر ۵۰ سال در راه شیری است. هر ابرنواختر ممکن است فضا را در بازوهای آنها خالی کرده، گاز و غباری را دوباره مرتب کرده باشد که بعداً خنک شده و ستارگان جدیدی از آنها شکل گرفتهاند.
برای مشاهده «صحنههای پر از حرکت» ستارهساز، مناطق روشن آبی که در نور فرابنفش توسط هابل ثبت شدهاند و مناطق صورتی و سفید که عمدتاً توسط دادههای میانه مادون قرمز وب نشان داده شدهاند را جستجو کنید. مناطق بزرگتر ستارگان به عنوان خوشههای ابرستاره شناخته میشوند. نمونههایی از این خوشهها را میتوان در بازوی مارپیچی بالایی که بالای کهکشان بزرگتر پیچیده و به سمت چپ اشاره دارد، یافت. مناطق روشن دیگری در کهکشانها مکانهای انفجاری کوچکتر ستارهسازی هستند که بسیاری از ستارگان به سرعت پشت سر هم شکل گرفتهاند. همچنین، بخشهای بالایی و پایینی “پلک” کهکشان IC 2163 پر از ستارگان جدید است و به طرز روشنی میدرخشند.
آینده تکامل کهکشانی
آینده این مارپیچها چه خواهد شد؟ طی میلیونها سال، ممکن است کهکشانها بارها از کنار یکدیگر عبور کنند. احتمالاً هستهها و بازوهای آنها با هم ترکیب شده و بازوهایی کاملاً تغییر شکل یافته و حتی یک “چشم” روشنتر شبیه به تکچشم در هسته باقی بگذارند. تشکیل ستاره نیز پس از اتمام ذخایر گاز و غبار کاهش خواهد یافت و صحنه آرامتر خواهد شد.
اگر میخواهید این تصاویر را از هم جدا کرده و ظاهر اسکلتمانند آنها را در تصویر میانه مادون قرمز وب بررسی کرده و تصاویر هابل و وب را در کنار هم مقایسه کنید.
تلسکوپ فضایی جیمز وب (JWST) پیشروترین رصدخانه فضایی جهان است که برای کشف اسرار وسیع کیهان طراحی شده است. با قابلیتهای پیشرفته خود، JWST در حال پردهبرداری از جزئیات جدیدی از منظومه شمسی ماست، سیارات فراخورشیدی دوردستی را که به دور ستارگان دیگر میچرخند مطالعه میکند، و به بررسی خاستگاهها و ساختارهای کیهان میپردازد تا درک ما از جایگاهمان در آن را عمیقتر کند. این تلسکوپ نتیجهی همکاری بینالمللی است و توسط ناسا با مشارکت آژانس فضایی اروپا (ESA) و آژانس فضایی کانادا (CSA) هدایت میشود و تلاشی مشترک برای گسترش مرزهای کشفهای نجومی را به کار گرفته است.
تلسکوپ فضایی هابل بیش از ۳۰ سال است که نیرویی پیشرو در حوزه نجوم بوده و با کشفیات بینظیر خود، درک ما از جهان را متحول کرده است. این تلسکوپ محصول همکاری بینالمللی بین ناسا و آژانس فضایی اروپا (ESA) است و مرکز فضایی گادرد ناسا عملیات آن را مدیریت میکند. شرکت لاکهید مارتین اسپیس از وظایف مأموریت در گادرد پشتیبانی میکند، در حالی که عملیات علمی آن توسط مؤسسه علمی تلسکوپ فضایی در بالتیمور که توسط انجمن دانشگاهها برای پژوهش در زمینه نجوم اداره میشود، انجام میشود. از طریق مشاهدات قدرتمند هابل، دید ما از فضا به شکل چشمگیری گسترش یافته است.
منبع: Scitechdaily