قارچهای کلاهک مرگبار (Deathcap Mashrooms) به یک دلیل این گونه نامگذاری شدهاند؛ خوردن آنها حتی به مقدار بسیار کم موجب مرگ میشود. اما محققان ممکن است سرانجام برای یکی از کشندهترین سموم قارچ، پادزهری پیدا کرده باشند.
در شانزدهم می محققان در نشریه Nature Communications گزارش دادهاند که رنگی (Dye) که قبلا در رویههای پزشکی استفاده میشده میتواند از آسیب سم آلفا آمانیتین (Alpha Amanitin) قارچ جلوگیری نماید. این آزمایش بر روی سلولهای انسانی پرورش یافته در آزمایشگاه و موشها انجام شد و اگر این یافتهها هنگام آزمایش بر روی انسانها نیز ثابت بمانند، ماده موردنظر پادزهری بالقوه برای نجات جان افراد خواهد بود.
قارچهای کلاهک مرگ یا آمانیتا فالوئیدس (Amanita Phalloides) عامل اکثر مرگومیرهای ناشی از مسمومیت با قارچ در سراسر جهان هستند. علائم مصرف این نوع قارچ شامل حالت تهوع، اسهال و استفراغ است و معمولا پس از 6 ساعت از خوردن قارچ خودشان را نشان میدهند. اگر فرد مسموم فورا تحت مراقبتهای ویژه قرار نگیرد، سم به کلیه و کبد آسیبهایی جدی وارد میکند که میتواند پس از 48 ساعت باعث مرگ شود. در حال حاضر برای سموم این نوع قارچ هیچ نوع پادزهری وجود ندارد اما افراد مسموم را میتوان با مایعات، ذغال فعال و روشهایی دیگر درمان کرد.
اینکه سم آلفا آمانیتین چگونه قربانی خود را میکشد هنوز کاملا مشخص نیست. گروهی از محققان چینی و استرالیایی از ویرایشگر ژن CRISPR/Cas9 استفاده کردند تا ببینند این سم کدامیک از ژنهای انسان را دستکاری میکند که باعث آسیب سلولی و مرگ میشود. یکی از این ژنها پروتئینی به نام STT3B میسازد که به اتصال قندها به پروتئین کمک میکند. دانشمندان تا پیش از این نمیدانستند که این فرایند در سمی بودن قارچ تاثیرگذار است.
این تیم سپس کتابخانهای متشکل از بیش از 3000 داروی مورد تایید سازمان غذا و داروی آمریکا را برای پیدا کردن مولکولی که بتواند جلوی عملکرد پروتئین STT3B را بگیرد جستوجو کردند. این تیم دریافت که رنگ سبز ایندوسیانین (indocyanine) میتواند جلوی عملکرد پروتئین STT3B را بگیرد و از مرگ سلولهای انسانی آلوده به سم آلفا آمانیتین جلوگیری نماید.
در آزمایشهایی که بر روی موشهای آلوده به سم آلفا آمانتین انجام شد، مشخص شد که هنگامی که پادزهر یک تا چهار ساعت پس از مسموم شدن وارد بدن موش شود، آسیب وارده به کبد و کلیه را کاهش داده و شانس زنده ماندنش را افزایش میدهد. این گروه همچنین دریافتند اگر پادزهر پس از 8 تا دوازده ساعت از مسمومیت مصرف شود اثرگذاری آن کاهش مییابد؛ زیرا تا آن زمان آسیبهای غیرقابل جبرانی به کبد و کلیه وارد شده است.
منبع: Sciencenews