نور کهکشان اسپارکلر (Sparkler) در اولین مشاهده عمیق تلسکوپ جیمز وب از جهان رویت شد. این مشاهده جدید میتواند به ما بیاموزد که چگونه کهکشان راه شیری، برای رشد خود، کهکشانهای دیگر را بلعیده است. طبق یک مطالعه جدید، بهنظر میرسد یک کهکشانِ کهکشان خوار درخشان که توسط تلسکوپ فضایی جیمز وب کشف شده، یک تصویر آینهای “بسیار اولیه” از کهکشان راه شیری است و میتواند به اخترشناسان در درک چگونگی شکل گیری کهکشان ما کمک کند.
این کهکشان که در فاصله 9 میلیارد سال نوری از زمین قرار دارد، از کهکشانهای کوتوله و دوازده خوشه کروی (دستهای از میلیونها ستاره که توسط گرانش به هم متصل شدهاند) که به اطراف آن میدرخشند، تشکیل شده و با نام “اسپارکلر (Sparkler)” نامگذاری شده است. به گفته نویسندگان این مطالعه، این کهکشان به شدت به این اجرام اطراف خود نزدیک میشود تا خود را بزرگتر کند.
عمیقترین و دقیقترین تصویری که تاکنون از کیهان گرفته شده است و اولین تصویر تمام رنگی تلسکوپ فضایی جیمز وب (JWST) در ژوئیه 2022 منتشر شد و کهکشان اسپارکلر را به صورت یک خط نارنجی تابدار نشان میدهد که توسط لکه های نور احاطه شده است. اما اکنون، تحلیلی که در 26 دسامبر در ژورنال Monthly Notices of the Royal Astronomical Society منتشر شده است حاکی از آن است که این کهکشان با جذب همسایگان خود در حال رشد است، بسیار شبیه کاری که تصویر میشود کهکشان راه شیری در زمان تشکیل انجام داده است.
دانکن فوربس، نویسنده اصلی این مطالعه میگوید:
بهنظر میرسد که در ابتدا شاهد تشکیل این کهکشان به شکل یک کهکشان کوتوله و چندین خوشه کروی هستیم. ما همچنین از این فرصت منحصربهفرد برای مطالعه شکلگیری خوشههای کروی و کهکشان راه شیری، در زمانی که جهان تنها یک سوم از سن کنونی خود را داشت، هیجانزده هستیم.
این نور دوردست که از درون صورت فلکی وولانس (Volans) در آسمان جنوبی چشمک میزند، حدود 9 میلیارد سال طول کشید تا به دست ما برسد.
این زمان سفر به این معنی است که این نور، کهکشان را همانطور که تنها 4 میلیارد سال پس از انفجار بزرگ بوده است نشان میدهد. در این برهه از تاریخ باستانی جهان ما، اسپارکلر تنها 3 درصد از جرم کهکشان راه شیری بود، اما در روزگار کنونی، دانشمندان انتظار دارند که این غول درنده، جرم خود را به اندازه کهکشان خودمان افزایش داده باشد.
دانشمندان با تجزیه و تحلیل خوشههای کروی اطراف اسپارکلر دریافتند که ازدحام ستارهها، شبیه نسخههای جوانتر از حدود 200 خوشه کروی است که در اطراف کهکشان راه شیری مشاهده شدهاند. همچنین تغذیه فعال اسپارکلر از یک کهکشان کوتوله در نزدیکی خود، یکی دیگر از موارد مشابه قابلتوجه با گذشته کهکشان راه شیری است.
دانشمندان هنوز مطمئن نیستند که چگونه ستارهها به خوشههای کروی تبدیل شدند، اما اسپارکلر نگاهی اجمالی به معماهای کیهانی در ابتدای جوانی کهکشانها را ارائه میدهد.
آرون رومانوفسکی، استاد نجوم در دانشگاه ایالتی سن خوزه، کالیفرنیا و نویسنده همکار این مطالعه نیز گفت:
منشا خوشههای کروی یک راز دیرینه است و ما از اینکه جیمز وب میتواند به گذشته نگاه کند تا آنها را در جوانی ببیند، بسیار هیجان زده هستیم.
با مشخص شدن شباهت اسپارکلر به کهکشان راه شیری، محققان اکنون میخواهند از تصویربرداری عمیقتر برای شناسایی خوشههای بیشتری در اطراف کهکشانهای دور استفاده کنند و حتی بیشتر در مورد چگونگی پیدایش آن و نیز کهکشان خودمان بیاموزند.
منبع: Livescience