احتمال ایجاد شکاف در میدان مغناطیسی زمین و عبور شراره‌های خورشیدی از آن!

وبسایت LiveScience گزارش داد که امواج شوک مرموز ارسال‌شده از خورشید، حفره‌ای را در میدان مغناطیسی زمین ایجاد کرده‌اند. این امواج شوک غیرمنتظره با وزش باد خورشیدی همراه شده و اخیراً جو زمین را در نوردیدند.

بادهای خورشیدی جریانی از ذرات بسیار باردار هستند که توسط اتمسفر فوقانی خورشید آزاد می‌شوند و اغلب با طغیان شدید انرژی مغناطیسی همراه هستند. همانطور که خورشید در طول چرخه 11 ساله خورشیدی خود دستخوش تغییراتی می‌شود، شار مغناطیسی نیز در نواحی خاصی از آن افزایش می‌یابد که روند همرفت را مهار می‌کند. در نتیجه، دمای سطح به‌طور قابل توجهی کاهش می‌یابد و با مشاهده از زمین، آن منطقه تیره‌تر به‌نظر می‌رسد. دانشمندان از آن به عنوان لکه خورشیدی یاد می‌کنند.

انرژی‌های به دام‌افتاده در یک لکه خورشیدی می‌توانند در یک فوران شدید آزاد شوند که به آن شراره (شعله) خورشیدی می‌گویند. اگر فوران فقط از تشعشع تشکیل شده باشد، به آن شعله‌ی خورشیدی گفته می‌شود. اما اگر این تشعشعات از ذرات باردار از سطح خورشید تشکیل شده باشد، به آن پرتاب جرم تاجی (CME) می‌گویند. هنگامی که این تشعشان به بیرون از خورشید حرکت می‌کنند، به عنوان بادهای خورشیدی شناخته شده و می‌توانند وضعیت جوی فضا را دگرگون کنند.

لکه خورشیدی AR3165

قرن‌هاست که دانشمندان برای پیش‌بینی جوی فضا به خورشید نگاه می‌کنند و لکه‌های خورشیدی نشانگر اصلی شدت فعالیت و تغییرات هستند. با نزدیک شدن خورشید به اوج چرخه 11 ساله خورشیدی خود، مشاهده شده است که تعداد لکه‌های خورشیدی و همچنین فعالیت آن‌ها افزایش یافته است.

اوج بعدی چرخه خورشیدی در سال 2025 پیش‌بینی می‌شود و افزایش فعالیت‌ها نیز از چند ماه گذشته آغاز شده است. هفته گذشته، لکه خورشیدی AR3165، هشت شراره خورشیدی را آزاد کرد که هر کدام متعلق به کلاس M (طبقه‌بندی با شدت متوسط از شراره‌های خورشیدی) بودند. افزایش بیشتر شدت این شراره‌ها، منجر به طبقه‌بندی آن‌ها به‌عنوان شراره‌های کلاس X می‌شود که بالاترین شدت شناخته‌شده برای بشر است.

ساکنان سیاره ما از اثرات مضر بادهای خورشیدی توسط سپر مغناطیسی جو در اطراف سیاره، محافظت می‌شوند. ذرات بسیار پرانرژی با مولکول‌های جو زمین تعامل دارند و میدان مغناطیسی زمین را فشرده می‌کنند. به این فرآیند طوفان ژئومغناطیسی می‌گویند.

دانشمندان گمان می‌کنند که ذرات بسیار پرانرژی که از CME‌های (پرتوهای جرم تاجی) منتشرشده توسط لکه خورشیدی AR3165 می‌آیند در میدان مغناطیس کره زمین شکاف ایجاد کرده‌اند.

این شراره‌ها چقدر روی زمین تاثیر می‌گذارند؟

ذرات CME به اندازه کافی قدرتمند هستند که می‌توانند ماهواره‌ها را مختل کرده و خاموشی‌های رادیویی ایجاد کنند، چراکه با سیگنال‌های موجود در جو تداخل دارند. بسته به شدت این ذرات، طوفان های ژئومغناطیسی در کلاس‌های G1 تا G5 طبقه‌بندی می‌شوند. اکثر طوفان‌های ژئومغناطیسی تجربه‌شده در این سیاره، متعلق به کلاس G1 (ضعیف‌ترین) بوده‌اند.

با افزایش فعالیت‌های خورشیدی، انتظار می‌رود که شدت شراره‌ها و نیز CME‌ها افزایش یابد و در نتیجه طوفان‌های ژئومغناطیسی قوی‌تری ایجاد شود. در شدت‌های بالاتر، طوفان ژئومغناطیسی می‌تواند باعث اختلال در زیرساخت‌های انرژی و فروپاشی شبکه‌های الکتریکی شود.

دنیایی که ما امروز در آن زندگی می‌کنیم به شدت به ماهواره‌ها و تامین مداوم برق وابسته است. یک طوفان ژئومغناطیسی قدرتمند می‌تواند منجر به از دست رفتن تریلیون‌ها دلار شود، زیرا ماهواره‌ها کار نمی‌کنند و برق نیز قطع می‌شود.

بزرگترین نمونه از این رویدادها در سال 1859 رخ داد که رویداد کارینگتون (Carrington) نام داشت، جایی که سیستم‌های تلگراف در سراسر جهان از کار افتادند. البته طوفان‌های ژئومغناطیسی با شدت کمتر، شفق‌های زیبایی را تولید می‌کنند که می‌توانیم از دیدن آن‌ها در آسمان شب لذت ببریم.

منبع: Interestingengineering