مریخ که زمانی خانه اقیانوس‌ها، رودخانه‌ها و دریاچه‌ها بود، میلیاردها سال پیش دنیای بسیار مرطوب‌تری داشت، اما چه اتفاقی برای آن همه آب افتاد؟! اکنون دو دانشجوی دانشگاه تگزاس در آستین، قطعه گمشده‌ای از این معما را کشف کرده‌اند! برای بررسی این موضوع با اِروتِک همراه باشید.
چرخه آب مرموز مریخ!
میلیاردها سال پیش، رودخانه‌ها و دریاچه‌ها در سراسر سطح مریخ جریان داشتند. اما دانشمندان مدت‌هاست که برای درک دقیق چگونگی عملکرد چرخه آب باستانی سیاره سرخ تلاش کرده‌اند.
اکنون، دو دانشجوی دانشگاه تگزاس در آستین به پر کردن یک قطعه مهم گمشده کمک کرده‌اند. تحقیقات آن‌ها نور جدیدی بر آنچه برای آب سطحی مریخ اتفاق افتاد و چه مقدار از آن ممکن است هنوز زیر زمین پنهان باشد می‌اندازد.
محمد افضل شاداب و اریک هیات، دانشجویان محقق، با استفاده از مدل‌های رایانه‌ای تخمین زدند که چه مدت طول می‌کشد تا آب از سطح مریخ به سفره‌های آب زیرزمینی عمیق نفوذ کند. آن‌ها دریافتند که در مریخ اولیه، این فرآیند می‌توانسته بین 50 تا 200 سال طول بکشد. در مقایسه، آب روی زمین می‌تواند تنها در چند روز به سطح آب برسد.
یافته‌های آن‌ها که در مجله Geophysical Research Letters منتشر شده است، به حل یک معمای حیاتی در مورد چگونگی از دست دادن آب فراوان گذشته مریخ کمک می‌کند.
اعماق پنهان آب مریخ
این تیم همچنین کشف کرد که مقدار آبی که به زیر سطح نفوذ کرده احتمالاً بسیار زیاد بوده است، به اندازه‌ای که کل سیاره را حداقل با 90 متر آب بپوشاند. این نشان می‌دهد که بخش قابل‌توجهی از کل آب مریخ ممکن است اصلاً به فضا نرفته باشد، بلکه به جای آن به زمین فرو رفته و در آنجا باقی مانده است!
این بینش به محققان کمک می‌کند تا تصویر واضح‌تری از چرخه کامل آب مریخ بسازند. شاداب، که اکنون محقق فوق دکترا در دانشگاه پرینستون است، توضیح داد که دانستن چگونگی حرکت آب در پوسته این سیاره می‌تواند به تخمین میزان آبی که برای تبخیر، باریدن دوباره و پر کردن دریاچه‌ها و اقیانوس‌های باستانی در دسترس بوده است، کمک کند.
شاداب، نویسنده اصلی این مطالعه، گفت:
ما می‌خواهیم این را در [یک مدل یکپارچه] از چگونگی تکامل آب و زمین در طول میلیون‌ها سال تا وضعیت کنونی پیاده‌سازی کنیم. این ما را به پاسخ دادن به این سوال که چه اتفاقی برای آب در مریخ افتاد، بسیار نزدیک می‌کند.
مریخ: از مرطوب به خشک
امروزه، مریخ عمدتاً خشک است، حداقل در سطح. اما 3 تا 4 میلیارد سال پیش — تقریباً همزمان با شروع حیات روی زمین — اقیانوس‌ها، دریاچه‌ها و رودخانه‌ها دره‌هایی را در میان کوه‌ها و دهانه‌های مریخ تراشیدند و خطوط ساحلی را در سطح سنگی آن برجای گذاشتند.
در نهایت، آب مریخ مسیری متفاوت از زمین را طی کرد. بیشتر آن اکنون یا در پوسته محبوس شده یا همراه با جو مریخ به فضا رفته است. درک میزان آبی که در نزدیکی سطح در دسترس بوده می‌تواند به دانشمندان کمک کند تا تعیین کنند آیا آن آب به مدت کافی در مکان‌های مناسب بوده است تا مواد شیمیایی مورد نیاز برای حیات را ایجاد کند یا خیر.
مقصد نهایی خشک
هیات، نویسنده همکار این تحقیق که اخیراً مدرک دکترای خود را از دانشکده علوم زمین جکسون دانشگاه تگزاس دریافت کرده است، گفت که یافته‌های جدید به یک تصویر جایگزین از مریخ اولیه اضافه می‌کند که در آن آب کمی از طریق تبخیر به جو باز می‌گشت و برای پر کردن مجدد اقیانوس‌ها، دریاچه‌ها و رودخانه‌ها باران می‌بارید، همانطور که در زمین اتفاق می‌افتد.
او گفت:
طوری که من به مریخ اولیه فکر می‌کنم این است که هر آب سطحی که داشتید، هر اقیانوس یا دریاچه بزرگ ایستاده، بسیار زودگذر بودند. هنگامی که آب وارد زمین در مریخ می‌شد، عملاً از دست رفته بود. آن آب هرگز برنمی‌گشت!
امید برای اکتشافات آینده
محققان گفتند که این یافته‌ها برای حیات احتمالی در مریخ خبر بدی نیست. هیات گفت، اگر هیچ چیز دیگری نباشد، آبی که به پوسته نفوذ می‌کرد به فضا از دست نمی‌رفت. این دانش ممکن است روزی برای کاوشگران آینده که به دنبال منابع آب مدفون برای حفظ سکونتگاهی در سیاره سرخ هستند، مهم باشد.
منبع: Scitechdaily
