چرا ماجرای آنتن‌گیت یک فاجعه تمام عیار برای اپل بود؟!

اپل یکی از تحسین‌شده‌ترین شرکت‌های تاریخ است و دلایل خوبی هم دارد. این شرکت برای دهه‌ها نفوذ بسیار زیادی داشته است، حتی پیش از آنکه جزو رهبران قاطع امروزی در دنیای فناوری و گجت‌ها باشد. البته، این نفوذ تنها با موفقیت‌های بزرگی مانند آی‌پاد (iPod)، آیفون (iPhone) و اپل واچ (Apple Watch) رشد کرد. تمام این موفقیت‌ها باعث شده است که اپل به ارزش بازاری شگفت‌انگیز دست یابد که به‌طور خلاصه در اوایل ژانویه به ۳ تریلیون دلار رسید. با این حال، علی‌رغم تمام موفقیت‌هایش، اپل برخی لغزش‌های بسیار فاجعه‌بار نیز داشته است که از جدیدترین آن‌ها می‌توان به عدم عرضه ایرپاور (AirPower) و ماجرای کیبورد پروانه‌ای (butterfly keyboard) اشاره کرد.

اما یکی از بزرگ‌ترین فجایع اپل با عرضه آیفون ۴ (iPhone 4) رخ داد. استیو جابز فقید با افتخار آیفون ۴ را در کنفرانس جهانی توسعه‌دهندگان اپل در ۷ ژوئن ۲۰۱۰ معرفی کرد. طراحی صنعتی آن واقعاً برجسته بود، با آن نوار فلزی بیرونی که به عنوان آنتن دستگاه نیز عمل می‌کرد. اما مدت کوتاهی پس از عرضه، کاربران شروع به گزارش مشکلاتی در مورد اتصال آنتن دستگاه کردند. این مشتریان متوجه شدند که وقتی آیفون ۴ در دست چپ کاربر گرفته می‌شود، تماس‌ها دچار اختلال شده یا کاملاً قطع می‌شوند. این ماجرا به آنتن‌گیت (Antennagate) معروف شد. اما چرا ماجرای آنتن‌گیت یک فاجعه تمام عیار برای اپل بود؟! با اِروتِک همراه باشید.

اپل ابتدا بازی سلب مسئولیت را آغاز کرد!

نحوه مدیریت این موضوع توسط اپل نیز بسیار ضعیف بود و در نهایت به یک توافق دعوی جمعی منجر شد که باعث شد این ماجرا بیش از دو سال طول بکشد، یعنی مدت‌ها پس از عرضه جانشین آیفون ۴، یعنی آیفون ۴اس (iPhone 4S). در ابتدا، اپل سعی کرد این مسئله را کم‌اهمیت جلوه دهد. در نامه‌ای به مشتریان، اعلام کرد که یک الگوریتم نرم‌افزاری معیوب باعث می‌شود آیفون‌ها سیگنال آنتن را به درستی نمایش ندهند. به گفته اپل:

پس از بررسی، ما شوکه شدیم که متوجه شدیم فرمولی که برای محاسبه تعداد نوارهای قدرت سیگنال برای نمایش استفاده می‌کنیم، کاملاً اشتباه است. …ما گاهی ۴ نوار را نمایش می‌دهیم در حالی‌که باید حداقل ۲ نوار نمایش داده شود.

هرچند این بخش از اطلاعات ممکن بود درست باشد، اما علت اصلی مشکل نبود!

سخنگوی اپل، استیو داولینگ، با تلاش برای کشاندن سایر سازندگان گوشی به مشکل اپل، پاسخ آن‌ها را تشدید کرد. داولینگ در گفتگو با نیویورک تایمز گفت:

گرفتن هر گوشی منجر به تضعیف عملکرد آنتن آن خواهد شد، بسته به محل قرارگیری آنتن‌ها!

نامه اپل، که قبلاً ذکر شد، به طور خاص به تلفن‌های دروید (Droid)، نوکیا (Nokia) و ریم (RIM) اشاره کرده بود که از همان مشکلات رنج می‌برند. نیازی به گفتن نیست که این ادعایی بود که ریم، سازنده بلک‌بری (Blackberry)، از آن رنجید. جابز حتی به‌شکلی عجیب گفت:

فقط از این طریق گرفتن آن خودداری کنید!

این جمله علاوه بر اینکه راه‌حلی نامناسب برای یک نقص طراحی اساسی بود، به یک مِم (Meme) نیز تبدیل شد که تا به امروز نیز باقی مانده است.

نقص آنتن آیفون ۴

پیش از آیفون ۴، آنتن‌های سلولی اپل در داخل شاسی گوشی هوشمند قرار داشتند و از تماس دست کاربر دور بودند. این موضوع با عرضه آیفون ۴ به‌طور اساسی تغییر کرد که دارای یک نوار فلزی بود که دور قاب بیرونی پیچیده شده و به عنوان آنتن نیز عمل می‌کرد. این بدان معنا بود که دست کاربر می‌توانست تماس مستقیم با آنتن برقرار کند و سیگنال آن را تحت تأثیر قرار دهد. این اثر به‌طور برجسته‌تری هنگامی مشاهده می‌شد که گوشی در دست چپ کاربر گرفته می‌شد. در سمت چپ آیفون ۴، دو بخش آنتن مجزا وجود داشت که در یک نقطه اتصال که توسط یک فاصله دهنده پلاستیکی جدا شده بود، به هم می‌رسیدند. وقتی گوشی در دست چپ گرفته می‌شد، این کار یک پل بین دو آنتن ایجاد می‌کرد، طول سیگنال آن‌ها را تغییر می‌داد و باعث تضعیف یا از دست رفتن کامل سیگنال سلولی می‌شد.

یکی از تیترهای بزرگ آن زمان، آزمایش آنتن آیفون ۴ توسط گزارش‌های مصرف‌کننده (Consumer Reports) بود. این گزارش، مشکلات تضعیف سیگنال آنتن آیفون ۴ را تأیید کرد و اعلام نمود که:

به دلیل این مشکل، ما نمی‌توانیم آیفون ۴ را توصیه کنیم!

گزارش‌های مصرف‌کننده چند راه‌حل سریع به کاربران ارائه داد که شامل استفاده از یک تکه نوار چسب برای پوشاندن شکاف آنتن بود و همچنین بیان کرد که احتمالاً استفاده از یک قاب محافظ نیز این مشکل را برطرف خواهد کرد. اگرچه این نشریه همچنان آیفون ۴ را به دلیل سایر مزایایش، که شامل اولین “نمایشگر رتینا” (Retina Display) در آیفون، یک دوربین عالی و نرم‌افزار خوب بود، بسیار مورد توجه قرار داد، اما مشکل آنتن باعث شد آیفون ۴ نشان ارزشمند “توصیه‌شده” خود را از دست بدهد. این یک شرمساری بزرگ برای اپل بود، شرکتی که همیشه کیفیت ساخت و طراحی محصولات خود را تبلیغ کرده است.

راه‌حل نهایی

به جای فراخوانی آیفون ۴، که برخی در آن زمان خواهان آن بودند، اپل چند راهکار برای تسکین نگرانی‌های پذیرندگان اولیه ارائه داد. در یک رویداد ویژه مطبوعاتی که در ۱۶ ژوئیه ۲۰۱۰ برگزار شد، استیو جابز یک سخنرانی اصلی ارائه داد که با گفتن این جمله شروع کرد:

می‌دانید، ما کامل نیستیم. ما این را می‌دانیم. شما هم می‌دانید. و تلفن‌ها نیز کامل نیستند!

این نزدیک‌ترین چیزی بود که جابز به عذرخواهی علنی نزدیک شد. جابز به جای اعتراف مستقیم به نقص طراحی آیفون ۴، بار دیگر به تضعیف آنتن اشاره کرد که می‌توانست در تلفن‌های رقیب دیده شود. اگرچه این کار تلاش‌های اغراق‌آمیزی را از سوی کارکنان اپل می‌طلبید که دستگاه‌های رقیب را در یک “گرفت مرگبار (death grip)” نگه می‌داشتند تا سعی کنند سیگنال را قطع کنند!

جابز آزمایش گزارش‌های مصرف‌کننده را که به استفاده از قاب برای رفع مشکل اشاره داشت، تأیید کرد. سپس او اعلام کرد که اپل به تمام دارندگان آیفون ۴ و مشتریان جدید در طول دوره سه ماهه آینده، یک قاب رایگان آیفون ۴ از مجموعه‌ای از طرح‌های خود اپل و همچنین منابع شخص ثالث ارائه خواهد داد. جابز همچنین اظهار داشت که اپل به مشتریانی که قبلاً قابی را برای آیفون ۴ خود از طریق اپل استور خریداری کرده‌اند، بازپرداخت ارائه خواهد کرد. او همچنین یک مهلت بازگشت ۳۰ روزه تمدید شده را برای مشتریان پیشنهاد کرد تا آیفون ۴ خود را برای بازپرداخت کامل به اپل برگردانند. او گفت:

ما می‌خواهیم همه را خوشحال کنیم، و اگر نتوانیم شما را خوشحال کنیم، بازپرداخت کامل به شما خواهیم داد.

سؤالات بی‌پاسخ

این ماجرای تأسف‌بار تقریباً دو سال بعد به پایان رسید، زمانی‌که اپل با یک دعوی جمعی به توافق رسید که به همه خریداران آیفون ۴ در یک دوره ۱۲۰ روزه، مبلغ ۱۵ دلار یا یک قاب رایگان تحویل داد. با این حال، به نظر نمی‌رسد این فاجعه بر فروش آیفون ۴ تأثیر گذاشته باشد، زیرا میلیون‌ها مشتری آماده بودند که نقص آنتن را نادیده بگیرند. بسیار محتمل است که بسیاری از این مشتریان یا از این موضوع آگاه نبودند یا تصور می‌کردند که قاب گوشی هوشمندشان، قابی که به هر حال برای محافظت از تلفن خریداری می‌کردند، هرگونه مشکل آنتنی را که ممکن بود داشته باشند، خنثی خواهد کرد.

با این حال، سؤالاتی در مورد اینکه آیا اپل قبل از عرضه دستگاه برای فروش از مشکل احتمالی مطلع بوده است، باقی ماند. در حالی‌که جابز این موضوع را که اپل از هرگونه نگرانی در مورد آنتن آیفون ۴ اطلاع داشته، تکذیب کرد، بلومبرگ گزارش داد که مهندس ارشد آنتن اپل از این مسئله آگاه بوده و به مافوق خود هشدار داده بود که رویکرد آنتن بیرونی می‌تواند مشکلات سیگنال ایجاد کند. اگرچه ممکن است هرگز تمام حقیقت این موضوع را ندانیم، اما نمی‌توان انکار کرد که آنتن‌گیت یک اشتباه بزرگ در تاریخچه‌ی عموماً کم‌نقص اپل بود!

منبع: Slashgear