بیت کوین و تأثیر آن بر سیاست‌های اقتصادی کشورهای پیشرفته

بیت کوین، به‌عنوان نخستین و برجسته‌ترین ارز دیجیتال، تأثیر قابل‌توجهی بر سیاست‌های اقتصادی کشورهای توسعه‌یافته داشته است. ماهیت غیرمتمرکز و پذیرش جهانی آن، دولت‌ها و مؤسسات مالی را وادار کرده تا سیستم‌های مالی سنتی، چارچوب‌های نظارتی و سیاست‌های پولی خود را بازنگری کنند. در ادامه این مقاله به تاثیر ماهیت و قیمت لحظه ای بیت کوین بر سیاست‌های اقتصادی کشورها می‌پردازیم.

واکنش‌های نظارتی و چارچوب‌های قانونی

رشد سریع بیت کوین باعث شده است که کشورهای توسعه‌یافته چارچوب‌های نظارتی جامعی را برای کنترل استفاده از آن و کاهش ریسک‌های مرتبط تدوین کنند. اتحادیه اروپا، با اجرای مقررات بازار دارایی‌های دیجیتال (MiCA) به دنبال ایجاد شفافیت قانونی و حمایت از مصرف‌کنندگان در فضای کریپتو است. این مقررات تعریف دقیقی از دارایی‌های دیجیتال ارائه داده و مسئولیت‌های ارائه‌دهندگان خدمات رمزارزی را مشخص کرده است تا رویکردی هماهنگ در سراسر کشورهای عضو ایجاد شود.

سیاست‌های پولی و ارزهای دیجیتال بانک مرکزی (CBDC)

ظهور بیت کوین موجب شده است که بانک‌های مرکزی در کشورهای توسعه‌یافته به بررسی راه‌اندازی ارزهای دیجیتال بانک مرکزی بپردازند. بانک مرکزی اروپا (ECB) در ژوئیه ۲۰۲۱ پروژه یوروی دیجیتال را آغاز کرد که هدف آن ایجاد یک ابزار پرداخت الکترونیکی سریع و ایمن در کنار پول نقد و حساب‌های بانکی سنتی است. پس از دو سال بررسی، این بانک در اکتبر ۲۰۲۳ وارد مرحله آماده‌سازی شد که شامل تدوین مقررات و انتخاب ارائه‌دهندگان زیرساخت است.

در ایالات متحده نیز بحث‌ها پیرامون دلار دیجیتال شدت گرفته است و سیاست‌گذاران در حال ارزیابی چگونگی استفاده از یک CBDC برای بهبود کارایی و امنیت سیستم مالی هستند. این اقدامات نشان‌دهنده روندی گسترده‌تر در میان کشورهای توسعه‌یافته برای مدرن‌سازی سیستم‌های پولی در واکنش به چالش‌ها و فرصت‌های ایجادشده توسط بیت کوین است.

ثبات مالی و یکپارچگی بازار

نوسانات شدید بیت کوین و ادغام آن با سیستم مالی سنتی، نگرانی‌هایی درباره ثبات مالی ایجاد کرده است. سقوط صرافی‌های بزرگ رمزارزی و ماهیت سوداگرانه دارایی‌های دیجیتال، نهادهای نظارتی را به بررسی دقیق‌تر این بازار واداشته است. کارشناسان هشدار می‌دهند که اگر دارایی‌ها و بدهی‌های بیشتری با رمزارزها سنجیده شوند، بحران‌های نقدینگی می‌تواند پیامدهای قابل‌توجهی برای اقتصاد واقعی داشته باشد.

مالیات و تدابیر ضدپول‌شویی

مقامات مالیاتی کشورهای توسعه‌یافته سیاست‌هایی را برای تنظیم تراکنش‌های بیت کوین تدوین کرده‌اند. برای مثال، در بریتانیا، رمزارزها به‌عنوان پول قانونی شناخته نمی‌شوند، اما از نظر مالیاتی به‌عنوان دارایی محسوب می‌شوند. سود و زیان حاصل از تراکنش‌های رمزارزی مشمول مالیات بر عایدی سرمایهاست و بدین ترتیب، تعهدات مالیاتی همانند دارایی‌های سنتی در نظر گرفته می‌شوند.

همچنین، برای مقابله با پول‌شویی و تأمین مالی تروریسم، نهادهای نظارتی قوانین مالی سنتی را به فعالیت‌های رمزارزی گسترش داده‌اند. مقررات MiCA در اتحادیه اروپا شامل مفاد مربوط به افزایش قابلیت ردیابی تراکنش‌های رمزارزی است که با تلاش‌های جهانی برای اجرای استانداردهای مبارزه با پول‌شویی همسو است.

حفظ حاکمیت پولی

ماهیت غیرمتمرکز و فرامرزی بیت کوین چالش‌هایی را برای حاکمیت پولی کشورها ایجاد کرده است. کشورهای توسعه‌یافته به دنبال حفظ کنترل خود بر سیاست‌های پولی و سیستم‌های مالی‌شان هستند. برای مثال، دولت ایالات متحده نسبت به ظهور ارزهای جایگزین که ممکن است سلطه دلار را تهدید کند، ابراز نگرانی کرده است. سیاست‌گذاران آمریکایی اقداماتی را برای حفظ برتری دلار در سیستم مالی جهانی اتخاذ کرده‌اند و نسبت به سیستم‌هایی که می‌توانند تحریم‌های مبتنی بر دلار را دور بزنند، موضع سختگیرانه‌ای دارند.

جمع‌بندی؛ بیت کوین و اقتصاد جهان

تأثیر بیت کوین بر سیاست‌های اقتصادی کشورهای توسعه‌یافته گسترده و چندبعدی است. این رمزارز باعث تدوین مقررات جدید، تسریع نوآوری در ارزهای دیجیتال و بازنگری در تدابیر مربوط به ثبات مالی شده است. با ادامه پیشرفت بیت کوین و سایر رمزارزها، کشورهای توسعه‌یافته باید تعادلی میان نوآوری و مقررات برقرار کنند تا ضمن بهره‌گیری از مزایای این تحول دیجیتال، از ریسک‌های آن برای سیستم مالی جهانی جلوگیری کنند.