شاید عجیب به نظر برسد، اما ممکن است میزان قندی که مصرف می‌کنید، تأثیری بر تمایل شما به طعم‌های شیرین نداشته باشد. در یک کارآزمایی تصادفی کنترل‌شده، پژوهشگران دریافتند که کم یا زیاد کردن میزان غذاهای شیرین در رژیم غذایی، هیچ تأثیری بر ترجیح کلی شرکت‌کنندگان برای طعم شیرین ندارد.
پس از شش ماه دنبال کردن رژیم‌های غذایی با مقادیر مختلف غذاهای شیرین، افراد مورد مطالعه هیچ تغییر معنی‌داری در میزان علاقه خود به طعم‌های شیرین نشان ندادند، صرف‌نظر از اینکه چقدر قند مصرف کرده بودند!
دکتر کیس دِ گراف (Kees de Graaf)، پژوهشگر ارشد این مطالعه و استاد بازنشسته علوم حسی و رفتار تغذیه‌ای در دانشگاه واخنینگن هلند، می‌گوید:
ما همچنین دریافتیم که رژیم‌های غذایی با شیرینی کمتر یا بیشتر، با تغییر در میزان مصرف انرژی یا وزن بدن مرتبط نبودند. با وجود اینکه بسیاری از مردم فکر می‌کنند غذاهای شیرین باعث افزایش کالری دریافتی می‌شوند، مطالعه ما نشان داد که شیرینی به تنهایی مسئول مصرف بیش از حد کالری نیست!
اِوا چاد (Eva Čad)، دانشجوی دکترا در دانشگاه واخنینگن، این یافته‌ها را در کنفرانس تغذیه ۲۰۲۵ (NUTRITION 2025)، نشست سالانه انجمن تغذیه آمریکا، که از ۳۱ می تا ۳ ژوئن در اورلاندو برگزار می‌شود، ارائه خواهد کرد.
پر کردن یک شکاف تحقیقاتی بزرگ
دِ گراف می‌افزاید:
بیشتر مطالعاتی که تأثیر قرار گرفتن مکرر در معرض طعم شیرین بر علاقه یا ترجیح به شیرینی را بررسی کرده‌اند، کوتاه‌مدت و در بازه‌های زمانی حداکثر یک روزه بوده‌اند. بدون وجود داده‌های منسجم در مورد اثرات بلندمدت، به این سؤال اساسی که آیا ترجیحات به شیرینی قابل تغییر هستند یا نه، پاسخی داده نشده بود.
برای پر کردن این شکاف تحقیقاتی، پژوهشگران یک مطالعه را بر اساس یک رویکرد معتبر برای سنجش ترجیحات طعم شیرین با استفاده از غذاها و نوشیدنی‌هایی انجام دادند که به‌طور خاص برای این کارآزمایی ساخته شده بودند و بخشی از رژیم‌های غذایی مداخله‌ای نبودند. این طرح دقیق، پروتکلی را دنبال کرد که از قبل ثبت و به تأیید کمیته اخلاق رسیده بود و در طول آزمایش به شدت رعایت شد.
در این مطالعه، سه گروه حدوداً ۶۰ نفره (در مجموع ۱۸۰ شرکت‌کننده)، هر کدام رژیم‌های غذایی با غذاهای عمدتاً شیرین، کمتر شیرین، یا ترکیبی از هر دو دریافت کردند. این کار با تحویل بسته‌های غذا و نوشیدنی هر دو هفته یک بار و به مدت شش ماه انجام شد که حدود نیمی از مواد غذایی روزانه هر شرکت‌کننده را تأمین می‌کرد. شرکت‌کنندگان راهنمای منوی روزانه داشتند، اما می‌توانستند به هر اندازه که می‌خواستند از غذاهای ارائه شده بخورند.
سنجش شیرینی و کنترل تغذیه‌ای
پژوهشگران با استفاده از داده‌های مطالعه قبلی خود که شدت طعم را در حدود ۵۰۰ غذای رایج هلندی سنجیده بود، غذاها را بر اساس شیرینی‌شان دسته‌بندی کردند. محصولات شیرین شامل مواردی مانند مربا، شکلات شیری، لبنیات شیرین‌شده و نوشیدنی‌های قندی بودند. اقلام غیرشیرین نیز شامل غذاهایی مانند ژامبون، پنیر، کره بادام‌زمینی، حمص، پاپ‌کورن نمکی و آب گازدار می‌شدند.
ترجیح هر فرد برای طعم شیرین قبل از شروع رژیم مداخله‌ای، دو بار در طول رژیم، بلافاصله پس از پایان رژیم و همچنین یک و چهار ماه پس از پایان رژیم سنجیده شد. پژوهشگران همچنین میزان کل کالری و درشت‌مغذی‌های دریافتی، رژیم غذایی در طول کارآزمایی و معیارهای فیزیولوژیکی مانند وزن و ترکیب بدن و نشانگرهای خونی برای ریسک دیابت و بیماری‌های قلبی-عروقی، مانند گلوکز، انسولین و کلسترول را بررسی کردند.
برای اطمینان از عدم وجود عوامل مخدوش‌کننده، ترکیب کربوهیدرات، چربی و پروتئین غذاها و نوشیدنی‌های ارائه شده به هر گروه یکسان بود. همچنین، افراد با جنسیت، سن و وزن بدن مشابه به‌صورت تصادفی در گروه‌ها قرار داده شدند تا تفاوت‌های فاحش بین گروه‌ها وجود نداشته باشد.
پژوهشگران دریافتند که کاهش مواجهه با غذاهای شیرین به تغییر در ترجیحات طعم شیرین، تغییر در درک طعم شیرین، تغییر در انتخاب غذا یا میزان کالری دریافتی منجر نمی‌شود. به‌طور مشابه، گروهی که غذاهای شیرین بیشتری می‌خوردند، افزایش تمایل به غذاهای شیرین را تجربه نکردند. آن‌ها همچنین هیچ ارتباطی بین میزان مصرف غذاهای شیرین و تغییرات در وزن بدن یا نشانگرهای زیستی برای دیابت و بیماری‌های قلبی-عروقی پیدا نکردند. پس از پایان مداخله، شرکت‌کنندگان به‌طور طبیعی در پیگیری‌های یک ماهه و چهار ماهه به میزان مصرف اولیه غذاهای شیرین بازگشتند.
پیامدهای این کشف برای رژیم غذایی و سلامتی
دِ گراف می‌گوید
این یکی از اولین مطالعاتی است که شیرینی را در کل رژیم غذایی و در محدوده‌ای واقع‌گرایانه از آنچه مردم واقعاً مصرف می‌کنند، سنجیده و تنظیم کرده است. این موضوع اهمیت دارد زیرا برخی افراد از خوردن غذاهای شیرین پرهیز می‌کنند، با این باور که مواجهه منظم با آن‌ها تمایل‌شان به شیرینی را افزایش می‌دهد؛ اما نتایج ما نشان می‌دهد که این‌طور نیست.
در ادامه، پژوهشگران مایلند این مطالعه را با کودکان تکرار کنند، گروهی که ممکن است هنوز در شکل‌گیری ترجیحات چشایی و عادات غذایی‌شان انعطاف‌پذیر باشند.
کنفرانس تغذیه ۲۰۲۵
منبع: Scitechdaily
