یک مطالعه بزرگ در ایالات متحده نشان میدهد نوجوانانی که زودتر به رختخواب میروند و بیشتر میخوابند، عملکرد مغزی بهتری دارند و در آزمونهای شناختی عملکرد بهتری از خود نشان میدهند. حتی تفاوتهای اندک در مدت زمان خواب نیز تأثیر قابل اندازهگیری داشت.
یک مطالعه مشترک توسط محققان در بریتانیا و چین دریافته است که نوجوانانی که زودتر به رختخواب میروند و نسبت به همسالان خود خواب بیشتری دارند، در آزمونهای شناختی عملکرد بهتری داشته و عملکرد مغزی قویتری از خود نشان میدهند.
با این حال، این تحقیق که بر نوجوانان در ایالات متحده متمرکز بود، یک روند نگرانکننده را نیز آشکار کرد: حتی کسانی که عادات خواب نسبتاً سالمی داشتند نیز هنوز به میزان خواب توصیهشده برای گروه سنی خود نمیرسیدند.
خواب برای عملکرد صحیح بدن و مغز ضروری است. در طول خواب، مغز سموم جمع شده را پاک میکند، ارتباطات عصبی را تقویت و اصلاح کرده و از عملکردهای حیاتی مانند حافظه، یادگیری و حل مسئله پشتیبانی میکند. علاوه بر فواید شناختی، خواب کافی برای تقویت سیستم ایمنی و حمایت از سلامت روان نیز شناخته شده است.
در دوران نوجوانی، الگوهای خواب ما تغییر میکند. ما تمایل داریم دیرتر به رختخواب برویم و کمتر بخوابیم که این امر ساعت بیولوژیکی بدن ما را تحت تأثیر قرار میدهد. همه اینها همزمان با دوره مهمی از رشد در عملکرد مغز و رشد شناختی ما رخ میدهد. آکادمی پزشکی خواب آمریکا میگوید که میزان خواب ایدهآل در این دوره بین هشت تا ده ساعت است.
پروفسور باربارا ساهاکیان از دپارتمان روانپزشکی دانشگاه کمبریج گفت:
خواب منظم و کافی شبانه برای کمک به عملکرد صحیح ما مهم است، اما در حالیکه ما اطلاعات زیادی در مورد خواب در بزرگسالی و سنین بالاتر داریم، به طرز شگفتآوری اطلاعات کمی در مورد خواب در دوران نوجوانی وجود داد، با وجود اینکه این یک زمان حیاتی در رشد ما است. برای مثال، جوانان چقدر میخوابند و این چه تأثیری بر عملکرد مغز و عملکرد شناختی آنها دارد؟
رویکرد مبتنی بر داده برای مطالعه خواب
مطالعاتی که به بررسی میزان خواب نوجوانان میپردازند معمولاً به گزارشهای شخصی متکی هستند که میتواند نادرست باشد. برای حل این مشکل، تیمی به رهبری محققان دانشگاه فودان، شانگهای و دانشگاه کمبریج به دادههای مطالعه رشد شناختی مغز نوجوانان (ABCD)، بزرگترین مطالعه طولانیمدت در مورد رشد مغز و سلامت کودکان در ایالات متحده، روی آوردند.
به عنوان بخشی از مطالعه ABCD، به بیش از 3200 نوجوان 11 تا 12 ساله دستگاههای فیتبیت داده شده بود که به محققان اجازه میداد دادههای عینی در مورد الگوهای خواب آنها را بررسی کرده و آن را با اسکن مغز و نتایج آزمونهای شناختی مقایسه کنند. این تیم نتایج خود را با دو گروه اضافی از نوجوانان 13 تا 14 ساله، در مجموع حدود 1190 شرکتکننده، بررسی مجدد کردند. نتایج امروز در مجله Cell Reports منتشر شده است.
این تیم دریافت که نوجوانان را میتوان به طور کلی به سه گروه تقسیم کرد:
- گروه اول: حدود 39 درصد از شرکتکنندگان را شامل میشد و به طور متوسط (میانگین) 7 ساعت و 10 دقیقه میخوابیدند. آنها معمولاً دیرتر از همه به رختخواب میرفتند و به خواب میرفتند و زودتر از همه بیدار میشدند.
- گروه دوم: حدود 24 درصد از شرکتکنندگان را شامل میشد و به طور متوسط 7 ساعت و 21 دقیقه میخوابیدند. آنها سطوح متوسطی در تمام ویژگیهای خواب داشتند.
- گروه سوم: حدود 37 درصد از شرکتکنندگان را شامل میشد و به طور متوسط 7 ساعت و 25 دقیقه میخوابیدند. آنها معمولاً زودتر از همه به رختخواب میرفتند و به خواب میرفتند و ضربان قلب پایینتری در طول خواب داشتند.
خواب، ساختار مغز و عملکرد شناختی
اگرچه محققان تفاوت معنیداری در پیشرفت تحصیلی بین گروهها پیدا نکردند، اما در مورد آزمونهای شناختی که جنبههایی مانند واژگان، خواندن، حل مسئله و تمرکز را بررسی میکردند، گروه سوم عملکرد بهتری نسبت به گروه دوم داشت و گروه دوم نیز به نوبه خود عملکرد بهتری نسبت به گروه اول داشت.
گروه سوم همچنین بزرگترین حجم مغز و بهترین عملکرد مغزی را داشت، در حالیکه گروه اول کوچکترین حجم و ضعیفترین عملکرد مغزی را داشت.
پروفسور ساهاکیان گفت:
اگرچه تفاوت در میزان خوابی که هر گروه داشت نسبتاً کم بود، فقط کمی بیش از یک ربع ساعت بین بهترین و بدترین افراد از نظر خواب، ما همچنان میتوانستیم تفاوتهایی را در ساختار و فعالیت مغز و در عملکرد آنها در انجام وظایف مشاهده کنیم. این امر به ما نشان میدهد که داشتن یک خواب خوب شبانه در این دوره مهم زندگی چقدر اهمیت دارد.
اولین نویسنده این مقاله، دکتر چینگ ما از دانشگاه فودان گفت:
اگرچه مطالعه ما نمیتواند به طور قطعی پاسخ دهد که آیا جوانان به دلیل بهتر خوابیدن عملکرد مغزی بهتری دارند و در آزمونها بهتر عمل میکنند یا خیر، اما تعدادی از مطالعات از این ایده حمایت میکنند. به عنوان مثال، تحقیقات نشان داده است که خواب بر حافظه، به ویژه بر تثبیت حافظه که برای یادگیری مهم است، فوایدی دارد.
محققان همچنین ضربان قلب شرکتکنندگان را ارزیابی کردند و دریافتند که گروه سوم کمترین ضربان قلب را در تمام مراحل خواب و گروه اول بالاترین ضربان قلب را دارند. ضربان قلب پایینتر معمولاً نشانه سلامت بهتر است، در حالیکه ضربان قلب بالاتر اغلب با کیفیت پایین خواب مانند خواب ناآرام، بیداریهای مکرر و خوابآلودگی بیش از حد در طول روز همراه است.
از آنجایی که مطالعه ABCD یک مطالعه طولی است – یعنی مطالعهای که شرکتکنندگان خود را در طول زمان دنبال میکند – این تیم توانست نشان دهد که تفاوت در الگوهای خواب، ساختار و عملکرد مغز و عملکرد شناختی، معمولاً دو سال قبل و دو سال بعد از مقطع زمانی که آنها بررسی کردند وجود داشته است.
نویسنده ارشد این مقاله، دکتر وی چنگ از دانشگاه فودان افزود:
با توجه به اهمیت خواب، اکنون باید بررسی کنیم که چرا برخی از کودکان دیرتر به رختخواب میروند و کمتر از دیگران میخوابند. آیا این به دلیل بازی کردن با بازیهای ویدیویی یا تلفنهای هوشمند است، برای مثال، یا اینکه ساعت بیولوژیکی بدن آنها تا دیرتر به آنها نمیگوید که وقت خواب است؟
منبع: Scitechdaily