یک مطالعه جدید با همکاری محققان دانشگاه UCL نشان میدهد که رانش زمین در منطقهای دورافتاده از گرینلند منجر به ایجاد سونامی عظیمی شد که به مدت 9 روز در یک آبدره به نوسان درآمده و ارتعاشاتی را به زمینهای اطراف خود ارسال کرده است.
این تحقیق مشخص کرده که این حرکت طولانیمدت آب، مسئول یک سیگنال لرزهای پیچیده و گیجکننده بوده که توسط زلزلهشناسان در سپتامبر 2023 شناسایی شده بود.
استفان هیک، یکی از نویسندگان این مطالعه، اظهار داشت:
این نخستین بار است که تلاطم آب باعث ارتعاشاتی در پوسته زمین شده است که برای چندین روز به دور جهان سفر کردند.
یک اختلال 9 روزه
این تحقیق نشان داد که رویداد اولیه که توسط هیچکس مشاهده نشده بود، زمانی رخ داد که قله کوهی به ارتفاع 1.2 کیلومتر به آبدره دورافتاده دیکسون در گرینلند سقوط کرده است. این سقوط باعث شد که آب به شدت به هوا پرتاب شود و موجهایی به ارتفاع 200 متر ایجاد کند که در نهایت ارتفاع موجهای آن 110 متر رسید.
به گفته محققان، این موج که در طول 10 کیلومتر از آبدره امتداد یافت، طی چند دقیقه به هفت متر کاهش پیدا کرد و در روزهای بعد به چند سانتیمتر رسید.
این تیم تحقیقاتی با استفاده از یک مدل ریاضی دقیق، زاویه لغزش و شکل خاص آبدرهی باریک و پیچدرپیچ را شبیهسازی کردند. مدل آنها نشان داد که چگونه آب به مدت 9 روز با انرژی کمی که برای خروج از این ناحیه داشت، به نوسان ادامه داده است. حرکت مکرر آب هر 90 ثانیه، با ثبت لرزههای جهانی و ارتعاشات پوسته زمین همگام بود.
محققان تأکید کردند که این لغزش ناشی از نازک شدن یخچالهای طبیعی در پایه کوه بوده که دیگر توان تحمل صخره بالایی را نداشت—که این اتفاق نتیجه تغییرات آب و هوایی است. این رویداد به عنوان اولین رانش زمین و سونامی ثبتشده در شرق گرینلند شناخته میشود.
USO: جسم لرزهای ناشناس
این سیگنال لرزهای غیرعادی که به شکل ارتعاشاتی از پوسته زمین عبور میکرد، توسط لرزهسنجها در سراسر کره زمین از قطب شمال تا قطب جنوب شناسایی شد. برخلاف صداهای معمولی «پینگ» و «بوم» حاصل از زلزلهها، این سیگنال تنها یک فرکانس ارتعاشی ایجاد کرد که شبیه به یک زمزمه مداوم و کمصدا بود.
بر اساس بیانیه مطبوعاتی، در ابتدا، نویسندگان این مطالعه، این سیگنال را بهعنوان یک «USO» یا یک شی لرزهای ناشناس طبقهبندی کردند.
تقریباً همزمان، گزارشهایی مبنی بر وقوع یک سونامی عظیم در آبدرهای دورافتاده در شمال شرقی گرینلند به مقامات محلی و محققان رسید. این موضوع منجر به تشکیل تیمی چندرشتهای با حضور 68 دانشمند از 40 مؤسسه در 15 کشور مختلف شد.
آنها با ترکیب دادههای لرزهسنجی، حسگرهای فروصوت، مطالعات میدانی، تصاویر ماهوارهای و شبیهسازی سونامی، توانستند راز سیگنال لرزهای را کشف کنند.
یکی از بزرگترین سونامیهای تاریخ معاصر
تیم تحقیقاتی برآورد کرد که حدود 25 میلیون مترمکعب سنگ و یخ که برای پر کردن 10,000 استخر به اندازه المپیک کافی است، در آبدره فرو رفته و باعث این سونامی عظیم شده است.
محققان با استفاده از شبیهسازیهای عددی همراه با دادهها و تصاویر محلی تأیید کردند که این سونامی یکی از بزرگترین سونامیهای ثبتشده در تاریخ معاصر بوده است.
این مطالعه تأکید کرد که با تشدید تغییرات آب و هوایی، نظارت و ارزیابی مناطق که سابقاً بهعنوان مناطق پایدار در نظر گرفته میشدند، از اهمیت بیشتری برخوردار خواهد شد. این کار به ارائه هشدارهای زودهنگام برای جلوگیری از رانشهای بزرگ زمینی و رویدادهای سونامی در آینده کمک میکند.
این مطالعه در مجله Science منتشر شده است.
منبع: Interestingengineering