کشف “پل” کیهانی عظیم توسط ستاره‌شناسان؛ پیوندی میان کهکشان‌ها در فضا!

دانشمندان در مرکز بین‌المللی پژوهش‌های نجوم رادیویی (ICRAR)، واقع در دانشگاه استرالیای غربی، یک ساختار بسیار بزرگ به طول ۱۸۵,۰۰۰ سال نوری را شناسایی کرده‌اند که دو کهکشان کوتوله به نام‌های NGC 4532 و DDO 137 را به یکدیگر پیوند می‌دهد. این دو کهکشان در فاصلهٔ ۵۳ میلیون سال نوری از زمین قرار دارند!

این پژوهش که در تاریخ ۲۴ سپتامبر ۲۰۲۵ در نشریهٔ «اخبار ماهانهٔ انجمن نجوم سلطنتی» منتشر شد، همچنین وجود یک دم گازی عظیم به طول ۱.۶ میلیون سال نوری را آشکار کرد که طولانی‌ترین ساختار از نوع خود است که تاکنون رصد شده است.

نیروهای کشندی و حرکت کهکشانی

به گفتهٔ پروفسور لیستر استیولی-اسمیت، نویسندهٔ اصلی مقاله و عضو ICRAR UWA، این کشف یک پیشرفت عمده در درک نحوهٔ تعامل کهکشان‌ها با یکدیگر به شمار می‌رود.

پروفسور استیولی-اسمیت اظهار داشت:

مدل‌سازی ما نشان داد که نیروهای کشندی که میان این کهکشان‌ها عمل می‌کنند، در کنار نزدیکی آن‌ها به خوشهٔ عظیم کهکشانی سنبله (Virgo)، نقشی حیاتی در پویایی گازی که مشاهده کردیم، ایفا کرده‌اند.

او در ادامه افزود:

هنگامی‌که کهکشان‌ها به دور یکدیگر می‌چرخیدند و به سمت ابر گازی داغ اطراف خوشهٔ سنبله حرکت می‌کردند (که ۲۰۰ برابر داغ‌تر از سطح خورشید است)، تحت پدیده‌ای قرار گرفتند که به آن فشار رَم (Ram Pressure) گفته می‌شود. این فشار، گاز را از کهکشان‌ها جدا کرده و آن را داغ کرده است.

این فرآیند شبیه به سوختن در جو هنگام ورود دوبارهٔ ماهواره به لایه‌های بالایی اتمسفر زمین است، اما در اینجا طی یک دورهٔ یک میلیارد ساله گسترش یافته است.

تراکم الکترون‌ها و سرعتی که کهکشان‌ها با آن به درون ابر گازی داغ سقوط می‌کنند، برای توضیح اینکه چرا این حجم از گاز از کهکشان‌ها جدا شده و به درون پل و مناطق اطراف آن کشیده شده است، کافی است.

نقشه‌برداری هیدروژن با WALLABY

این کشف از طریق «بررسی فراگیر میراث باند L در تمام آسمان با استفاده از ASKAP» (موسوم به WALLABY) انجام شد؛ یک برنامهٔ بزرگ که برای نقشه‌برداری از آسمان و بررسی نحوهٔ توزیع گاز هیدروژن در کهکشان‌ها طراحی شده است. این بررسی بر تلسکوپ رادیویی ASKAP متکی است که توسط CSIRO، سازمان ملی علوم استرالیا، مدیریت و اداره می‌شود.

پروفسور کنجی بکی، یکی از نویسندگان همکار و اختر فیزیکدان در ICRAR UWA، توضیح داد که تیم با انجام مطالعات با وضوح بالا بر روی هیدروژن خنثی، ساختارهای گازی عظیم را شناسایی کردند.

پروفسور بکی گفت:

هیدروژن خنثی نقشی حیاتی در تشکیل ستارگان ایفا می‌کند، از این رو این کشف برای درک چگونگی تعامل و تکامل کهکشان‌ها، به ویژه در محیط‌های متراکم، اساسی است.

پروفسور استیولی-اسمیت بیان کرد که این سامانه شباهت‌های زیادی با کهکشان خودمان، یعنی راه شیری و سامانهٔ ماژلانی دارد و یک فرصت بی‌نظیر برای مطالعهٔ دقیق چنین تعاملاتی فراهم می‌کند.

وی در پایان گفت:

درک این پل‌های گازی و پویایی آن‌ها، بینش‌های مهمی را در مورد چگونگی تکامل کهکشان‌ها در طول زمان، نحوهٔ توزیع مجدد گاز کهکشانی، و شرایط متفاوتی که تحت آن‌ها کهکشان‌ها ممکن است ستاره تشکیل دهند یا ندهند، ارائه می‌دهد.

این یافته‌ها به درک گسترده‌تر ما از عظیم‌ترین ساختارها در کیهان و چرخه‌های حیات آن‌ها کمک می‌کند و به ما یاری می‌رساند تا پیچیدگی‌های عظیم و تاریخچهٔ تشکیل ستارگان آن‌ها را بهتر درک کنیم.

منبع: Scitechdaily