شاید از خود بپرسید که یک لیزر دستی کوچک چه آسیبی می‌تواند به یک هواپیما برساند. دقیقاً مسئله همین است: بسیاری از مردم نمی‌دانند که این وسایل کوچک چقدر می‌توانند قدرتمند و خطرناک باشند. لیزرهای دستی در واقع می‌توانند بسیار قوی‌تر از آنچه تبلیغ می‌شوند، باشند و در صورت استفاده نادرست، به پوست یا بینایی آسیب برسانند. یکی از خطرناک‌ترین کارهایی که یک فرد می‌تواند با آن انجام دهد، نشانه گرفتن آن به سمت یک هواپیما است. برای کشف اینکه چگونه یک وسیله به ظاهر بی‌خطر، به چنین خطری تبدیل می‌شود، و اینکه چه تدابیری برای مقابله با آن اندیشیده شده است، با اِروتِک همراه باشید.
نور یک لیزر دستی می‌تواند بسیار فراتر از آنچه انتظار دارید، حرکت کند. در گزارش فوریه ۲۰۱۴ در این مورد، اف‌بی‌آی اشاره کرد که نور یک لیزر دستی استاندارد می‌تواند تا یک مایل یا بیشتر در آسمان پرتاب شود و خدمه را در کابین خلبان خیره کند. این سازمان تأکید می‌کند که چنین حمله‌ای چه تأثیر قوی و بالقوه ویرانگری بر خلبانان دارد و می‌گوید:
کسانی که هدف چنین حملاتی قرار گرفته‌اند، آن را معادل یک فلاش دوربین توصیف کرده‌اند که در یک خودروی کاملاً تاریک در شب زده می‌شود!
چگونه یک لیزر می‌تواند چنین آسیبی برساند؟
از روی زمین، یک دایره نور کوچک ممکن است تمام چیزی باشد که فرد هنگام نشانه گرفتن لیزر به سمت هواپیما می‌بیند. با این حال، تجربه در کابین خلبان کاملاً متفاوت است. دیوید گیتس، مأمور ویژه ناظر اف‌بی‌آی، این وضعیت را این‌گونه توضیح می‌دهد:
زمانی که نور به کابین خلبان می‌رسد و خلبان به بیرون نگاه می‌کند، آن پرتو نور ممکن است به اندازه یک هندوانه یا خربزه بزرگ شده باشد!
این به خودی خود خطرناک است، اما پتانسیل آسیب بسیار بدتری نیز وجود دارد. وقتی چشمان ما با یک فلاش ناگهانی از نور خیره‌کننده برخورد می‌کنند، بینایی ما دچار اختلال می‌شود و اثر فلاش می‌تواند برای مدتی پس از از بین رفتن منبع نور نیز باقی بماند. گیتس این پدیده را کوری فلاش (Flash Blindness) نامیده، که اثری ناشی از غرق شدن سلول‌های مخروطی و استوانه‌ای در شبکیه به دلیل ورود ناگهانی حجم زیادی از نور است. این وضعیت به ویژه در شب خطرناک است، زیرا شبکیه آسیب‌دیده برای بازیابی و تطبیق مجدد با شرایط تاریک به زمان بیشتری نیاز دارد.
بر اساس مؤسسه فیزیک آمریکا، پخش پرتو یک لیزر دستی معمولی به این معناست که «در فاصله حدود ۱۰۰ متری از یک لیزر دستی قرمز، پرتو آن حدود ۱۰۰ برابر پهن‌تر می‌شود.» علاوه بر این، بسته به نقطه‌ای که چشمان خلبان هنگام برخورد با نور بر آن تمرکز کرده‌اند، تأثیر لیزر دستی می‌تواند از نظر شدت و تأثیر بسیار متفاوت باشد. مطالعه‌ای با عنوان «حوادث مواجهه با لیزر: سلامت چشمی خلبان و مسائل ایمنی هوانوردی»، بر اساس گزارش FAA، نتیجه گرفت که «چگالی انرژی پرتو لیزر می‌تواند تا ۱۰۰,۰۰۰ برابر توسط عمل تمرکز چشم تقویت شود.» اکثر افراد احتمالاً موافق هستند که خلبانان به اندازه کافی چالش‌های طبیعی مانند آب‌وهوای نامساعد برای نگرانی دارند و دیگر نیازی به اضافه شدن مواجهه با لیزر به این فهرست نیست.
لیزرها، هواپیماها و قانون
اینکه فکر کنیم چه اتفاقی ممکن است بیافتد اگر یکی از این پرتوهای لیزر در بدترین لحظه ممکن باعث گیج شدن خدمه پرواز شود، مو را به تن سیخ می‌کند. شاید عامل چنین کاری آن را نوعی شوخی بی‌ضرر تلقی کرده باشد، اما زمانی‌که با پیامدهای سخت آن روبه‌رو شود، قطعاً خنده‌اش نخواهد گرفت. در فوریه ۲۰۱۲، اولین قانون فدرال که «نشانه گرفتن لیزر دستی به سمت یک هواپیما» را ممنوع می‌کرد، با استثنائاتی برای افرادی که به طور رسمی پژوهش انجام می‌دهند یا «فردی که از یک دستگاه سیگنال‌دهی اضطراری لیزری برای ارسال پیام اضطراری استفاده می‌کند» به تصویب رسید. مجازات این جرم تا پنج سال زندان، جریمه سنگین، یا هر دو است.
اف‌بی‌آی پاداش ۱۰,۰۰۰ دلاری برای اطلاعاتی که منجر به دستگیری هر فردی شود که با لیزر به سمت هواپیما نشانه می‌رود، تعیین کرده است. با این حال، متأسفانه این حوادث همچنان ادامه دارند. سازمان هوانوردی فدرال از خدمه پرواز و مردم می‌خواهد هرگونه حمله لیزری را که مشاهده می‌کنند، به آن‌ها گزارش دهند، اما آمار همچنان به شکل نگران‌کننده‌ای بالاست: در سال ۲۰۲۳، ۱۳,۳۰۴ مورد به FAA گزارش شد. در سال ۲۰۲۴، این تعداد ۱۲,۸۴۰ مورد بود و تا زمان نگارش این متن، ۵,۱۷۶ مورد در سال ۲۰۲۵ ثبت شده است.
چه این حوادث «شوخی‌های» بسیار غیرمسئولانه‌ای باشند که بدون درک خطرات واقعی انجام می‌شوند و چه حملات عمدی و هدفمند باشند، همچنان به وقوع می‌پیوندند. یکی از اقدامات دفاعی مهم برای خلبانان، استفاده از عینک‌هایی است که می‌تواند آن‌ها را در برابر نور بازتابی خیره‌کننده لیزرها محافظت کند، و بسیار حیاتی است که صنعت هوانوردی به توسعه تدابیر خود برای حفظ امنیت آن‌ها ادامه دهد.
منبع: Slashgear
