کهکشان NGC 4945، یک کهکشان مارپیچی زیبا که بیش از 12 میلیون سال نوری از ما فاصله دارد، یک راز وحشتناک را در دل خود پنهان کرده است: یک سیاهچاله گرسنه در مرکز آن! این هیولای ابرجرم نه تنها ماده را میبلعد، بلکه آن را با سرعتهای باورنکردنی به بیرون پرتاب میکند و بادهایی را به راه میاندازد که از خود کهکشان فرار میکنند!
این تصویر برجسته از رصدخانه جنوبی اروپا (ESO)، کهکشان مارپیچی خیرهکننده NGC 4945 را به نمایش میگذارد. این کهکشان که در فاصله بیش از 12 میلیون سال نوری و در جهت صورت فلکی قنطورس قرار دارد، ممکن است از دور آرام به نظر برسد، اما اصلاً ساکت نیست.
مانند بیشتر کهکشانها، NGC 4945 نیز یک سیاهچاله ابرجرم در مرکز خود دارد. در حالیکه برخی از سیاهچالهها، مانند سیاهچاله راه شیری، ماده را به آرامی مصرف میکنند، این سیاهچاله با سرعت بسیار بیشتری در حال بلعیدن مواد است. اخترشناسان با استفاده از ابزار MUSE تلسکوپ بسیار بزرگ ESO (VLT) مشاهده کردهاند که این سیاهچاله نه تنها تغذیه میکند، بلکه به طور خشونتآمیزی ماده را به بیرون پرتاب میکند.
به جای بلعیدن همه چیز، این سیاهچاله بادهای قدرتمند و مخروطیشکل از گاز و غبار تولید میکند. این جریانهای خروجی، که در یک تصویر کوچک در کنار یک نمای وسیعتر از تلسکوپ لا سیلا MPG/ESO به رنگ قرمز برجسته شدهاند، آنقدر سریع حرکت میکنند که انتظار میرود بهطور کامل از کهکشان فرار کرده و به فضای بین کهکشانی بروند.
این یافتهها بخشی از یک مطالعه گستردهتر است که به بررسی چگونگی رفتار بادهای ناشی از سیاهچالهها در کهکشانهای نزدیک میپردازد. نکته قابل توجه این است که دادههای MUSE نشان میدهند که این بادها با حرکت به سمت بیرون کند نمیشوند. بلکه، آنها با دور شدن از مرکز کهکشانی شتاب میگیرند و در مسیر خود به لبه کهکشان سرعت میگیرند.
این فرآیند مواد بالقوه تشکیلدهنده ستاره را از یک کهکشان بیرون میراند که نشان میدهد سیاهچالهها با کاهش نرخ تولد ستارگان، سرنوشت کهکشانهای میزبان خود را کنترل میکنند. همچنین نشان میدهد که سیاهچالههای قدرتمندتر با حذف گاز و غباری که از آن تغذیه میکنند، رشد خود را متوقف میکنند و کل سیستم را به نوعی تعادل کهکشانی نزدیک میکنند. اکنون، با این نتایج جدید، ما یک قدم به درک مکانیسم شتابدهی بادهای مسئول شکلدهی تکامل کهکشانها و تاریخچه جهان نزدیکتر شدهایم.
منبع: Scitechdaily