یک شهاب‌سنگ در فوریه 2021 به مریخ برخورد کرد و امواج لرزه‌ای را فرستاد که 1640 کیلومتر را طی کردند و به سطح‌نشین اینسایت (InSight) ناسا رسیدند. این برخورد، دهانه‌ای به عرض 21 متر ایجاد و منطقه‌ای به وسعت حدود 1400 متر را مختل کرد. مدارگرد ردیاب گاز اگزومارس آژانس فضایی اروپا (TGO) این رویداد را با استفاده از سیستم تصویربرداری رنگی و استریو سطح (CaSSIS) خود ثبت کرده بود.
مریخ اغلب هم مریخ‌لرزه – نسخه خود از زمین‌لرزه – و هم برخوردهای شهاب‌سنگ را تجربه می‌کند. طی دو دهه گذشته، دانشمندان به‌صورت دستی تصاویر بی‌شماری را تجزیه و تحلیل و صدها دهانه برخوردی تازه را در سطح این سیاره شناسایی کرده‌اند.
هوش مصنوعی به شکار دهانه‌های برخوردی می‌پیوندد!
برای ساده‌سازی این کار طاقت‌فرسا، محققان اکنون از هوش مصنوعی برای شناسایی دهانه‌های جدید و پیوند داده‌های لرزه‌ای از چندین ابزار مداری استفاده می‌کنند. از جمله آنها دوربین CaSSIS آژانس فضایی اروپا است که نقش کلیدی در این تلاش ایفا می‌کند.
دو مطالعه اخیر منتشرشده در Geophysical Research Letters نشان می‌دهد که بسیاری از رویدادهای لرزه‌ای ثبت شده توسط اینسایت – که قبلاً تصور می‌شد منشأ تکتونیکی داشته باشند – ممکن است در واقع ناشی از برخوردهای شهاب‌سنگ باشند. یک تصویر با رنگ کاذب از یک دهانه تازه تشکیل شده در Cerberus Fossae، یکی از فعال‌ترین مناطق لرزه‌ای مریخ، شواهد مهمی را برای حمایت از این کشف ارائه کرد.
تصاویر با وضوح بالا برخورد را تأیید می‌کنند
محققان تصاویر با وضوح بالا را از چندین دوربین در مدار مریخ جمع‌آوری کردند: دوربین کانتکست و HiRISE مدارگرد شناسایی مریخ، CaSSIS آژانس فضایی اروپا در مدارگرد ردیاب گاز و دوربین استریو با وضوح بالای مریخ اکسپرس. تصاویر آنها به یافتن دهانه‌ای تازه کمک کرد که همزمان با یکی از زمین‌لرزه‌های شناسایی شده توسط حسگرهای اینسایت ظاهر شد.
تطابق موفقیت‌آمیز به محققان کمک کرد تا درک خود را از سیگنال‌های لرزه‌ای مریخ، از جمله نحوه حرکت انواع مختلف ارتعاشات در اعماق و سرعت‌های مختلف در سیاره، اصلاح کنند.
بزرگراه لرزه‌ای در زیر سطح!
دانستن دقیقاً جایی‌که این برخورد رخ داده، باعث شده است که محققان متوجه شوند که امواج سریع‌تر و عمیق‌تر از آنچه قبلاً تصور می‌شد در سیاره حرکت می‌کنند – نوعی بزرگراه لرزه‌ای! داده‌های اضافی در مورد نرخ برخورد و اندازه دهانه به ارزیابی خطرات احتمالی برای ربات‌ها، انسان‌ها و زیستگاه‌ها در طول ماموریت‌های آینده مریخ کمک می‌کند.
درحالی که این نتایج نشان می‌دهد که شهاب‌سنگ‌ها تا دو و نیم برابر بیشتر از حد انتظار به مریخ برخورد می‌کنند، برنامه ایمنی فضایی آژانس فضایی اروپا (ESA) فعالانه در حال توسعه قابلیت دفاع سیاره‌ای برای کاهش و جلوگیری از تأثیر خطرات ناشی از فضا است.
ماموریت TGO: نقشه‌برداری از مریخ و جو آن
TGO به تصویربرداری از مریخ از مدار ادامه می‌دهد تا گذشته باستانی و قابلیت سکونت احتمالی آن را درک کند. این فضاپیما نه تنها تصاویر تماشایی را برمی‌گرداند، بلکه بهترین فهرست گازهای جوی را نیز ارائه می‌دهد و سطح سیاره را برای مکان‌های غنی از آب نقشه‌برداری می‌کند.
درک تاریخچه آب در مریخ و اینکه آیا زمانی اجازه شکوفایی حیات را داده است یا خیر، در قلب ماموریت‌های اگزومارس آژانس فضایی اروپا قرار دارد.
منبع: Scitechdaily
