تلسکوپ هابل انفجار یک ابرنواختر را در یک کهکشان مارپیچی و خیره‌کننده آشکار کرد!

کهکشان مارپیچی NGC 1672 که در فاصله ۴۹ میلیون سال نوری از زمین در صورت فلکی ماهی زرین (دورادو) قرار دارد، با جزئیات بی‌نظیری که تلسکوپ فضایی هابل از آن ثبت کرده، یک نمایش نورانی و دیدنی ارائه می‌دهد.

این تصویر خیره‌کننده از تلسکوپ فضایی هابل، کهکشان NGC 1672 را به تصویر می‌کشد؛ یک کهکشان مارپیچی میله‌ای که ۴۹ میلیون سال نوری از ما فاصله داشته و در صورت فلکی دورادو قرار دارد. NGC 1672 با انواع نورهای کیهانی، نمایش باشکوهی از خود ارائه می‌کند. مانند سایر کهکشان‌های مارپیچی، دیسک این کهکشان با میلیاردها ستاره پر شده است که درخشش چشم‌گیری ایجاد می‌کنند. در امتداد دو بازوی برجسته مارپیچی این کهکشان، ابرهای گاز هیدروژن با درخششی سرخ‌فام می‌درخشند که ناشی از تابش شدید ستارگان جوان و در حال تولد است.

در مرکز کهکشان، ستارگان جدید و خیره‌کننده‌ای مشاهده می‌شوند. این ستارگان بسیار داغ بوده و در حلقه‌ای از گاز قرار دارند و اشعه‌های ایکس قدرتمندی از خود ساطع می‌کنند. در مرکز این کهکشان، منبع اصلی اشعه ایکس به‌چشم می‌خورد؛ یک هسته فعال کهکشانی که توسط مواد داغی که به سوی سیاه‌چاله عظیم NGC 1672 می‌چرخند، تغذیه می‌شود و به همین دلیل این کهکشان به عنوان یک کهکشان سیفرت طبقه‌بندی شده است.

در این تصویر، دو عکس از کهکشان مارپیچی NGC 1672 با هم مقایسه شده‌اند؛ یکی که ابرنواختر SN 2017GAX را به شکل یک نقطه سبز کوچک نشان می‌دهد و دیگری بدون آن. تفاوت این دو عکس در آن است که هر دو با پردازش چندین تصویر جداگانه هابل که در طول موج‌های خاصی از نور مرئی گرفته شده‌اند، و سپس ترکیب آن‌ها برای ایجاد یک تصویر رنگی کامل، تهیه شده‌اند. در یکی از این تصاویر فیلترشده که در سال ۲۰۱۷ ثبت شده، این ابرنواختر محوشده همچنان قابل مشاهده است؛ در حالیکه تصویر دوم از این فریم استفاده نکرده و به جای آن از داده‌های قدیمی‌تر هابل بهره گرفته است. نتیجه این مقایسه شبیه یک بازی «پیدا کردن تفاوت‌ها» است که اخترشناسان برای مشاهده ابرنواخترها ناچار به بازی آن هستند و البته راهنمایی نیز در این راه ندارند!

اما از جمله نقاط برجسته این تصویر، نورانی‌ترین و گذراترین این نورهاست؛ ابرنواختر SN 2017GAX که تنها در یکی از شش تصویری که تصویر ترکیبی را تشکیل می‌دهند، قابل مشاهده است. این ابرنواختر از نوع I و ناشی از فروپاشی هسته و سپس انفجار یک ستاره غول‌پیکر بود که در مدت زمان کوتاهی از نامرئی بودن به یک نور جدید در آسمان تبدیل شد.

در تصویری که بعداً در همان سال ثبت شده، این ابرنواختر در حال محو شدن است و بنابراین به شکل یک نقطه سبز کوچک در اینجا، درست در زیر انحنای بازوی مارپیچی در سمت راست، دیده می‌شود. در واقع، این انتخاب عمداً صورت گرفته است، چرا که اخترشناسان قصد داشتند به دنبال هرگونه ستاره همراهی که شاید ستاره مولد این ابرنواختر داشته باشد، بگردند، چیزی که مشاهده آن در کنار یک ابرنواختر زنده غیرممکن است! برای مشاهده دقیق‌تر ظاهر این ابرنواختر، می‌توانید دو تصویر را با استفاده از این ابزار لغزنده مقایسه کنید.

اخیراً NGC 1672 نیز در بین کهکشان‌هایی بود که با تلسکوپ فضایی جیمز وب (JWST) تصویر‌برداری شده و حلقه‌ی گاز و ساختار غبار در بازوهای مارپیچی آن را نمایش داده است.

منبع: Scitechdaily