دانشمندان: زمین ممکن است روزگاری حلقه‌ای مانند زحل داشته است!

تقریباً همه تاکنون حلقه‌های معروف زحل را دیده‌اند، اما شواهد جدید نشان می‌دهند که زمین نیز احتمالاً زمانی یکی از این حلقه‌ها را داشته است. این حلقه در صورت وجود می‌توانست باعث هرج و مرج در سطح زمین شود.

ما می‌دانیم که زمین در طول عمر خود مراحل مختلفی را پشت سر گذاشته است. در ابتدا پوشیده از اقیانوس‌های مذاب بود، در زمانی دیگر به یک گلوله برفی عظیم تبدیل شد. خشکی‌ها در طول صدها میلیون سال شکسته شده، از هم جدا شده و دوباره به هم پیوسته‌اند. اما نظریه‌ای که می‌گوید زمین در برهه‌ای از زمان حلقه‌ای از اقمار ریز داشته، یک ایده نسبتاً جدید است.

پژوهشگران دانشگاه موناش در استرالیا اکنون فرضیه‌ای مطرح کرده‌اند که حدود ۴۶۶ میلیون سال پیش، حلقه‌ای سنگی دور زمین شکل گرفته و این حلقه چند ده میلیون سال باقی مانده است. این نتیجه پس از کار دقیق زمین‌شناسی و بررسی‌های علمی حاصل شد.

در آن زمان که به دوره اردویسین معروف است، به نظر می‌رسد تعداد دهانه‌های برخوردی روی زمین افزایش یافته باشد. این تیم تحقیقاتی مکان ۲۱ دهانه برخوردی شناخته شده از این دوره را نقشه‌برداری کرده و با استفاده از مدل‌های حرکات صفحات تکتونیکی، موقعیت آن‌ها را در زمان برخورد بررسی کردند.

به‌طور جالبی، همه این دهانه‌ها در ۳۰ درجه از خط استوا قرار داشتند. معمولاً انتظار می‌رود دهانه‌ها به‌صورت تصادفی در نقاط مختلف زمین توزیع شده باشند. این یافته عجیب است، اما ممکن است ناشی از خطای نمونه‌گیری باشد.

برای بررسی بیشتر، پژوهشگران محاسبه کردند که چه مقدار از سطح قاره‌ای زمین در آن زمان می‌توانسته این دهانه‌ها را برای این مدت طولانی حفظ کند. آن‌ها بر روی بخش‌های پایدار و بدون تغییر پوسته زمین که به قبل از دوره میانه اردویسین بازمی‌گردند تمرکز کردند و مناطقی را که دفن شده، فرسایش یافته یا تحت تأثیر فعالیت‌های تکتونیکی قرار گرفته‌اند، حذف کردند. بهترین نتایج در استرالیا غربی، آفریقا و بخش‌هایی از آمریکای شمالی و اروپا یافت شد.

این تیم تحقیقاتی سپس با استفاده از همان مدل‌های تکتونیکی به عقب برگشتند تا ببینند این مناطق در دوره اردویسین کجا قرار داشته‌اند و همانطور که انتظار می‌رفت، تنها ۳۰ درصد از این مناطق مناسب در نزدیکی خط استوا قرار داشتند. اینکه همه ۲۱ دهانه در این درصد کم از سطح زمین قرار گرفته باشند، یک ناهنجاری آماری است.

چه چیزی می‌توانست باعث شود که تعداد زیادی شهاب‌سنگ در اطراف خط استوا متمرکز شوند؟ اگر حدود ۴۶۶ میلیون سال پیش زمین یک سیارک عبوری را جذب کرده باشد، ممکن است آن را تکه‌تکه کرده و یک حلقه تشکیل داده باشد. سپس این تکه‌ها به تدریج طی چند ده میلیون سال روی سیاره فرود آمده و بیشتر بر روی منطقه استوایی متمرکز بوده‌اند.

نظریه حلقه همچنین می‌تواند به توضیح چندین راز دیگر در آن زمان کمک کند. بقایای شهاب‌سنگ‌ها در آن دهانه‌ها نشان می‌دهد که این مواد زمان زیادی را در فضا سپری نکرده‌اند که با موادی که به‌تازگی از یک سیارک بزرگ تجزیه شده و به حلقه تبدیل شده‌اند، سازگار است.

حدود ۲۰ میلیون سال بعد، زمین وارد عصر یخبندان هیرنانتین شد که دماها به پایین‌ترین حد خود در نیم میلیارد سال گذشته رسیدند. به دلیل شیب زمین نسبت به خورشید، یک حلقه در اطراف استوا می‌توانست بخشی از سطح زمین را در سایه قرار دهد که احتمالاً باعث رویداد سرمایش جهانی شد.

پروفسور اندی تامکینز، نویسنده اصلی این مطالعه، می‌گوید:

ایده اینکه یک سیستم حلقه‌ای می‌تواند بر دماهای جهانی تأثیر بگذارد، لایه‌های جدیدی از پیچیدگی را به درک ما از چگونگی شکل‌گیری آب و هوا توسط رویدادهای فرازمینی اضافه می‌کند.

این ایده جذاب حتی این احتمال را مطرح می‌کند که حلقه‌ها مرحله‌ای از زندگی زمین و سایر سیارات هستند که آن‌ها چندین بار در طول عمر خود تجربه می‌کنند. به هر حال، حلقه‌های زحل می‌توانند تنها ۱۰ میلیون سال عمر داشته باشند، به این معنا که زمین در این مورد پیشگام بوده است، آن حلقه‌ها می‌توانند طی ۱۰۰ میلیون سال آینده ناپدید شوند. همچنین مریخ در حال حاضر یکی از ماه‌های خود را از هم می‌پاشد که می‌تواند طی ۲۰ تا ۴۰ میلیون سال آینده یک حلقه جدید شکل دهد.

این تیم تحقیقاتی در مرحله بعدی قصد دارند مدل‌سازی کنند که چگونه سیارک‌ها تجزیه شده و حلقه‌ها را تشکیل می‌دهند و چگونه این حلقه‌ها در طول زمان تکامل می‌یابند. کارهای بعدی نیز به بررسی تأثیرات احتمالی حلقه‌ها بر آب و هوا اختصاص خواهد یافت.

این تحقیق در مجله Earth & Planetary Science Letters منتشر شده است.

منبع: Newatlas