شهروند دانشمندانی که با پروژه “جهانهای حیاط خلوت” ناسا همکاری میکنند، یک شیء فوقسریع با نام CWISE J1249 را کشف کردهاند که با سرعتی بسیار بالا در حال خروج از کهکشان راه شیری است!
این کشف با استفاده از تصاویر مادون قرمز مأموریت WISE ناسا و کمک ستارهشناسان آماتور انجام شده که به شناسایی سرعت و ترکیبات غیرعادی آن کمک کردهاند. این شیء که احتمالاً یک ستاره کمجرم یا یک کوتوله قهوهای است، ویژگیهای نادری را از خود نشان میدهد که به منشأ باستانی آن اشاره میکند. نظریههای موجود درباره این سرعت بالا شامل تعامل با ابرنواخترها یا سیاهچالههاست که نشان از پویایی تاریخ کیهان دارد.
کشف اجسام فوقالعاده سریع
بیشتر ستارگانی که میشناسیم بهطور آرام در مدارهایی حول مرکز کهکشان راه شیری میچرخند. با این حال، شهروندان دانشمندی که با پروژه “جهانهای حیاط خلوت: سیاره 9” ناسا همکاری میکنند، به کشف جسمی با سرعتی بسیار بالا کمک کردهاند که از گرانش کهکشان راه شیری فرار کرده و به فضای بینکهکشانی میرود. این اولین جسم با سرعت بالا و جرم کم است که تاکنون کشف شده است.
پروژه “جهانهای حیاط خلوت” از تصاویر مأموریت WISE یا Wide-field Infrared Survey Explorer ناسا استفاده کرده که بین سالهای 2009 تا 2011 از آسمان در نور مادون قرمز نقشهبرداری کرده است. این مأموریت در سال 2013 به عنوان NEOWISE مجدداً فعال شد و در 8 اوت 2024 پایان یافت.
پیشرفتهای ستارهشناسی توسط شهروند دانشمندان
چند سال پیش، مارتین کاباتنیک، توماس پی بیکل، و دن کاسلدن، دانشمندان پروژه “جهانهای حیاط خلوت”، شیء کمنوری به نام CWISE J124909.08+362116.0 را در تصاویر WISE مشاهده کردند که بهسرعت در حال حرکت بود. مشاهدات بعدی با استفاده از چندین تلسکوپ زمینی به تأیید این کشف و شناسایی دقیق شیء کمک کرد. اکنون این شهروند دانشمندان در مطالعهای که در مجله Astrophysical Journal Letters منتشر شده است، مشارکت دارند.
کاباتنیک، این شهروند دانشمند از نورنبرگ آلمان، گفت:
نمیتوانم سطح هیجان خود را توصیف کنم. وقتی برای اولین بار دیدم با چه سرعتی حرکت میکند، مطمئن بودم که پیشتر گزارش شده است.
آشکارسازی رمز و راز CWISE J1249
CWISE J1249 با سرعت حدود 1 میلیون مایل در ساعت از کهکشان راه شیری خارج میشود. اما جرم کم آن نیز باعث تمایز آن از سایر اجسام آسمانی شده است که طبقهبندی آن را بهعنوان یکی از آنها دشوار میکند. ممکن است این یک ستاره کمجرم باشد، یا اگر هیدروژن را در هسته خود بهطور پیوسته ترکیب نکند، بهعنوان کوتوله قهوهای طبقهبندی شود و جایی بین یک سیاره غولپیکر گازی و یک ستاره قرار گیرد.
کوتولههای قهوهای معمولاً چندان نادر نیستند. پروژه “جهانهای حیاط خلوت: سیاره 9” تاکنون بیش از 4000 مورد از آنها را کشف کرده است! اما هیچکدام با این سرعت در حال خروج از کهکشان نبودهاند.
توضیحات احتمالی درباره فرار با سرعت بالا
چرا این شیء با چنین سرعت بالایی حرکت میکند؟ یکی از فرضیات این است که CWISE J1249 در ابتدا بخشی از یک منظومه دوتایی با یک کوتوله سفید بوده است که پس از انفجار به عنوان ابرنواختر، شیء همدم خود را پرتاب کرده است. احتمال دیگر این است که این شیء از یک خوشه کروی منشأ گرفته و یک برخورد تصادفی با یک جفت سیاهچاله باعث شده تا به این سرعت بالا برسد.
کایل کرمر، استادیار دپارتمان نجوم و اخترفیزیک دانشگاه کالیفرنیا، سن دیگو، میگوید:
هنگامی که یک ستاره با یک سیاهچاله دوتایی مواجه میشود، دینامیک پیچیده این تعامل سهجرمی میتواند آن ستاره را از خوشه کروی پرتاب کند.
دانشمندان با دقت بیشتری به ترکیب عنصری CWISE J1249 نگاه خواهند کرد تا سرنخهایی در مورد اینکه کدام یک از این سناریوها محتملتر است، بیابند.
علم مشارکتی در عمل
این کشف نتیجه یک تلاش گروهی در سطوح مختلف، شامل همکاری داوطلبان، متخصصان و دانشجویان است. کاباتنیک اشاره کرده است که دیگر شهروندان دانشمند به او در این جستجو کمک کردهاند؛ از جمله ملینا تهونوت که با وبلاگ شخصی خود درباره جستجوهای نجومی، به او الهام بخشید. همچنین، نرمافزاری که توسط دانشمند شهروند فرانک کیوی نوشته شده بود، در این کشف موثر بود. این مطالعه توسط آدام بورگاسر، عضو تیم علمی “جهانهای حیاط خلوت: سیاره 9” و استاد دانشگاه کالیفرنیا، سن دیگو، رهبری شد. در این مطالعه، هانتر بروکس و آستین روترمیچ، دانشجویان نجوم که هر دو حرفه خود را بهعنوان شهروندان دانشمند آغاز کردهاند، نیز مشارکت داشتند.
شما هم میتوانید به شکار پدیدههای کیهانی بپیوندید!
آیا میخواهید به کشف شیء فضایی خارقالعاده بعدی کمک کنید؟ همین حالا به پروژه “جهانهای حیاط خلوت: سیاره 9” بپیوندید. شرکت برای همه افراد در هر کشوری از سراسر جهان آزاد است.
منبع: Scitechdaily