دنیای آبیرنگ و با ارزش ما در بحران است و گونههای بیشماری به دلیل تغییرات آبوهوایی ناشی از فعالیتهای انسانی و تخریب زیستگاهشان در آستانه انقراض هستند. چگونه میتوانیم این تقدیر حتمی را تغییر دهیم؟ آیا میتوانیم پناهگاهی در خارج از کره زمین برای خود بسازیم، جایی که زندگی بتواند هرچند کمشباهت به حالت فعلی، برای هزاران سال ادامه داشته باشد؟
اکنون محققان یک راه حل متهورانه و مبتکرانه ارائه کردهاند؛ ایجاد یک “مخزن زیستی” در مناطق سرد ماه! از این طریق، کارشناسان میخواهند مواد ژنتیکی گونههای در حال انقراض زمین را حفظ کنند.
مری هاگدورن، نویسنده اصلی از باغ وحش ملی اسمیتسونیان و مؤسسه زیستشناسی حفاظتی توضیح داده که چه چیزی الهامبخش ایده بانک ژن خارج از زمین است:
من به این فکر میکردم که چگونه از گونهها (گیاهان و حیواناتی که باید منجمد شوند) در یک مخزن زیستی غیرفعال مانند خزانه بذر Svalbard که در آن هیچ انسان یا انرژی برای نگهداری بذرها نیاز نیست، محافظت کنم.
هیچ مکانی روی زمین به اندازه کافی سرد نیست که یک مخزن غیرفعال داشته باشد زیرا این گونهها باید در دمای منفی 196 درجه سانتیگراد نگهداری شود، بنابراین ذهن ما به سمت فضا یا مشخصاً ماه رفت!
گنجینه جهانی بذر Svalbard یک مرکز ذخیرهسازی زیرزمینی امن است که مجموعه وسیعی از دانههای گیاهان را حفظ میکند. این گنجینه در جزیره دورأفتاده نروژی Spitsbergen قرار دارد.
طرح یک زیست بانک قمری
هاگدورن و تیمش پیشنهاد میکنند که مناطق سایه دائمی ماه (PSR)، مکانیایدهآل برای راهاندازی این مخزن زیستی خواهند بود. زمین عمیق و گودالهای این مناطق، مانع از رسیدن نور خورشید به داخل آنها میشود. در نتیجه، PSRها یکی از سردترین مکانها در منظومه شمسی هستند که دمای آن گاهی تا ۱۹۶- درجه سانتیگراد که دمای نیتروژن مایع است پایین میرود.
این دمای پایین امکان ذخیرهسازی طولانی مدت و بدون مراقبت یا حتی انرژی انسانی را فراهم میکند. علاوه بر این، این تأسیسات قمری از نمونهها در برابر بلایای زمینی، تغییرات آبوهوایی و درگیریها محافظت خواهد کرد.
با کمال تعجب، نمونههای منجمدشده میتوانند برای صدها سال بدون فاسد شدن پایدار باقی بمانند.
فرآیندهای پیشنهادی شامل ذخیرهسازی برودتی نمونهها روی زمین قبل از محصور کردن آنها در یک محفظه محافظ پرتو برای سفر سه روزه به ماه است.
این ظروف پس از آن روی ماه، در مناطقی با سایه دائمی قرار میگیرند و دو متر زیر خاک ماه دفن میشوند تا در برابر تشعشعات حداکثر محافظت را داشته باشند. هر کانتینر نیز به یک تراشه رادیویی برای ردیابی آسان مجهز خواهد بود.
یک هدف چالش برانگیز!
طبق گفتهی هاگدورن:
چالشهای زیادی وجود دارد، اما یک چالش بزرگ این است که چگونه نمونهها را به منطقه سایهدار دائمی برسانیم، زیرا انسانها و رباتها در دمای نیتروژن مایع به خوبی کار نمیکنند. سپس، چگونه نمونهها را دفن کنیم تا از آسیب تشعشعات جلوگیری کنیم.
در روش دیگری، میتوان ظروف را با استفاده از “فناوری سیمان در ماه”، که در حال حاضر توسط بسیاری از شرکتها ساخته میشود، محصور کرد. متعاقباً، فقط باید این نمونهها را در مناطق فاقد نور رها کنیم.
هاگدورن اظهار داشت که تحقق بانک ژن ماه به کمک مالی قابل توجه و همکاری ناسا بستگی دارد.
این بانک ممکن است به شبیهسازی موجودات جدید کمک کند
محققان با تمرکز بر حفظ نمونههای پوستی با سلولهای فیبروبلاست که اطلاعات ژنتیکی حیاتی را در خود نگه میدارند، کار را در مقیاس کوچک شروع کردهاند. گوبی ستارهای، ماهی انعطافپذیر، اولین نمونههای آزمایشی خواهند بود. بیش از ۱۰۰ عدد از این گونه ماهیها در یافتن پروتکلهای مناسب برای انجماد در مخزن زیستی ماه کمک خواهند کرد. پس از آن، تیم تحقیقاتی تمرکز خود را بر روی گونههای دیگر گسترش خواهد داد.
بنابراین اگر انقراض گونهها در آیندهای دور اتفاق بیفتد، چگونه این مخزن زیستی به ما کمک خواهد کرد؟ طبق گفته هاگدورن، سلولهای حفظشده میتوانند بهطور بالقوه برای شبیهسازی ارگانیسمهای جدید استفاده شوند.
اگر این مخزن زیستی به حقیقت تبدیل شود، «برای همه بشریت خوب خواهد بود».
هاگدورن گفت:
این یکی از معدود پروژههایی خواهد بود که میتواند ادعا کند ما از فضا برای کمک به حفاظت و امنیت زیستی اکوسیستمهایمان روی زمین استفاده میکنیم.
حکمرانی بینالمللی و تقویت همکاریهای جهانی نیز زمینههای کلیدی برای ایجاد موفقیتآمیز بانک ژن قمری است.
این ایده در مجله BioScience به تفصیل شرح داده شده است.
منبع: Interesting engineering