بزرگ‌ترین دنباله‌دار کشف‌‌شده تاکنون، در فاصله‌ای بسیار دورتر از خورشید، در حال فعالیت است

ستاره‌شناسان دانشگاه مریلند اخیراً کشف کرده‌اند که دنباله‌دار برناردینلی-برنشتاین (BB)، یکی از دورترین دنباله‌دارهای فعال با فاصله‌ای دورتر از خورشید است.

بر اساس پژوهش جدیدی که توسط این اخترشناسان انجام شده است، برخلاف تصورات، این دنباله‌دار که بزرگ‌ترین دنباله‌دار کشف‌شده تاکنون محسوب می‌شود، در فاصله‌ای بسیار دورتر از خورشید، در حال فعالیت است.

پیش از این تنها یک دنباله‌دار غیرفعال با پوششی از گرد و غبار و بخار، دورتر از خورشید مشاهده شده بود. البته این دنباله‌دار بسیار کوچک‌تر از دنباله‌دار برنادینلی-برنشتاین با قطری 100 کیلومتری است که هر دنباله‌داری را در برابر خود به یک کوتوله تبدیل می‌کند! (در مقایسه، قطر دنباله‌دار هالی تنها 15 کیلومتر است!)

این یافته که در 29 نوامبر 2021 (8 آذر) در مجله The Planetary Science منتشر شد، به‌ اخترشناسان در تشخیص اینکه BB از چه چیزی ساخته شده، کمک می‌کند و بینشی جدید را از شرایطی که میلیاردها سال پیش در طول شکل‌گیری منظومه شمسی ما وجود داشته، ارائه می‌دهد.

تونی فارنهام، دانشمند پژوهشگر در دپارتمان نجوم UMD و نویسنده اصلی این پژوهش می‌گوید:

این مشاهدات فاصله دنباله‌دارهای فعال را به‌طور چشمگیری دورتر از آنچه قبلا می‌پنداشتیم، نشان می‌دهد.

دنباله‌دار ها که اغلب گلوله‌های برفی کثیف (Dirty snowballs) و گلوله‌های کثیف یخی (Icy dirtballs) نامیده می‌شوند، مجموعه ای از غبار و یخ هستند که از روزهای اولیه منظومه شمسی برجا مانده‌اند. از آن‌جا که مدارشان آن‌ها را به خورشید نزدیک‌تر می‌کند، اینکه تا چه حد باید گرم باشند تا شروع به‌ تبخیر کنند، بستگی به‌ نوع یخ آنها دارد، از جمله آب، دی‌اکسید کربن، مونوکسید‌ کربن یا برخی ترکیبات یخ‌زده دیگر.

دانشمندان برای اولین بار در ماه ژوئن با استفاده از داده‌های بررسی انرژی تاریک، دنباله‌دار BB را در جایی فراتر از مدار اورانوس کشف کردند. این تلاش بین‌المللی برای بررسی آسمان بر فراز نیم‌کره شمالی انجام گرفته بود. این داده‌ها، هسته درخشان دنباله‌دارها را ثبت کرده بود، اما از وضوح کافی برای آشکار کردن پوشش غبار و بخاری که هنگام فعال شدن دنباله‌دار ایجاد می‌شود، برخوردار نبود.

هنگامی‌که فارنهام در مورد این کشف باخبر شد، بلافاصله به این فکر افتاد که آیا تصاویری از دنباله‌دار BB توسط ماهواره نقشه‌بردار فراخورشیدی گذران تس (TESS) گرفته شده است یا خیر، این ماهواره یک منطقه از آسمان را به مدت 28 روز به‌ طور پیوسته رصد می‌کند. او گمان می‌کرد که زمان‌های طولانی‌تر استفاده از ماهواره تس می‌تواند جزئیات بیش‌تری را ارائه دهد.

فارنهام و همکارانش در بخش نجوم از جمله پروفسور جیمز بائر و دانشمند پژوهشگر مایکل کلی، هزاران تصویر از دنباله‌دار BB را که توسط تس از سال 2018 تا 2020 جمع‌آوری شده بود را ترکیب کرده‌اند. با چیدن آنها در کنار هم، فارنهام توانست با افزایش کنتراست، دید واضح‌تری از دنباله‌دار داشته باشد. اما از آن‌جایی‌که دنباله‌دارها در حال حرکت هستند، او مجبور شد عکس‌ها را به‌ نحوی لایه‌بندی کند تا دنباله‌دار BB در هر فریم، دقیقا در یک راستا قرار بگیرد. این تکنیک با تقویت تصاویر ستاره دنباله‌دار، لکه‌های اشتباه از عکس‌های تکی را حذف کرده است. این عمل به محققان اجازه می‌دهد تا درخشش مه‌آلود غبار اطراف BB را مشاهده کنند و حالت سکون و فعالیت آن‌‌ را اثبات کنند.

منبع: Scitechdaily