فسیل یک ماهی ریه‌دار مربوط به 210 میلیون سال پیش کشف شد!

بقایای فسیل‌شده یک گونه ماهی ریه‌دار با عمری حدود 210 میلیون سال در زیمبابوه کشف شد. این فسیل کشف‌شده به دوره تریاس بازمی‌گردد، زمانی که همه قاره‌ها به هم پیوسته و گونه‌های اولیه دایناسورها شروع به ظهور کرده بودند. دایناسورهای اولیه شکارچیانی کوچک و دوپا بودند، اما موجودات غالب آن زمان محسوب نمی‌شدند.

دیرینه‌شناسان در موزه تاریخ طبیعی تشخیص دادند که بقایای این فسیل باید متعلق به گونه جدیدی از ماهی ریه‌دار با نام Ferganoceratodus edwardsi باشد.

این فسیل نشان می‌دهد که بسیاری از ماهی‌های ریه‌دار که زمانی تصور می‌شد بستگانی دور هستند، در واقع از لحاظ تاریخی بسیار نزدیک‌ترند.

استیو ادواردز، راهنمای سافاری و شکارچی فسیل آماتور از شمال زیمبابوه، به خاطر دستاوردهایش با نام‌گذاری گونه فسیلی به نام او تجلیل شد.

پروفسور پل بارت، یکی از نویسندگان این تحقیق، گفت:

استیو یک نیروی مهم برای دیرینه‌شناسی است، زیرا چندین مکان مربوط به دوره‌ی تریاس پسین را در جنوب آفریقا کشف کرده است.

ماهی ریه‌دار، فسیل زنده

برای قرن‌ها، دانشمندان مجذوب ماهی ریه‌دار، یک ماهی خارق‌العاده در آب‌های شیرین، بوده‌اند. با کمال تعجب، گونه‌هایی از ماهی ریه‌دار به مدت 420 میلیون سال زنده مانده‌اند. حتی اولین گونه‌های ماهی ریه‌دار شباهت‌های قابل‌توجهی با ماهی‌های ریه‌دار امروزی دارند که آن‌ها را به نمونه‌های برجسته‌ای از «فسیل‌های زنده» تبدیل می‌کند.

ماهی ریه‌دار به عنوان نزدیک‌ترین خویشاوندان زنده به حیوانات چهار پای ساکن خشکی، سرنخ‌های ارزشمندی در مورد تکامل دوزیستان، خزندگان، پرندگان و پستانداران ارائه می‌دهد.

این ماهی به دلیل توانایی منحصر به فردش در تنفس هوا از سایر ماهی‌ها متمایز می‌شود. مثانه‌های شنای آن‌ها در نتیجه‌ی تکامل به ریه‌هایی تبدیل شده که به آن‌ها اجازه می‌دهد در محیط‌های فاقد اکسیژن کافی در سراسر آفریقا، آمریکای جنوبی و استرالیا زنده بمانند.

بارت گفت:

ماهی ریه‌دار سابقه فسیلی نسبتاً متناقضی دارد. به‌طور کلی، ما انتظار داریم که هرقدر بیشتر به گذشته بازگردیم، فسیل‌های کمتری پیدا خواهد شد، اما ظاهرا برای ماهی ریه‌دار این امر معکوس است!

او افزود:

بیشتر نمونه‌های حفظ‌شده در ابتدای تکامل خود پیدا می‌شوند، زمانی که گونه‌های مختلف ماهی ریه‌دار را با اسکلت‌های به خوبی حفظ‌شده می‌یابیم. با این حال، در دوره مزوزوئیک که بین 252 تا 66 میلیون سال پیش بوده است، فقط دندان‌ها و گاهی جمجمه‌ها یافت می‌شوند.

کشف صفحات دندانی

صفحات دندانی ماهی ریه‌دار از سازه پبلی آرکوز دوره‌ی تریاس فوقانی در حوضه مید-زامبزی در زیمبابوه کشف شدند. این مکان به دلیل کشف چندین دندان فسیل‌شده از گونه‌های ماقبل تاریخ به طور کلی به عنوان “دندانپزشک” شناخته می‌شود.

فسیل‌های یافت‌شده شامل صفحات دندانی هستند که مشابه آن‌هایی است که در اسکلت ماهی‌های ریه‌دار امروزی برای خرد کردن انواع صدف‌ها، خرچنگ‌ها و دیگر موجودات آبزی وجود دارد.

به دلیل محتوای مواد معدنی بالا، صفحات دندان بهتر از بقیه بدن غضروفی ریه ماهی به عنوان فسیل حفظ شده‌اند. به همین دلیل است که دیرینه‌شناسان اغلب برای شناسایی گونه‌ها به این صفحات تکیه می‌کنند.

بارت افزود:

با مقایسه صفحات دندان از جنس‌های مختلف، متوجه شدیم که آن‌ها اغلب بسیار به هم شبیه‌اند. در حالیکه ما مطمئن هستیم فسیل‌ها گونه‌های مختلف ماهی ریه‌دار را نشان می‌دهند، ما فکر می‌کنیم که همه آن‌ها متعلق به یک گروه از خویشاوندان نزدیک باشند که به عنوان یک جنس شناخته می‌شوند.

شواهد نشان می‌دهد که گونه Ferganoceratodus برای اولین بار در ابرقاره جنوبی گوندوانا در طول دوره‌ی تریاس اولیه ظهور کرده است. پس از آن، این گونه مهاجرت کرده و بعداً در همان دوره در سراسر آفریقا و آمریکای جنوبی پخش شده است.

بارت در بیانیه مطبوعاتی خاطرنشان کرد:

سابقه فسیلی این نوع ماهی پس از آن در بقیه دوره مزوزوئیک پراکنده‌تر شده است، اگرچه به نظر می‌رسد که آن‌ها در سراسر جهان گسترش یافته‌اند، و آخرین فسیل‌های یافت‌شده متعلق به کرتاسه پسین هستند.

این یافته‌ها در Journal of Vertebrate Paleontology منتشر شده است.

منبع: Interestingengineering