تلسکوپ فضایی جیمز وب ناسا، تصویری را آشکار کرده که گویی از صفحات کتاب ارباب حلقهها نوشته جی.آر.آر. تالکین برگرفته شده است. با این حال، واقعیت شگفتانگیزتر از آن است. آنچه شبیه به یک قله کوه ناهموار و ستارهنشان است که در مه غوطهور شده، در حقیقت ناحیهای وسیع از غبار کیهانی است که بر اثر تابش شدید و بادهای قدرتمندی که از ستارههای عظیم تازه متولدشده منتشر میشوند، شکل گرفته و فرسایش یافته است.
این منطقه با نام پیاسمیس ۲۴ شناخته میشود، یک خوشه ستارهای جوان که پر از یک مهدکودک ستارهای فعال است. در درون آن، ستارههای نوزاد و بسیار داغ (برخی تقریباً ۸ برابر داغتر از خورشید) در حال خالی کردن حفرهای در دیواره سحابی هستند. منارههای سر به فلک کشیده از گازهای درخشان از این چشمانداز بالا رفته و در برابر نیروهای مخرب اطرافشان مقاومت میکنند. این ساختارها که شبیه به انگشتان غولپیکری هستند که به سمت ستارهها دراز شدهاند، به شکلی فشرده و تراشیده میشوند که باعث تولد ستارههای بیشتری میشود.
پیاسمیس ۲۴ یکی از نزدیکترین مناطق شناختهشده با ستارههای عظیم در حال شکلگیری است. این خوشه در مرکز سحابی خرچنگ، در فاصله تقریباً ۵۵۰۰ سال نوری از ما و در صورت فلکی عقرب قرار دارد.
راز عظیم پیاسمیس ۲۴-۱
در قلب این خوشه درخشان، پیاسمیس ۲۴-۱ درخشان است. این ستاره در مرکز تودهای از ستارهها قرار دارد که بالای قلههای نارنجی ناهموار هستند و بلندترین مناره مستقیماً به سمت آن اشاره میکند. پیاسمیس ۲۴-۱ شبیه به یک ستاره واحد و غولپیکر به نظر میرسد و زمانی تصور میشد که پرجرمترین ستاره شناختهشده باشد. دانشمندان از آن زمان به بعد دریافتهاند که این ستاره از حداقل دو ستاره تشکیل شده است، هرچند که در این تصویر قابل تفکیک نیستند. این دو ستاره شناختهشده با جرم ۷۴ و ۶۶ برابر جرم خورشید، هنوز هم جزو پرجرمترین و درخشانترین ستارههایی هستند که تاکنون دیده شدهاند.
این تصویر که با دوربین فروسرخ نزدیک (NIRCam) وب و در نور فروسرخ ثبت شده، هزاران ستاره شبیه به جواهر با اندازهها و رنگهای مختلف را نشان میدهد. بزرگترین و درخشانترین آنها که دارای شش پرتو شکست نور هستند، پرجرمترین ستارههای خوشه هستند. صدها تا هزاران عضو کوچکتر خوشه بسته به نوع ستارهای و میزان غباری که آنها را پوشانده، به رنگهای سفید، زرد و قرمز دیده میشوند. وب همچنین دهها هزار ستاره در پشت خوشه را که بخشی از کهکشان راهشیری هستند، به ما نشان میدهد.
ستارههای نوزاد در حال تراشیدن سحابی
ستارههای نوزاد و بسیار داغ، برخی تقریباً ۸ برابر داغتر از خورشید، تابش سوزان و بادهای سهمگینی را منتشر میکنند که در حال تراشیدن حفرهای در دیواره سحابی تشکیلدهنده ستارهها هستند. این سحابی بسیار فراتر از میدان دید NIRCam گسترش مییابد. تنها بخشهای کوچکی از آن در پایین و بالای سمت راست تصویر قابل مشاهده است. جریانهایی از گاز یونیزه شده و داغ از برجستگیهای سحابی سرازیر میشوند و حجابهایی نازک از گاز و غبار که با نور ستارهها روشن شدهاند، در اطراف قلههای سر به فلک کشیده آن شناورند.
این ویدئوی زوم، موقعیت خوشه ستارهای جوان پیاسمیس ۲۴ را در آسمان نشان میدهد. ویدئو با یک عکس زمینی از صورت فلکی عقرب که توسط عکاس نجومی فقید، آکیرا فوجی گرفته شده، شروع میشود. سپس با استفاده از نماهای Digitized Sky Survey به سحابی خرچنگ نزدیک میشود. همانطور که ویدئو به یک بخش انتخابی نزدیک میشود، به یک تصویر VISTA در نور فروسرخ محو میشود. زوم به سمت منطقه اطراف پیاسمیس ۲۴ ادامه مییابد و در نهایت به تصویر خیرهکنندهای که توسط تلسکوپ فضایی جیمز وب ناسا در نور فروسرخ نزدیک ثبت شده، تغییر میکند.
منارههای سر به فلک کشیده از گاز و غبار
منارههای تماشایی از دیواره درخشان گاز بیرون زدهاند و در برابر تابش و بادهای بیوقفه مقاومت میکنند. آنها مانند انگشتانی هستند که به سمت ستارههای داغ و جوانی اشاره دارند که آنها را تراشیدهاند. نیروهای شدید که این منارهها را شکل میدهند و فشرده میکنند، باعث تشکیل ستارههای جدید در درون آنها میشوند. بلندترین مناره حدود ۵.۴ سال نوری از نوک تا انتهای تصویر امتداد دارد. بیش از ۲۰۰ منظومه شمسی ما تا مدار نپتون میتوانستند در عرض نوک آن جای بگیرند که ۰.۱۴ سال نوری است.
در این تصویر، رنگ فیروزهای نشاندهنده گاز هیدروژن داغ یا یونیزه شده است که توسط ستارههای عظیم جوان گرم شده است. مولکولهای غبار شبیه به دود در زمین، به رنگ نارنجی نمایش داده شدهاند. رنگ قرمز نشاندهنده هیدروژن مولکولی سردتر و متراکمتر است. هرچه رنگ قرمز تیرهتر باشد، گاز متراکمتر است. رنگ سیاه نیز نشاندهنده متراکمترین گاز است که نوری از خود ساطع نمیکند. ویژگیهای سفید و رقیق، غبار و گازی هستند که نور ستارهها را پراکنده میکنند.
تلسکوپ فضایی جیمز وب، رصدخانه فضایی پیشرو در جهان است که برای فراتر بردن مرزهای اکتشاف طراحی شده است. این تلسکوپ در حال گشودن رازهای درون منظومه شمسی ما، بررسی سیارات فراخورشیدی دوردست و تحقیق درباره ساختارها و منشأ خود کیهان است. وب یک همکاری جهانی است که توسط ناسا با مشارکت آژانس فضایی اروپا (ESA) و آژانس فضایی کانادا (CSA) رهبری میشود.
منبع: Scitechdaily