آیا تا به حال به یک پریز برق، یک فنجان قهوه یا حتی یک ابر نگاه کرده‌اید و فکر کرده‌اید که به شما خیره شده است؟! این ترفند عجیب و غریب مغز که پاریدولیای چهره نام دارد، چیزی فراتر از یک توهم گذراست و نشان‌دهنده شیوه قدرتمند ذهن ما برای پردازش جهان است.
تحقیقات جدید نشان می‌دهد که ما به چهره‌های واقعی و چهره‌های ساختگی در اشیا واکنش‌های قوی نشان می‌دهیم، اما از طریق مسیرهای مختلف مغزی! در واقع، این چهره‌های خیالی می‌توانند حتی بیشتر از نگاه‌های واقعی توجه ما را به خود جلب کنند و دیدگاهی شگفت‌انگیز در مورد نحوه عملکرد مغز ما ارائه دهند. همچنین این یافته‌ها می‌توانند نشان دهند که چگونه طراحی‌های هوشمندانه می‌توانند از این اثر برای جلب تمرکز ما استفاده کنند.
همه‌جا چهره: کشش عجیب پاریدولیا!
اگر تا به حال یک چهره یا حالتی شبیه به انسان را در یک شی روزمره مشاهده کرده‌اید، احتمالاً پاریدولیای چهره را تجربه کرده‌اید. محققان دانشگاه سارِی فرانسه اخیراً بررسی کرده‌اند که این اثر بصری کنجکاوی‌برانگیز چگونه توجه ما را به خود جلب می‌کند و یافته‌های آن‌ها نشان می‌دهد که ممکن است برای تبلیغ‌کنندگانی که به دنبال جلب نظر مصرف‌کنندگان در کمپین‌های آینده هستند، مفید باشد.
این کار که در مجله i-Perception منتشر شد، چگونگی جابه‌جایی تمرکز ما را در دو موقعیت بررسی کرد: زمانی که نگاه یک فرد از چهره دیگری دور می‌شود (نگاه منحرف) و زمانی که با اشیایی روبه‌رو می‌شویم که شبیه چهره هستند (پاریدولیا).
آزمایش‌ها جابه‌جایی‌های ثابت توجه را آشکار می‌کنند
برای تحقیق، تیم چهار آزمایش “وظیفه اشاره نگاه” را با مجموع ۵۴ داوطلب انجام داد. این آزمایش‌ها میزان تغییر توجه شرکت‌کنندگان را بر اساس جهت نگاه یک فرد دیگر اندازه‌گیری کردند. نتایج نشان داد که افراد به طور قابل اعتمادی توجه خود را هم زمانی که یک نگاه منحرف را می‌دیدند و هم زمانی که الگوهای شبیه به چهره را در اشیا مشاهده می‌کردند، تغییر می‌دادند.
با این حال، مغز این نشانه‌ها را به روش‌های متمایزی پردازش می‌کند. با چهره‌های واقعی، توجه ما عمدتاً به چشم‌ها و جهتی که به آن نگاه می‌کنند، جلب می‌شود. با پاریدولیا، ما تمایل داریم کل آرایش «چهره» را در نظر بگیریم، از جمله موقعیت هر ویژگی شبیه به چشم، که منجر به تمرکز قوی‌تر و پایدارتر می‌شود.
مغز ما چگونه اشیای شبیه به چهره را پردازش می‌کند؟
دکتر دی فو، مدرس علوم اعصاب شناختی در دانشگاه سارِی، گفت:
تحقیقات ما نشان می‌دهد که هم نگاه‌های منحرف از چهره‌های واقعی و هم چهره‌های درک شده در اشیا می‌توانند جهت نگاه ما را هدایت کنند، اما این کار را از طریق مسیرهای متفاوتی انجام می‌دهند. ما چهره‌های واقعی را با تمرکز بر ویژگی‌های خاص، مانند جهت چشم‌ها، پردازش می‌کنیم. با این حال، با اشیای شبیه به چهره، ما ساختار کلی آن‌ها و موقعیت ویژگی‌های «شبیه به چشم» آن‌ها را پردازش می‌کنیم که منجر به یک پاسخ توجه قوی‌تر می‌شود.
کاربردهای عملی: تبلیغات با چهره‌ها
یافته‌های این مطالعه ممکن است پیامدهایی فراتر از درک بهتر نحوه پردازش اطلاعات توسط مغز ما داشته باشد. دکتر فو اضافه می‌کند:
یافته‌های ما ممکن است کاربردهای عملی نیز داشته باشند، به ویژه در زمینه‌هایی مانند تبلیغات محصول. تبلیغ‌کنندگان می‌توانند به طور بالقوه آرایش‌های شبیه به چهره با عناصر برجسته شبیه به چشم را در طرح‌های خود بگنجانند، که باعث افزایش توجه مصرف‌کننده و ایجاد یک تاثیر به یاد ماندنی‌تر از محصولاتشان می‌شود.
منبع: Scitechdaily
