شناسایی انفجار خیره‌کننده توسط هابل در یک کهکشان مارپیچی دوردست!

در یک تصویر چشمگیر از هابل، کهکشان مارپیچی NGC 3285B در فاصله 137 میلیون سال نوری، در صورت فلکی گسترده هایدرا (Hydra) می‌درخشد. اما تنها چرخش ظریف این کهکشان نیست که توجه‌ها را به خود جلب کرده است؛ یک نقطه روشن در لبه آن، نشان‌دهنده مرگ خشونت‌آمیز یک ستاره است: یک ابرنواختر نوع Ia مربوط به سال 2023. این انفجار ستاره‌ای، که اکنون در نور منجمد شده است، به اخترشناسان کمک می‌کند تا نحوه اندازه‌گیری فواصل در سراسر جهان را دقیق‌تر کنند.

یک کهکشان مارپیچی در هایدرا

کهکشان نمایش‌داده شده در این تصویر تلسکوپ فضایی هابل، NGC 3285B است، یک مارپیچ زیبا که تقریباً 137 میلیون سال نوری از زمین فاصله دارد و در صورت فلکی هایدرا (Hydra) (مار آبی) قرار گرفته است. هایدرا به عنوان بزرگترین از بین 88 صورت فلکی در آسمان شب شناخته می‌شود. همچنین بیش از هر صورت فلکی دیگری کشیده شده و 100 درجه از یک سر تا سر دیگر آن امتداد دارد. برای درک بهتر این موضوع، تقریباً عرض 200 ماه کامل در یک ردیف نیاز است تا همان فاصله در آسمان را پوشش دهد.

عضوی از یک خوشه عظیم

NGC 3285B به خوشه Hydra I تعلق دارد، که یکی از عظیم‌ترین مجموعه‌های کهکشان‌ها در همسایگی کیهانی محلی ماست. خوشه‌های کهکشانی مانند این، مجموعه‌های وسیعی از صدها یا حتی هزاران کهکشان هستند که توسط گرانش در کنار هم نگه داشته شده‌اند. در قلب خوشه مار باریک I، دو کهکشان بیضوی عظیم قرار دارند که هر کدام حدود 150,000 سال نوری قطر دارند. این اندازه آنها را تقریباً 50 درصد بزرگتر از کهکشان راه شیری خودمان می‌کند.

ابرنواختر اطراف خودش را روشن می‌کند!

NGC 3285B در حومه خوشه میزبان خود قرار دارد، دور از کهکشان‌های عظیم در مرکز. این کهکشان توجه هابل را به خود جلب کرد زیرا در سال 2023 میزبان یک ابرنواختر نوع Ia بود. ابرنواخترهای نوع Ia زمانی رخ می‌دهند که یک نوع هسته ستاره‌ای متراکم به نام کوتوله سفید منفجر شده و باعث یک انفجار ناگهانی همجوشی هسته‌ای می‌شود که برای مدت کوتاهی حدود 5 میلیارد برابر روشن‌تر از خورشید می‌درخشد. این ابرنواختر که SN 2023xqm نام دارد، در اینجا به صورت یک نقطه مایل به آبی در لبه چپ دیسک کهکشان قابل مشاهده است.

گشودن اسرار فواصل کیهانی

هابل NGC 3285B را به عنوان بخشی از یک برنامه رصدی مشاهده کرد که 100 ابرنواختر نوع Ia را هدف قرار داده بود. با مشاهده هر یک از این ابرنواخترها در نور فرابنفش، مرئی و فروسرخ نزدیک، محققان قصد دارند تأثیرات فاصله و غبار را از یکدیگر تفکیک کنند، زیرا هر دوی این عوامل می‌توانند باعث شوند که یک ابرنواختر قرمزتر از آنچه واقعاً هست به نظر برسد. این برنامه به پالایش اندازه‌گیری‌های فاصله کیهانی که به مشاهدات ابرنواخترهای نوع Ia متکی هستند، کمک خواهد کرد.

منبع: Scitechdaily