تا چه زمانی می‌توان از یک گوشی اندرویدی استفاده کرد؟

اکثر گوشی‌های هوشمند جدید، هر سال پیشرفت چشمگیری نسبت به نسخه‌های قبلی خود ندارند که باعث شده کاربران بیشتری گوشی خود را برای دو، سه یا چهار سال نگه دارند. آیا یک گوشی اندرویدی “معمولی” می‌تواند قبل از اینکه با مشکل مواجه شود، چند سال دوام بیاورد؟ برای پاسخ به این سوال با اروتک همراه باشید.

این سوال پیچیده‌ای است که باید به آن پاسخ داد، بنابراین باید آن را به بخش‌های مختلفی تقسیم کنیم. اول اینکه سخت‌افزار فیزیکی موجود در گوشی، دارای طول عمر ثابت و با دسترسی‌های متفاوت به خدمات تعمیرات و گارانتی است. بخش نرم‌افزاری از جمله به‌روز‌رسانی سیستم‌عامل، وصله‌های امنیتی مهم و پشتیبانی برنامه نیز وجود دارد که باید در نظر گرفته شود. از آنجایی که بسیاری از شرکت‌های مختلف، گوشی‌های اندرویدی تولید می‌کنند، پاسخ‌های دقیق به این سوالات بسیار متفاوت است.

سخت‌افزار

بیشتر گوشی‌های هوشمند مدرن به گونه‌ای ساخته شده‌اند که به‌خوبی می‌توانند از پسِ افتادن، ضربه و خراش‌های جزئی برآیند. بجز دستگاه‌های ارزان‌‌قیمت و ضعیف‌تر، اکثر گوشی‌ها نیز عمدتاً عصر صفحه‌نمایش‌های پلاستیکی و غیر گوریلا گلس را پشت سر گذاشته‌‌اند. اما در مورد سخت‌افزار داخلی چطور؟ً آیا یک به‌روزرسانی شبیه به ویندوز 11 در آینده منتشر خواهد شد که بسیاری از گوشی‌های اندرویدی موجود را روی نسخه قدیمی گیر بیاندازد؟! پاسخ کوتاه: به احتمال زیاد نه!

پی‌نوشت: ویندوز 11 به علت نیاز به سخت‌افزار قوی‌تر، روی اکثر سیستم‌های معمولی نصب نمی‌شود!

سیستم‌عامل اندروید طی سالیان متمادی حداقل از نظر سخت‌افزاری تغییر قابل‌توجهی نداشته است. در عوض، دستگاه‌های ضعیف‌تر باید از اندروید نسخه Go استفاده کنند که محدودیت‌هایی برای بهبود عملکرد دارد و از برنامه‌های سیستمی سبک‌تر استفاده می‌کند. برای سال‌ها، دستگاه‌هایی با رم 1 گیگابایتی یا کمتر مجبور بودند از نسخه Go استفاده کنند و این نسخه برای اجرا به 2 گیگابایت رم (یا کمتر) و 16 گیگابایت حافظه (یا کمتر) نیاز داد.

به همین دلیل، به‌روزرسانی‌های جدید اندروید معمولاً یک گوشی یا تبلت را کندتر یا کمتر قابل‌استفاده نمی‌کنند. برخی از دستگاه‌ها ممکن است در طول زمان کندتر شوند، زیرا برنامه‌های بیشتری را نصب می‌کنید و فضای ذخیره‌سازی موجود را پر می‌کنید اما حذف برنامه‌هایی که استفاده نمی‌کنید (یا با بازنشانی کارخانه‌ای) می‌تواند سرعت سیستم را بیشتر کند. طبق تجربه کاربران، انجام بازنشانی کارخانه‌ای در اکثر گوشی‌ها، پس از بیش از یک سال استفاده روزانه، باعث می‌شود سیستم کمی سریعتر عمل کند.

مشکل اصلی هر گوشی هوشمند اندرویدی قدیمی، مانند تقریباً هر دستگاه الکترونیکی قابل‌حمل، عمر باتری است. باتری‌های لیتیوم یونی به‌مرور زمان ظرفیت خود را کم‌کم از دست می‌دهند و اگر گوشی را برای یک سال یا بیشتر نگه دارید، ممکن است در اوایل روز متوجه نیاز به شارژر شوید. متأسفانه، بیشتر گوشی‌های هوشمند مدرن باتری قابل‌تعویض ندارند و باید حتماً در تعمیرگاه‌های مخصوص محصولات دیجیتال آن‌ها را تعویض کرد.

همچنین ممکن است متوجه شوید که صفحه‌نمایش لمسی با گذشت زمان بیشتر تحت پوشش اثرانگشت قرار می‌گیرد، زیرا پوشش اولئوفوبیک کارخانه‌ای شروع به از بین رفتن می‌کند. یک محافظ صفحه، راه‌حلی سریع و آسان است و حتی محافظ شیشه‌ای، صفحه‌نمایش را شبیه به نمایشگر یک گوشی تازه می‌کند. پرداخت هزینه به فروشگاه برای تعویض شیشه صفحه‌نمایش جلو نیز کارساز خواهد بود، اگرچه این کار گران‌تر و وقت‌گیرتر است.

به‌روزرسانی سیستم اندروید

اینجاست که همه چیز پیچیده می‌شود. گوگل بجز گوشی‌های سری پیکسل خودش، مسئولیتی در قبال به‌روزرسانی دیگر دستگاه‌های اندرویدی ندارد. برای سایر گوشی‌ها و تبلت‌ها، این وظیفه تولیدکننده دستگاه است که به‌روزرسانی‌های سیستم را انجام دهد. گلکسی S22 را به‌عنوان مثال در نظر بگیرید، پس از توسعه نسخه جدید اندروید توسط گوگل، سامسونگ آن را با هرگونه تغییرات موردنیاز و برخی ویژگی‌های اضافی تغییر داده و سپس آن را به دستگاه منتقل می‌کند. هر تولیدکننده سوابق خاص خود را در به‌روزرسانی دارد، اما سامسونگ و گوگل، به‌طور کلی بهترین‌ها در این صنعت هستند.

هر گوشی پیکسل گوگل سه سال به‌روزرسانی‌های اصلی سیستم‌عامل اندروید (مانند اندروید 13، اندروید 14 و …) و وصله‌های امنیتی ماهانه را دریافت می‌کند. پیکسل 6 و نسخه‌های بعدی، دارای ضمانت پنج سال وصله امنیتی هستند، اما به‌همان تعداد، به‌روزرسانی اصلی سیستم‌عامل را نیز دریافت خواهند کرد. این دوره پشتیبانی تضمینی، از زمان عرضه گوشی شروع می‌شود، نه زمانی که آن را خریداری می‌کنید.

گوشی‌ها و تبلت‌های پرچم‌دار سامسونگ شامل سری گلکسی S21 و بالاتر، گلکسی زد فولد 3 و بالاتر، گلکسی زد فلیپ 3 و بالاتر، سری گلکسی تب S8 و بالاتر و گوشی‌های انتخاب‌شده سری A نیز تضمین می‌شوند که چهار سال به‌روزرسانی‌های اصلی سیستم‌عامل را دریافت کنند. سایر گوشی‌های این شرکت نیز معمولاً به 2 تا 3 سال پشتیبانی بدون گارانتی خاص، محدود می‌شوند.

سایر تولیدکنندگان عموما از این دو برند بدتر هستند. به عنوان مثال، وان‌پلاس اخیراً وعده داده است که گوشی‌های “منتخب” عرضه‌شده در سال 2023 و پس از آن، چهار ارتقاء نرم‌افزاری اصلی و پنج سال وصله‌های امنیتی را دریافت خواهند کرد، اما این وصله‌ها به جای ماهانه، دو ماه یکبار هستند. موتورولا نیز تنها 1 تا 2 سال به‌روزرسانی را برای اکثر گوشی‌های خود ارائه می‌دهد و برخی از دستگاه‌ها نیز هرگز به‌روزرسانی اصلی اندروید را دریافت نمی‌کنند.

آیا به‌روز‌رسانی سیستم‌عامل اندروید واقعاً مهم است؟!

بسیاری از گوشی‌ها و تبلت‌های اندرویدی مدت‌ها قبل از غیرقابل‌ استفاده شدن سخت‌افزار، به‌روزرسانی‌های اصلی سیستم‌عامل و وصله‌های امنیتی را دریافت نمی‌کنند. اما وقتی به‌روزرسانی سیستم‌عامل متوقف می‌شود چه اتفاقی می‌افتد؟

اکثر سرویس‌ها و برنامه‌های موجود در دستگاه‌های اندرویدی، حتی برخی از برنامه‌های داخلی داخلی مانند کروم و فروشگاه گوگل پلی، مستقل از سیستم‌عامل، به‌روزرسانی می‌شوند. درست برخلاف آیفون و آیپد که ویژگی‌های جدید در برنامه‌هایی مانند Safari و اپل موزیک به ارتقاء کامل سیستم‌عامل نیاز دارند. این بدان معناست که حتی زمانی که دستگاه اندرویدی شما دیگر به‌روزرسانی‌های سیستم‌عامل را دریافت نمی‌کند باید بتواند تا چندین سال دیگر به‌طور عادی به کار خود ادامه دهد.

گوگل بیشتر برنامه‌ها و خدمات خود را برای سال‌ها پس از انتشار نسخه اندروید حفظ می‌کند. به‌عنوان مثال، سرویس‌های گوگل پلی بسیاری از APIها و Play Store را تامین می‌کنند و هنوز به‌طور کامل در اندروید 4.4 که برای اولین بار در سپتامبر 2013 بر روی گوشی‌ها عرضه شد، پشتیبانی می‌شود. با این حال، برخی از برنامه‌ها و بازی‌ها دیگر روی این نسخه کار نمی‌کنند. به‌طور مثلا برنامه فیسبوک به اندروید 6.0 (از سال 2015) یا بالاتر نیاز دارد، در حالیکه Microsoft Outlook، اندروید 8.0 (از سال 2017) یا جدیدتر را می‌خواهد. حتی اگر در نسخه اندروید چند سال پیش گیر کرده باشید، همچنان می‌توانید از برنامه‌های جدید و برخی از ویژگی‌های سیستم استفاده کنید.

نکته مهم این است که آسیب‌پذیری‌های امنیتی جدید به‌طور مداوم در اندروید (درست مانند ویندوز، iOS، iPadOS و سایر پلتفرم‌ها) کشف می‌شوند و اگر دستگاه شما وصله‌های امنیتی سیستم‌عامل را دریافت نکند، به تدریج در برابر بدافزار آسیب‌پذیرتر می‌شود. البته Google Play Protect می‌تواند از شما در برابر برخی برنامه‌های مخرب محافظت کند و گوگل کروم و WebView (بخش سیستمی که صفحات وب را در اکثر برنامه‌ها بارگیری می‌کند) را برای چندین سال پس از انتشار نسخه اندروید، به‌روزرسانی می‌کند که از دستگاه‌ها در برابر آسیب‌پذیری‌های امنیتی در وب محافظت خواهد کرد. با این حال، داشتن یک دستگاه اندرویدی با به‌روزرسانی‌های امنیتی منظم سیستم، هنوز تنها راه محافظت تا حد ممکن است.

آیفون‌ها و آی‌پدها به‌روزرسانی‌های سیستم را بسیار طولانی‌تر از تلفن‌های اندرویدی معمولی دریافت می‌کنند. آیفون 8 تولیدشده در 5 سال پیش، به‌تازگی iOS 16 را دریافت کرده است اما برخی از ویژگی‌های آن در مدل‌های قدیمی‌تر ارائه نشده‌اند. پس از پایان پشتیبانی رسمی iOS، بجز به‌روزرسانی‌های امنیتی گاه‌به‌گاه، هیچ ویژگی یا به‌روزرسانی جدیدی را برای اکثر برنامه‌های اپل دریافت نمی‌کنید. هرچند iOS در مقایسه با اکثر دستگاه‌های اندرویدی، به‌روزرسانی‌های امنیتی و ویژگی‌ها بسیار طولانی‌تری را ارائه می‌دهد اما در نهایت به‌جای شیب تدریجی حذف نرم‌افزار پشتیبانی‌نشده در اندروید، یک قطع سخت و سریع از سیستم‌عامل وجود دارد.

نتیجه‌گیری

با توجه به توضیحات داده‌شده، یک گوشی اندرویدی تا زمانی که حداقل سرویس گوگل‌پلی از سیستم‌عامل آن دستگاه پشتیبانی و محافظت می‌کند می‌تواند به فعالیت پایدار خود ادامه دهد هرچند که با مرور زمان بسیاری از برنامه‌ها، دیگر از نسخه‌های پایین‌تر اندروید پشتیبانی نمی‌کنند.

منبع: Howtogeek