کدام قطعات کامپیوتر را می‌توان “دست دوم” و کدام‌ها را باید “نو” خرید؟

یکی از بزرگترین موانعی که مردم را از اسمبل کردن کامپیوتر شخصی خود باز می‌دارد، هزینه است. اگر به‌تازگی یک کامپیوتر گیمینگ را اسمبل کرده‌ باشید، به احتمال زیاد برای قطعات نو و مختلف بیش از حد خرج کرده‌اید، به خصوص با افزایش قیمت‌های کنونی. اگر بودجه محدودی دارید، قطعات نو و ارزان‌تر ممکن است شما را مجبور کنند در آینده هزینه بیشتری بپردازید زیرا به سرعت منسوخ می‌شوند. اما اگر مایل به ریسک هستید، قطعات دست دوم می‌توانند، پول زیادی را برای شما پس‌انداز کنند در حالی‌که همچنان عملکرد عالی و رده‌بالا ارائه می‌دهند. اما کدام قطعات کامپیوتر را می‌توان “دست دوم” و کدام‌ها را باید “نو” خرید؟ برای بررسی این موضوع با اِروتِک همراه باشید.

همانند هر کالای دست دوم، خرید برخی قطعات از فروشنده‌های مختلف می‌تواند بسیار پر ریسک باشد. بسته به اینکه چه چیزی می‌خرید و به چه قیمتی فروخته می‌شود، خرید یک کالای دست دوم برای اسمبل کامپیوتر شما می‌تواند بیشتر اوقات نتیجه خوبی داشته باشد. اما حتی با قابل اعتمادترین فروشندگان، برخی از قطعات دست دوم محکوم به شکست هستند. سه قطعه کامپیوتر وجود دارد که در بیشتر موارد خرید دست دوم آنها کاملاً بی‌خطر است – اما هفت قطعه دیگر وجود دارند که به صورت نو بسیار قابل اعتمادتر خواهند بود. برای بررسی این قطعات با ما همراه باشید.

دست دوم بخرید: خنک‌کننده‌های بادی (Air Coolers)

بحث خنک‌کننده‌های بادی (فن‌ها) در مقابل مایع همیشه در جامعه کامپیوترهای شخصی سفارشی وجود دارد، اما خنک‌کننده‌های بادی در بازار دست دوم بسیار جذاب‌تر هستند. اساساً، اینها فقط تخته‌های بزرگ فلزی با فن هستند، بنابراین خطر خرابی فاجعه‌بار که بقیه سیستم شما را خراب کند، زیاد نیست. در بدترین حالت، ممکن است فن‌ها به خوبیِ زمانی‌که کاملاً نو هستند کار نکنند، اما اینها به راحتی قابل تعویض هستند. تا زمانی‌که آسیب فیزیکی به خود هیت‌سینک وارد نشده باشد — که بسیار بعیدتر از آن چیزی است که سایر قطعات ممکن است با آن روبه‌رو شوند — چیز زیادی برای نگرانی وجود ندارد.

خرید یک خنک‌کننده بادی دست دوم ضرر زیادی ندارد، اما شاید اصلاً نیازی به آن نباشد. یک خنک‌کننده رده‌بالا مانند Noctua NH-D15 G2 در حالت نو قیمت زیادی دارد، اما بسیاری از خنک‌کننده‌های ارزان‌تر می‌توانند اکثر پردازنده‌ها را در محدوده دمایی خود نگه دارند. در این موارد، خرید دست دوم تنها ده هزار تومان در نهایت برای شما صرفه‌جویی می‌کند، بنابراین ممکن است ارزشش را داشته باشد که چند ده هزار تومان بیشتر برای ایمنی و قابلیت اطمینان کامل هزینه کنید. با این حال، ریسک پایین خنک‌کننده‌های بادی به‌طور کلی باعث می‌شود صرفه‌جویی در این مقدار پول اضافه بسیار آسان باشد.

دست دوم بخرید: کیس‌های کامپیوتر (PC Cases)

کیس‌های کامپیوتر، اساساً، جعبه‌های فلزی بزرگی هستند که قطعات شما را در خود جای می‌دهند. محافظت از همه چیز حیاتی است، اما اگر چیزی بزرگ‌تر یا پر از امکانات بخواهید، هزینه زیادی را متحمل خواهید شد. Fractal Design North XL نمونه خوبی است که به دلیل پشتیبانی از E-ATX بیش از ۱۷۰ دلار قیمت دارد، اما در حالت دست دوم با قیمتی کمی بیشتر از ۱۱۰ دلار در دسترس بوده است. اگر از قبل به دنبال بهترین کیس‌های کامپیوتر ارزان برای اسمبل سیستم خود هستید، شاید تخفیف زیادی دریافت نکنید، اما ما همچنان به شما توصیه می‌کنیم که نگاهی به بازار دست دوم بیندازید.

با این حال، نکاتی وجود دارد. بزرگترین خطرات یک کیس دست دوم از I/O جلویی نشأت می‌گیرد که شامل دکمه پاور و پورت‌های USB می‌شود. مادربردها معمولاً بدون کمک کیس، پورت‌های USB زیادی دارند و برخی حتی یک دکمه پاور نیز دارند که نیازی به اتصال به چیزی ندارد. نکته دیگری که باید مراقب آن باشید، پنل جانبی شیشه‌ای سکوریت‌شده است که ممکن است در صورت حمل و نقل نامناسب بشکند. حتی در این صورت، شرکت‌ها معمولاً قطعات جایگزین را با کسری از هزینه کلی کیس می‌سازند و تا زمانی‌که با قطعات داخلی با احتیاط رفتار کنید، یک پنل جانبی شکسته بقیه کامپیوتر شما را خراب نمی‌کند.

دست دوم بخرید: رم (RAM)

رم حافظه فرار است، به این معنی که هیچ چیز به‌طور دائم روی آن ذخیره نمی‌شود. به عبارت دیگر، خطر زیادی در فروش یک جفت ماژول سالم به شخص دیگر وجود ندارد و از آنجایی که هیچ قسمت متحرکی ندارد، می‌تواند تکان خوردن را به خوبی تحمل کند، که آن را به یک جزء محبوب برای خرید دست دوم تبدیل می‌کند. این قطعه به آسانی سایر قطعات فرسوده نمی‌شود، به خصوص اگر مالک قبلی تنظیمات آن را در BIOS خود فراتر از پروفایل‌های XMP یا EXPO که به طور خاص طراحی شده‌اند، اورکلاک نکرده باشد.

در حالی‌که ممکن است یک جفت ماژول رم خراب از یک فروشنده دست دوم دریافت کنید، اما خطرات آن آنقدر که در ابتدا فکر می‌کنید مشکل‌ساز نیست. بیشتر رم‌ها به صورت ست‌های دو یا چهار تایی عرضه می‌شوند و اگر چیزی با ظرفیت بالا مانند ماژول‌های 64GB Crucial Pro را انتخاب کنید، حتی اگر یکی از آنها به درستی کار نکند، همچنان می‌توانید تقریباً هر چیزی را روی سیستم خود اجرا کنید. حافظه با برچسب اشتباه می‌تواند به طور بالقوه باعث مشکلات پایداری شود، اما معمولاً می‌توانید سرعت کلاک را تنظیم کرده و این مشکلات را خودتان با حداقل کاهش عملکرد حل کنید. هنوز ریسک قابل توجهی در خرید رم دست دوم وجود دارد، اما در مقایسه با سایر قطعات الکترونیکی در سیستم شما، خرید بسیار ایمنی است.

دست دوم نخرید (نو بخرید): خنک‌کننده‌های مایع (Liquid Coolers)

اگرچه خرید خنک‌کننده‌های بادی دست دوم نسبتاً ایمن است، اما خنک‌کننده‌های مایع کاملاً داستان متفاوتی دارند. این قطعات شامل رادیاتورها، پمپ‌ها و لوله‌هایی هستند که همگی می‌توانند خراب شوند یا نشت کنند، که در بهترین حالت باعث مشکلات گرمای بیش از حد و در بدترین حالت باعث آسیب رساندن به کل سیستم با مایع خنک‌کننده نشت کرده می‌شوند. برخی از خنک‌کننده‌های مایع همچنین دارای ویژگی‌های خاصی مانند Corsair iCue Link Titan هستند. این یکی از بهترین خنک‌کننده‌های CPU با صفحه نمایش LCD است که نقطه ضعف دیگری برای خریداران دست دوم محسوب می‌شود.

به طور کلی، خنک‌کننده‌های مایع گران‌تر از کولرهای بادی هستند، بنابراین خرید یک نمونه دست دوم می‌تواند چند دلار از هزینه ساخت کامپیوتر شما بکاهد. با این حال، راه‌اندازی آنها نیز دشوارتر است، زیرا برای رادیاتورها و لوله‌ها به فضا نیاز دارید. اگر با یک خنک‌کننده مواجه شوید که قبلاً تحت فشار بوده است، تکان دادن آن هنگام تلاش برای نصب آن روی کیس، تنها طول عمر آن را بیشتر کاهش می‌دهد. با توجه به این دلایل، خطر بالقوه بسیار زیادی برای توصیه یک خنک‌کننده مایع دست دوم وجود دارد.

دست دوم نخرید (نو بخرید): دستگاه‌های ذخیره‌سازی (Storage Devices)

همانطور که انتظار می‌رود، خرید دستگاه‌های ذخیره‌سازی دست دوم همیشه خطر باقی‌مانده داده‌ها از مالک قبلی را به همراه دارد که می‌تواند یک مشکل بسیار بزرگ باشد اگر حاوی اطلاعات حساس یا غیرقانونی باشند. حتی اگر مالکان همه چیز را با دقت پاک کرده باشند، ممکن است نتوانید از آن دستگاه‌ها به همان اندازه که دوست دارید استفاده کنید. هارد درایوها قطعات متحرک دارند که آنها را آسیب‌پذیرتر از درایوهای حالت جامد (SSD) با چرخه‌های نوشتن محدود می‌کند. با این حال، SSDها نیز آسیب‌ناپذیر نیستند. حتی یک SSD با ظرفیت بالا مانند 2TB Samsung 990 Pro نیز اگر داده‌ها به طور مداوم روی آن اضافه یا بازنویسی شوند، برای همیشه دوام نخواهد آورد.

اگر یک درایو حالت جامد دست دوم بخرید، حداقل می‌توانید نشانه‌های هشداردهنده کلیدی را بررسی کنید که نشان می‌دهد SSD شما ممکن است در آخرین لحظات عمر خود باشد. همچنین می‌توانید بررسی کنید که آیا ممکن است یک SSD تقلبی دریافت کرده باشید، که ممکن است بدون اینکه متوجه شوید داده‌های شما را خراب کند. همچنین، درایوهای غیرقانونی ممکن است ادعای ترابایت‌ها فضا داشته باشند در حالی‌که تنها چند گیگابایت دارند. برای چیزی که برای ذخیره مقدار زیادی اطلاعات حساس طراحی شده است، بهتر است چیزی کاملاً نو بخرید.

دست دوم نخرید (نو بخرید): مادربردها (Motherboards)

در نگاه اول، یک مادربرد ممکن است به نظر قطعه بدی برای خرید دست دوم نباشد. تعداد کمی قطعه متحرک دارد و اطلاعات حساس را ذخیره نمی‌کند. اما یک مادربرد برای کار کردن به اتصالات شکننده زیادی، از جمله پین‌های زیاد در معرض دید، متکی است. در مورد مادربردهای مدرن AMD، پین‌های کوچکی در سوکت LGA که CPU در آن قرار می‌گیرد، یافت می‌شوند و اگر فقط یکی از آن پین‌ها خم یا شکسته شود، می‌توانند باعث خرابی سیستم شما شوند.

بسیاری از این مادربردها با روکش‌هایی برای محافظت از پین‌های سوکت CPU عرضه می‌شوند، اما اینها اغلب پس از استفاده دور انداخته می‌شوند. بدون آن روکش، یک مادربرد رده‌بالای دست دوم مانند ROG Strix X870E کاملاً در معرض آسیب کامیون‌های حمل و نقل و بسته‌بندی قرار دارد. این مشکل برای مادربردهای قدیمی‌تر با سوکت‌های PGA وجود ندارد، زیرا پین‌ها به جای مادربرد، روی پردازنده‌های سازگار با آنها قرار دارند. اما قدرتمندترین پردازنده‌های رومیزی امروزی همگی به سوکت‌های LGA متکی هستند که گزینه‌های شما را در صورت تمایل به چیزی قابل اعتماد و آینده‌نگر محدود می‌کند.

دست دوم نخرید (نو بخرید): لوازم جانبی (Peripherals)

نیازی به گفتن نیست که چرا کیبورد و موس نباید دست دوم خریداری شوند. آنها استفاده‌شده و فرسوده شده‌اند. همچنین، به دلیل تعداد زیاد قطعات متحرک، در صورت بسته‌بندی غیرحرفه‌ای در هنگام ارسال، بیشتر در معرض آسیب قرار می‌گیرند. یک موس نسبتاً قابل اعتماد مانند Logitech G502 Hero ممکن است حتی پس از استفاده زیاد نیز به خوبی کار کند، هرچند احتمالاً باید با کثیفی و جرم‌های قبلی کنار بیایید.

در مورد سایر اقلام، نتایج ممکن است متفاوت باشد. به عنوان مثال، خرید مانیتورهای گیمینگ دست دوم مزایا و معایبی دارد. پیکسل‌های سوخته و رایت (burn-in) هر دو احتمالاتی هستند که ممکن است فروشنده صادقانه یا ناصادقانه آنها را پنهان کرده باشد. هدفون‌ها و صندلی‌ها نیز به احتمال زیاد فرسودگی و پارگی را نشان می‌دهند، که آنها را به یک خرید دست دوم مشکوک تبدیل می‌کند.

دست دوم نخرید (نو بخرید): پاور ساپلای (Power Supplies)

تقریباً هیچ‌وقت زمان مناسبی برای خرید پاور ساپلای یا منبع تعذیه (پاور) دست دوم وجود ندارد. این قطعات برق را به کل سیستم شما می‌فرستند در حالی‌که حاوی فناوری بسیار فرار هستند. در بدترین سناریوها، یک پاور ساپلای معیوب می‌تواند به قطعات آسیب برساند و حتی باعث آتش‌سوزی شود. آنها معمولاً برای ۵ تا ۱۰ سال طراحی شده‌اند، اما شما نمی‌دانید که یک واحد پاور دست دوم چقدر مراقبت شده است.

نکته دیگری که باید نگران آن باشید این است که آیا پاور ساپلای کابل‌های مخصوص خود را شامل می‌شود یا خیر. PSUهای ماژولار مانند BN513 از کابل‌های تخصصی برای اتصال قطعات استفاده می‌کنند. در حالی‌که کابل‌های پاور ساپلای‌های مختلف ممکن است یکسان به نظر برسند، بسیاری از کاربران گزارش داده‌اند که آنها برای تعویض طراحی نشده‌اند، و باعث می‌شوند هر آنچه را که تغذیه می‌کنند، بسوزانند. تشخیص اینکه آیا کابل‌هایی که دریافت می‌کنید همان کابل‌هایی هستند که در ابتدا با یک PSU دست دوم عرضه شده‌اند، دشوار است که آن را به یکی از معدود قطعات دست دومی تبدیل می‌کند که می‌تواند کل سیستم کامپیوتر شما را به خطر بیندازد.

دست دوم نخرید (نو بخرید): پردازنده‌ها (CPUs)

پردازنده کامپیوتر مسلماً قلب کل سیستم است – نه تنها از نظر عملکرد، بلکه از نظر ظرافت! پردازنده‌های قدیمی‌تر که هنوز از پین‌های خود استفاده می‌کنند، می‌توانند با یک افتادن ساده روی زمین آسیب زیادی ببینند و باعث خرابی و کندی شدید بدون هیچ شانسی برای بازیابی شوند. پردازنده‌هایی که فاقد پین هستند مانند Ryzen 9 9800X3D به احتمال زیاد با چنین خرابی فاجعه‌باری روبه‌رو نمی‌شوند، اما هنوز هم یک قطعه کوچک است که می‌تواند از اشکال دیگر آسیب فیزیکی رنج ببرد. بدون بسته‌بندی مناسب، حتی چیزی مانند الکتریسیته ساکن نیز می‌تواند یک پردازنده کارآمد را به یک تکه سیلیکون غیرفعال تبدیل کند.

نگرانی‌های دیگری نیز در خرید CPU دست دوم وجود دارد. تخریب (Degradation) یک مسئله قابل توجه در مورد پردازنده‌ها بوده است، به خصوص اگر در گذشته فراتر از حد خود اورکلاک شده باشند. علاوه بر این، برخی از فروشندگان دست دوم پردازنده‌های اشتباهی را برای خریداران ارسال کرده‌اند که تنها می‌توان آن را یک کلاهبرداری کامل توصیف کرد. مانند SSDها، پردازنده‌های تقلبی نیز به بازار دست دوم نفوذ کرده‌اند و متأسفانه، این دو تنها موارد نیستند.

دست دوم نخرید (نو بخرید): کارت‌های گرافیک (Graphics Cards)

امروزه، ممکن است نتوانید قیمت مناسبی برای کارت گرافیک پیدا کنید مگر اینکه دست دوم باشد. یک Zotac 5070 Ti کاملاً نو بسیار بالاتر از قیمت خرده‌فروشی کارت قیمت دارد، که می‌تواند آن را بیشتر شبیه به یک کلاهبرداری تا یک خرید دست دوم جلوه دهد. اما اگر به سراغ یک فروشنده دست دوم بروید، ممکن است اصلاً کارت مناسب را دریافت نکنید، با توجه به محبوبیت شدید آنها که هدف آسانی برای برچسب‌گذاری نادرست هستند. این واقعیت که کارت‌های مدرن اغلب در بازار دست دوم نیز گران هستند و گاهی اوقات به دلیل کمبود موجودی حتی گران‌تر نیز قیمت‌گذاری می‌شوند، کمکی نمی‌کند.

کارت‌های قدیمی‌تر کمتر احتمال دارد که کلاهبرداری آشکار باشند و اغلب می‌توانند ارزش بسیار بهتری را ارائه دهند در حالی‌که هنوز در بازی‌های مدرن عملکرد خوبی دارند. اما اگر از قبل می‌دانید که هنگام خرید یک GPU دست دوم به دنبال چه چیزی باشید، می‌دانید که بررسی کنید آیا کارت‌ها برای استخراج ارز دیجیتال یا سایر کارهای پرفشار استفاده شده‌اند یا خیر. متأسفانه، نمی‌توانید تشخیص دهید که چقدر استفاده واقعی از آن شده است، مگر با دیدن اینکه چقدر گرد و غبار دارد یا از نظر فیزیکی آسیب دیده است. حتی در این صورت، ممکن است یک روز بدون هیچ نشانه واضحی از کار بیفتد.

امروزه، خرید یک کارت گرافیک دست دوم قدیمی همیشه ایده بدی نیست، با توجه به قیمت‌های سرسام‌آور کارت‌های جدید. اما اگر این مسیری است که می‌خواهید طی کنید، باید با نهایت دقت آن را دنبال کنید.

منبع: Slashgear