دانشمندان سرانجام با حفر حدود 1600 متر کف اقیانوس، در یک کوه زیر آب در اقیانوس اطلس، گوشته زمین را حفاری کردند. این اتفاق که یک رکوردشکنی به شمار میرود توسط کشتی حفاری اقیانوس JOIDES Resolution انجام شد.
لازم به ذکر است که دانشمندان از نظر فنی گوشته زمین را حفاری نکردهاند و این حفره هم عمیقترین حفره حفر شده در کف اقیانوس نیست. در عوض محققان تصمیم گرفتند که در یک “پنجره تکتونیکی” خاص در اقیانوس اطلس شمالی که در آن سنگهای گوشته به نزدیک سطح زمین رانده شدهاند را حفاری کنند.
اندرو مک کیگ (Andrew McCaig) که دانشمند ارشد این هیئت اعزامی است گفت از اینکه مته پشت سر هم سنگهای تیره را خارج میکرد متعجب شده است.
مک کیگ به واشنگتن پست گفت:
مته همینطور عمیق و عمیق و عمیقتر میرفت. همه محققان میگفتند که این همان چیزی است که همیشه میخواستیم. از سال 1960، ما میخواستیم در گوشته زمین حفرهای به این عمق ایجاد کنیم.
این تیم توانست نمونه سنگهایی از عمق 1267 متری زیر کف دریا بدست آورد. او همچنین گفت ما به چیزی دست یافتیم که برای دههها ذهن جامعه علمی را مشغول کرده بود. اکنون دانشمندان بیصبرانه منتظرند تا این سنگهای جدید را مطالعه کنند.
اندرو فیشر که یک هیدروژئولوژیست در دانشگاه کالیفرنیاست و این حفاری را زیر نظر داشته است میگوید:
ما هیجان زیادی برای سنگهای شگفت انگیز به دست آمده داریم.
جسیکا وارن نیز که استاد زمین شناسی در دانشگاه دلاویر (Delaware) است میگوید:
تصور کنید که یک کیک خامهای زیبا دارید اما چیزی که شما میخواهید کیک است نه خامه روی آن! اگر بخواهیم زمین را به طور کامل درک کنیم، مقدار بسیار زیادی سنگ زیر پوسته آن قرار دارد.
گزارشهای اولیه نشان میدهند که سنگهایی که به تازگی استخراج شدهاند غالبا از نوع پریدوتیت (peridotite) هستند؛ پریدوتیتها رایجترین سنگ در گوشته بیرونی زمین به شمار میروند. با این حال، سنگهای نمونه به دلیل قرار گرفتن در معرض آب دریا تغییر کردهاند و این سوال را برای دانشمندان به وجود آوردهاند که چگونه این دادهها را تفسیر کنند.
یکی از سوالهایی که مطرح شده این است که مرز بین پوسته و گوشته کاملا مشخص است یا بیشتر شبیه به یک انتقال تدریجی است؟!
فیشر به واشنگتن پست گفت:
همه چیز درهم است اما شاید پوسته درونی واقعا اینطور باشد. این واقعا غیرعادی است؛ بیش از یک کیلومتر از سنگهای به شدت تغییر یافته از پوسته درونی و یا گوشته بیرونی! من میگویم که ترکیبی از هر دو است.
محققان درگیر حفاری از اینکه ممکن است عمیقترین نمونهها شامل سنگهایی باشد که کمتر تغییر یافته و به جنس واقعی گوشته زمین نزدیکتر باشد، بسیار هیجان زده هستند.
وارن نیز در ادامه گفت:
هر چه عمیقتر برویم بهتر میتوانیم بفهمیم که سنگهای آنجا و گوشته زمین چه شکلی هستند.
این مقاله بر اساس گزارشی است که روز سه شنبه در واشنگتن پست منتشر شده است.
منبع: Interestingengineering